សុត្តន្តបិដក៖ ភាពខុសគ្នារវាងកំណែនានា

ខ្លឹមសារដែលបានលុបចោល ខ្លឹមសារដែលបានសរសេរបន្ថែម
No edit summary
 
បន្ទាត់ទី៤៖
{{PaliCanon}}
 
'''សុត្តន្តបិដក''' ឬ ​ព្រះសូត្រ គឺ​ជា​ឈ្មោះ​គម្ពីរ​ក្នុងព្រះពុទ្ធ​សាសនា​មួយ​ផ្នែក​ ក្នុង​ចំណោម​គម្ពីរ​[[ព្រះត្រ័យបិដក]]ទាំង​ ៣ ផ្នែក ។<br />គេ​ចែក​គម្ពីរ​ក្នុង​ព្រះសូត្រជា ​​​៥ ​ផ្នែក​ គឺ [[ទីឃនិកាយ]], [[មជ្ឈិមនិកាយ]], [[សំយុត្តនិកាយ]], [[អង្គុត្តរនិកាយ]]​ និង [[ខុទ្ទកនិកាយ]] ។
គេ​ចែក​គម្ពីរ​ក្នុង​ព្រះសូត្រជា ​​​៥ ​ផ្នែក​ គឺ [[ទីឃនិកាយ]], [[មជ្ឈិមនិកាយ]], [[សំយុត្តនិកាយ]], [[អង្គុត្តរនិកាយ]]​ និង [[ខុទ្ទកនិកាយ]] ។
 
==គម្ពីរ[[ទីឃនិកាយ]]==
 
[[ទីឃនិកាយ|'''ទីឃនិកាយ''']] គឺ​ជា​និកាយ​ដែល​មាន​សូត្រ​៣៤សូត្រ(Digha មាន​ព្រហ្មជាលសូត្រ​ជា​ដើម​ចាត់​ជា​៣​វគ្គ។Nikaya) '''(សៀវភៅ​ភាគ១៥ ដល់​ភាគ១៩)''' គឺ​ជា​និកាយ​ដែល​មាន​សូត្រ​​ទាំង​អស់​ចំនួន ៣៤ សូត្រ មាន​ព្រហ្មជាលសូត្រ​ជា​ដើម និង​ត្រូវ​បាន​​ចាត់​ចំណែក​​ជា ​៣ ​វគ្គ ។ និកាយ​នេះ​មាន​ឈ្មោះ​ថា​ទីឃនិកាយ ព្រោះ​ជា​ទី​ប្រជុំ និង​ជា​ទី​នៅ​របស់​សូត្រ​ទាំង​ឡាយ​ដែល​មាន​ខ្នាត​វែង។និង​ជា​ទី​នៅ​របស់​សូត្រ​ទាំង​ឡាយ​ដែល​មាន​ខ្នាត​វែង ។
 
==គម្ពីរ​[[មជ្ឈិមនិកាយ]]==
 
[[គម្ពីរមជ្ឈិមនិកាយ|'''មជ្ឈិមនិកាយ''']] ជា​និកាយ​ដែល​មាន​សូត្រ​១៥២​សូត្រ(Majjhima មាន​មូល​បរិយាយ​សូត្រ​ជា​ដើម។Nikaya) '''(សៀវភៅ​ភាគ២០ ដល់​ភាគ២៨)''' ជា​និកាយ​ដែល​មាន​សូត្រ​១៥២ ​សូត្រ មាន​មូល​បរិយាយ​សូត្រ​ជា​ដើម ។ ជា​និកាយ​ដែល​មាន​ខ្នាត​កណ្តាល ចាត់​ជា​១៥​វគ្គ។
 
==គម្ពីរ​[[សំយុត្តនិកាយ]]==
 
'''[[សំយុត្តនិកាយ]]''' (Samyutta Nikaya) '''(សៀវភៅ​ភាគ២៩ ដល់​ភាគ៣៩)''' គឺ​ជា​និកាយ​ដែល​មាន​សូត្រ ៧.៧៦២សូត្រ៧៦២ សូត្រ មាន​​ឱឃតរណសូត្រ​ជាដើម ដែល​ត្រាស់​ទុក​ដោយ​អំណាច​នៃ​ទេវតា​សំយុត្ត​ជាដើម។
 
==គម្ពីរ​[[អង្គុត្តរនិកាយ]]==
 
'''[[អង្គុត្តរនិកាយ]]''' (Anguttara Nikaya) '''(សៀវភៅ​ភាគ៤០ ដល់​ភាគ៥១)'''​ គឺ​ជា​និកាយ​ដែល​មាន​សូត្រ ៩៥៥៧ សូត្រ មាន​ចិត្ត​បរិយាទាន​សូត្រ​ជា​ដើម ដែល​ត្រាស់​ទុក​ដោយ​អំណាច​នៃ​ការ​បន្ថែម​ឡើង ចែក​ជា​ពួក​ៗ។
 
==គម្ពីរ​[[ខុទ្ទកនិកាយ]]==
 
'''[[ខុទ្ទកនិកាយ]]''' (Khuddaka Nikaya) '''(សៀវភៅ​ភាគ៥២ ដល់​ភាគ៧៧)''' គឺ​ជា​ចង្កោម​ព្រះសូត្រ​ខ្លី​ៗ និង ជា​សៀវភៅ​​ចុង​ក្រោយ​​បំផុត​ក្នុង​ចំណោម​គម្ពីរ​ទាំង ៥ នៃ​គម្ពីរ[[ព្រះត្រៃបិដក]]​ ។ ព្រះត្រ័យបិដក​ភាសា​ខ្មែរ​​​ បាន​រៀង​គម្ពីរ​ទាំង​ឡាយ​នៅ​ក្នុង​និកាយ​នេះ​​ចាប់​តាំង​ពី​ សៀវភៅ​ភាគ៥២ រហូត​ដល់ភាគ៧៧ ដែល​​បរិយាយ​អំពី​ប្រធានបទ​ផ្សេង​​ ដែល​លើក​ឡើង​ដោយ​ព្រះ​ពុទ្ធ និង សាវ័ក​សំខាន់​ៗ​របស់​ព្រះ​ពុទ្ធ ។ សៀវភៅ "''ប្រវត្តិ​​ពុទ្ធសាសនា​ នៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា ''" (A History of Indian Buddhism), សាស្ត្រាចារ្យ [[ហ៊ីរ៉ាកាវ៉ា អាគីរ៉ា]] (Hirakawa Akira, 1915-2002) បាន​លើក​ឡើង​ថា គម្ពីរ​ខុទ្ធកនិកាយ​ បង្ហាញ​ឲ្យ​ឃើញ​នូវ​ការ​គោរព​ដំណាក់​កាល​នៃ​ការ​ចងក្រង​គម្ពីរ​ព្រះត្រៃបិដក ក្នុង​នោះ​បណ្តា​ឯកសារ​ថ្មី​ៗ​មិន​ត្រូវ​បាន​គេ​យក​ទៅ​ដាក់​បញ្ចូល​ក្នុង​គម្ពីរ​ដើម​ទាំង ៤ នៃ​[[សុត្តន្តបិដក]]​ទេ ​​គឺ​គេ​យក​មក​ចង​ទុក​ក្នុង​គម្ពីរ​​ខុទ្ទកនិកាយ ។ គម្ពីរ​ដើម​ទាំង​ ៤ នៅ​ក្នុង​សុត្តន្តបិដក គឺ [[ទីឃនិកាយ]] (Digha Nikaya), [[មជ្ឈិមនិកាយ]] (Majjhima Nikaya), [[សំយុត្តនិកាយ]] (Samyutta Nikaya) និង [[អង្គុត្តរនិកាយ]] (Anguttara Nikaya) ។
 
==ហេតុដែលព្រះពុទ្ធ​តាំង​ព្រះសូត្រ==