ព្រះរតនត្រ័យ៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

បើ​ពួក​[[ឈាយីបុគ្គល]]ទាំងនោះរក្សា[[ឈានសមាបត]] របស់ខ្លួន​បាន​រហូត​ដល់​អវសាន្តជីវិត ពួក​គេ​នឹង​បាន​ទៅ​កើត​ក្នុង​[[ព្រហ្មលោក]]ក្នុង​ជាតិ​បន្ទាប់ ។
សត្វ​ឯណាមួយបានប្រព្រឹត្តនូវកម្មណាមួយនៃ[[អនន្តរិយកម្ម]]ទាំង៥នេះ សត្វ​នោះ​នឹង​ទៅ​បង្កើត​ក្នុង​[[និរិយភូមិ]]​គឺ​[[នរក]]​បន្ទាប់​ពី​ស្លាប់​ទៅ​ដោយ​វៀរ​ពុំ​បានឡើយ មិន​ថាក្នុងករណីណាៗក៏ដោយ ។ [[ពហុលកម្ម]] ឬ[[អាចិណ្ណកម្ម]] គឺ​កម្ម​ស្រាល​ឬ​កម្ម​ដែល​យើង​ធ្វើ​ជា​ប្រចាំ​ ឬ​កម្មជាទម្លាប់។
កម្មនេះនឹងចូលមកឲ្យផលគឺឲ្យ[[បដិសន្ធិ]]បើកាលណាគ្មាន[[គរុកម្ម]]ទេ។ [[អាសន្នកម្ម]] គឺ​កម្ម​ដែល​ធ្វើ​ក្នុង​ពេល​ជិត​​ស្លាប់។
[[កុសលកម្ម]]ក្តី [[អកុសលកម្ម]]ក្តីដែលសត្វបានធ្វើមុនខណៈ[[ចុតិចិត្ត]]បន្តិច វា​នឹង​មក​ជា​[[អារម្មណ៍]]​និង​ជា​ការ​ចងចាំ​យ៉ាង​ច្បាស់​​ក្នុងសន្តានរបស់សត្វហើយអាស្រ័យ[[អារម្មណ៍]]នោះៗជា[[អារម្មណប្បច្ច័យ]] សត្វ​នឹង​[[បដិសន្ធិ]]​ដោយ​[[អនន្តរប្បច្ច័យ]]​គឺ​កម្ម​មាន​ជាតិ​​ស្មើ​គ្នាចូលមកឲ្យផល ។
[[កតត្តាកម្ម]] ឬ[[កដត្តាកម្ម]] ឬ[[កតត្តាវាបនកម្ម]] គឺកម្មដែលធ្វើដោយពុំមាន[[ចេតនា]] ។ កម្ម​នេះ​ឲ្យ​ផល​​ក្នុង​ករណីដែលកម្មទាំង៣ខាងលើពុំមានឬពុំមានឱកាសឲ្យផល។កម្ម​នេះ​ឲ្យ​ផល​​ក្នុង​ករណីដែលកម្មទាំង៣ខាងលើពុំមានឬពុំមានឱកាសឲ្យផល ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត [[ព្រះនព្វលោកុត្តរធម៌]]ទាំង ៩ ប្រការគឺ [[មគ្គ ៤]]​បាន​ដល់​​ [[សោតាបត្តិមគ្គ]], [[សកទាគាមិមគ្គ​]], [[អនាគាមិមគ្គ]], [[អរហត្តមគ្គ]], និង [[ផល ៤]]​បានដល់ [[សោតាបត្តិផល]] [[សកទាគាមិផល]], [[អនាគាមិផល]], [[អរហត្តផល]] និង​ព្រះ​[[និព្វាន]]​ជា​[[ព្រះនព្វលោកុត្តរធម៌ ៩]]​លោក​រាប់​ថា​ជា​[[ព្រះធម្មរតនៈ]]។