ចិន៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
→‎នយោបាយ: កំណែអក្ខរាវិរុទ្ធ
ស្លាក: កែ​សម្រួល​តាម​ទូរស័ព្ទ កំណែប្រែពីអ៊ីនធើណិតចល័ត Advanced mobile edit
No edit summary
បន្ទាត់ទី១០៣៖
{{contains Chinese text}}
 
'''ប្រទេសចិន''' ([[តួអក្សរចិនសម័យ|ចិនសម័យ]]៖ {{linktext|中国}}; [[តួអក្សរចិនបុរាណ|ចិនបុរាណ]]៖ {{linktext|中國}}; [[ភិងអ៊ិង]]៖ ''Zhōngguó'') ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា '''សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន''' ([[តួអក្សរចិនសម័យ|ចិនសម័យ]]៖ {{linktext|中华人民共和国}}; [[តួអក្សរចិនបុរាណ|ចិនបុរាណ]]៖ {{linktext|中華人民共和國}}; [[ភិងអ៊ិង]]៖ ''Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó'') គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅភូមិភាគ[[អាស៊ីខាងកើត|អាស៊ីបូព៌ា]]។ ចិនគឺជាប្រទេសដែលមានចិនអាចម៍គឺជាប្រទេសដែលមាន[[បញ្ជីប្រទេសតាមចំនួនប្រជាជន|ចំនួនប្រជាជន]]ច្រើនជាងគេបំផុតដោយមានប្រជាជនសរុប ១.៤ ពាន់លាននាក់ និងមានក្រឡាផ្ទៃសរុប ៩.៦ លានគីឡូម៉ែត្រការ៉េ (៣.៧ លានម៉ាយការ៉េ) ដែលធ្វើឱ្យចិនជាប់[[បញ្ជីរាយប្រទេសតាមក្រឡាផ្ទៃសរុប|ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៣ ឬ ៤ ខាងចំនួនផ្ទៃដី]]។ សព្វថ្ងៃ ប្រទេសនេះកំពុងស្ថិតនៅក្រោមការដឹកនាំ និងគ្រប់គ្រងដោយ[[គណបក្សកុម្មុយនិស្តចិន|បក្សកុម្មុយនីស្តចិន]] ហើយមានយុត្តាធិការ[[ខេត្តនៃចិន|ខេត្ត]]ចំនួន ២២, [[តំបន់ស្វយ័តនៅចិន|តំបន់ស្វយ័ត]]ចំនួនប្រាំ, [[ទីក្រុងរដ្ឋបាលផ្ទាល់នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន|ទីក្រុងរដ្ឋបាលផ្ទាល់]]ចំនួនបួន (មាន [[ប៉េកាំង]] [[ធៀនជីន]] [[ស៊ាងហៃ]] និង[[ចុងគីង]]) និង[[តំបន់រដ្ឋបាលពិសេសនៅចិន|តំបន់រដ្ឋបាលពិសេស]]ចំនួនពីរ (មាន [[ម៉ាកាវ]] និង[[ហុងកុង]])។
 
ចិនបានលេចឡើងជាអរិយធម៌ដ៏ចំណាស់មួយដោយមានដើមកំណើតនៅក្នុងតំបន់អាងទឹកពហុពលនៃ[[ទន្លេលឿង]]។ ចិនធ្លាប់ជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេបង្អស់នៅលើពិភពលោកអស់រយៈពេលជិត ២ សហស្សវត្សរ៍គឺចាប់ពីសតវត្សរ៍ទី១ នៃ គ.ស. រហូតដល់សតវត្សទី១៩ នៃ គ.ស.។<ref>{{cite book|last=Maddison|first=Angus|url=https://books.google.com/books?id=a-JGGp2suQUC&q=angus+maddison|title=Contours of the World Economy 1-2030 AD: Essays in Macro-Economic History|publisher=[[Oxford University Press]]|year=2007|isbn=978-0-191-64758-1|page=379|author-link=Angus Maddison}}</ref> ក្នុងរយៈពេលរាប់ពាន់ឆ្នាំមកនេះ នយោបាយប្រទេសចិនគឺផ្អែកទៅលើរបបរាជានិយមតំណពូជពង្សដោយចាប់ផ្តើមដំបូងនៅក្នុង[[រាជវង្សសៀ]]។ ក្រោយពីរាជវង្សសៀបានបង្កើតឡើង ប្រទេសចិនក៏ចាប់ផ្តើមពង្រីកឥទ្ធិពលនិងទឹកដីរបស់ខ្លួនហើយត្រូវបានបែកបាក់ជារដ្ឋតូចៗ និងត្រូវបង្រួបបង្រួមឡើងវិញជាច្រើនលើកច្រើនសារ។ នៅសតវត្សរ៍ទី៣ មុន គ.ស. ពួកឈិនបានបង្រួបបង្រួមទឹកដីស្នូលនៃប្រទេសចិនហើយក៏បានបង្កើតចេញជា[[រាជវង្សឈិន|អាណាចក្រចិនដំបូងគេ]]នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។ [[រាជវង្សហាន]] (២០៦ មុន គ.ស.–២២០ នៃ គ.ស.) ដែលជារាជវង្សស្នងបន្តពីរាជវង្សឈិន ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាសម័យរាជវង្សដ៏រីកចម្រើនបំផុតខាងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាដោយក្នុងសម័យនោះ ចិនបានរកឃើញរបៀបបង្កើតក្រដាស និង[[ត្រីវិស័យ]] រួមជាមួយនឹងការអភិវឌ្ឍខាងវិស័យកសិកម្មនិងវេជ្ជសាស្ត្រផងដែរ។ [[ម្សៅរំសេវ]] និងការផ្តិតអក្សរត្រូវបានគេបង្កើតឡើងនៅក្នុងសម័យ[[រាជវង្សថាង]] (៦១៨–៩០៧) និង[[រាជវង្សសុងខាងជើង]] (៩៦០–១១២៧)។ វប្បធម៌ថាងបានរីករាលដាលពាសពេញទ្វីបអាស៊ី ហើយមិនយូរប៉ុន្មាន ផ្លូវពាណិជ្ជកម្មដ៏វែងមួយក៏បាននិម្មិតឡើងដោយមានឈ្មោះថា[[ផ្លូវសូត្រ]]។ ផ្លូវនេះបានលាតត្រដាងពីប្រទេសចិនរហូតដល់តំបន់[[មេសូប៉ូតាមី]] (ផ្នែកខាងជើងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា) និងអនុតំបន់[[ស្នែងអាហ្រ្វិក]]។ រាជវង្សចិនចុងក្រោយគេបង្អស់គឺ[[រាជវង្សឈីង]] ដែលរងនូវការខាតបង់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទាំងខាងអំណាចនិងទឹកដីទៅមហាអំណាចលោកខាងលិច។