ឆព្វណ្ណរង្សី​ គឺជា​រស្មី​៦​ពណ៌​មាន ពណ៌​ខៀវ ស ក្រហម លឿង ស្លា​ទុំ​(​ហង្សបាទ​) និង​ពណ៌​ផ្លេក​(​ពន្លឺ​ពេជ្រ​) ។ រស្មី​ទាំង​៦​ពណ៌​នេះ​និយាយ​ចំពោះតែ​រស្មី​នៃ​ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ។

នៅ​ក្នុង​ប្រពៃណី​ខ្មែរ​បុរាណ យើង​បាន​ជ្រើសរើស​ពណ៌​ចំនួន​៦​ពណ៌​មក​តម្រៀប​នៅ​លើ​ទង់​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​ជា​សា​ក្ខី​ភាព​តំណាង​ភាព​ប្រសើរ​ថ្លៃថ្លា​នៃ​អង្គ​ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ។ កាលសម័យ​ដើម​គេ​ច្រើន​យក​សំពត់សូត្រ​មក​ដេរ​ជា​ទង់សាសនា ហើយ​សំពត់សូត្រ​រមែង​ផ្តល់​ភាព​ភ្លឺ​រលោង​ផ្លេក​បន្ថែម​ទៀត​ទៅ​តាម​ស្រ​មា​ល​និង​ពន្លឺ ដែល​សំពត់សូត្រ​នោះ​បាន​ទទួល​ពី​ពន្លឺ​ធម្មជាតិ ។

អត្ថន័យ​

កែប្រែ

យោងតាមការបកស្រាយមួយ ពណ៌​ទាំង​៦​នេះ​សំដៅ​ទៅ​លើ​ពន្លឺ​នៃ​ព្រះធម៌ ដែល​នាំ​ឱ្យ​យើង​បាន​សិក្សា​រៀនសូត្រ ហើយ​បាន​យល់​ស្គាល់​នូវ​ភាព​ពណ្ណរាយ​របស់​ពន្លឺ​សតិ​ប្រាជ្ញា ដែល​ជា​ស្ពាន​នាំ​ជីវិត​របស់​យើង​ឆ្លង​ទៅ​រក​ភាព​សន្តិ និង​សេចក្តីសុខ មានគុណ​ធម៌ សីលធម៌​ប្រចាំជីវិត​យ៉ាង​ប្រសើរ ។ ពន្លឺ​នៃ​ប្រាជ្ញា នាំ​ឱ្យ​យើង​ចេះ​ស្វែងរក​មធ្យោបាយ ដោះស្រាយ​វិបត្តិ បញ្ហា ឬ​សេចក្តី​ទុក្ខ​រំខាន​ទាំងឡាយ ដែល​យើង​ជួប​ប្រទះ​ក្នុង​ការ​រស់នៅ ។ ពន្លឺ​សតិ​នាំ​ឱ្យ​យើង​ចេះ​គិត​យល់ ហើយ​ចែក​វែកញែក បែងចែក​នូវ​បុណ្យ​បាប ល្អ​អាក្រក់ វិជ្ជមាន អវិជ្ជមាន សុចរិត ទុច្ចរិត គុណធម៌ ឬ​អប្រិយ​តិរច្ឆាន ឱ្យ​ដាច់​ពី​គ្នា ។ ពន្លឺ​ទាំង​ពីរ​ផ្គួប​គ្នា គឺ​ការ​មាន​សតិ​ប្រាជ្ញា​ពណ្ណរាយ​រមែង​នាំ​ឱ្យ​មនុស្ស​ធ្វើ​ដំណើរ​ក្នុង​ជីវិត​ប្រកបដោយ​សុវត្ថិភាព រីក​ចម្រើន ហើយ​មាន​សន្តិ​ជា​និច្ច ។

នេះបើយោងតាមការបកស្រាយមួយផ្សេងទៀតនេះ​ជា​អត្ថន័យ​ នៃ​ឆព្វណ្ណរង្សី​ទាំង​ ៦ ពណ៌៖

  1. ពណ៌​ខៀវ៖ តំណាង​កាល​ព្រះពុទ្ធ​យោន​​យក​កំណើត​ជា ស្ដេច​ស្រី​ពិ​រាស្ត្រ មាន​ឥន្រ្ទ​ព្រាហ្មណ៍​មក​សុំ​ព្រះនេត្រ​ទាំង​គូ​របស់​ព្រះអង្គ​។ ទ្រង់​បាន​ខ្វេះ​ឆ្កៀល​ភ្នែក​ទាំង​គូ​នោះ ដាក់​ជា​ទាន​ដល់​ឥន្រ្ទ​ព្រាហ្មណ៍​។
  2. ពណ៌​លឿង៖ តំណាង​កាល​ព្រះអង្គ​យោន​យក​កំណើត​ជា​វៃ​បណ្ឌិត មាន​ព្រះ​ឥន្រ្ទ​និមិត្ត​ធ្វើ​ជា​ជាង​ទង​មក​សុំ​សាច់​ព្រះអង្គ​ ដើម្បី​បិទ​បំពេញ​ពុទ្ធដិមាករ​ ដែល​ខ្វះ​ខាត​។ វៃ​បណ្ឌិត​បាន​កាត់​សាច់​របស់​ខ្លួន ឱ្យ​ជាង​ទង​នោះ​យក​ទៅ​ឆ្នៃ​ប្រើ​តាម​បំណង​។
  3. ពណ៌​ក្រហម៖ តំណាង​កាល​ព្រះអង្គ​យោន​យក​កំណើត​ជា​មាណព​ឈ្មោះ​បទុម​កុមារ មាន​មាតា​ត្រូវ​ពស់​ចឹក​ជិត​មរណា ហើយ​គ្រូពេទ្យ​ប្រាប់​ថា មាន​តែ​ឈាម​ចេញ​ពី​បេះដូង​មនុស្ស​មួយ​មុខ​គត់​ ដែល​អាច​ព្យាបាល​ជំងឺ​បែប​នេះ​បាន​។ បទុម​កុមារ​សុខ​ចិត្ត​បូជា​បេះ​ដូង​របស់​ខ្លួន ដើម្បី​បិទ​ពិស​ពស់​ខាំ​មាតា ឱ្យ​មាន​ជីវិត​រស់​ឡើង​វិញ​។
  4. ពណ៌ស​៖ តំណាង​កាល​ព្រះអង្គ​យោន​យក​កំណើត​ជា ព្រះវេស្សន្ដរ​ ហើយ​បាន​ឱ្យ​ដំរី​ស (បច្ច័យ​នាគ) ជា​ទាន​ដល់​ព្រាហ្មណ៍​។
  5. ពណ៌​ហង្សបាទ៖ តំណាង​កាល​ព្រះ​អង្គ​យោន​យក​កំណើត​ជា វិជ្ជាធរ មាន​យក្ស​មាតា​យក​ទៅ។ វិជ្ជាធរ ក៏​អារ​សាច់​របស់​ខ្លួន​ឱ្យ​យក្ស​ស៊ី ដើម្បី​លោះ​យក​មាតា​មកវិញ​។
  6. ពណ៌​ឥន្ទនូ (​ពណ៌​ផ្លេក ឬ​ចម្រុះ)៖ តំណាង​កាល​ព្រះអង្គ​យោន​យក​កំណើត​ជា​សត្វ​ទន្សាយ មាន​ឥន្រ្ទ​ព្រាហ្មណ៍​មក​សុំ​សាច់​ជា​អាហារ។ ទន្សាយ​ពោធិសត្វ​ ឱ្យ​សាច់​ជា​ទាន់​ដល់​ឥន្រ្ទ​ព្រាហ្មណ៍​ ដោយ​លោត​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ភ្នក់​ភ្លើង​។[១]

អនុគមន៍

កែប្រែ

រូប​ឆព្វណ្ណរង្សី ដែល​យើង ចំណាំ​ឃើញ គេ​គូរ ឬ​ដាក់​ភ្លើង តុបតែង​លំព័ទ្ធ​ព្រះ​កេស​ព្រះពុទ្ធ ដែល​គង់នៅ​លើ​បល្ល័ង្ក គឺ​សំដៅ​ទៅ​លើ ភាព​ពណ្ណរាយ និង​ភាព​អច្ឆរិយៈ​នៃ​កម្លាំង​ឥទ្ធិពល​នៃ​សតិ​ប្រាជ្ញា​នៅ​ក្នុង​ខួរក្បាល​របស់​មនុស្ស​នោះ​ឯង ។[២]

ទង់ពុទ្ធិក សមាគមពិភពលោក ជាទង់មានពណ៌ ៦ តម្រូវនឹងឆព្វណ្ណរង្សី របស់ព្រះសម្ពុទ្ធជា ម្ចាស់ ជាមូលដ្ឋានតាំងគំរូ ដែលក្រុម​ប្រឹក្សាប្រតិបត្តិការបានធ្វើផង។

បញ្ជីឯកសារយោង

កែប្រែ
  1. ថោ, ច័ន្ទឬទ្ធិ (2017-03-25). "ឆព្វណ្ណរង្សី​ទាំង​ ៦ ពណ៌​នៅ​ក្រោយ​ព្រះកេស​ព្រះពុទ្ធអង្គ​មាន​អត្ថន័យ​អ្វី​ខ្លះ​?". news.sabay.com.kh. Retrieved 2024-05-21. {{cite web}}: zero width space character in |title= at position 13 (help)
  2. សាន, សារិន (2021-12-30). "ឆព្វណ្ណរង្សី​តើ​ជា​អ្វី ?". Koh Santepheap Daily. Retrieved 2024-05-21. {{cite web}}: zero width space character in |title= at position 13 (help)