ព្រះរាជាណាចក្រហ្លួងព្រះបាំង

ព្រះរាជាណាចក្រហ្លួងព្រះបាំង ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៧០៧ ជាការបំបែករដ្ឋចេញពី ព្រះរាជាណាចក្រឡានសាង ។ នៅពេលដែលនគរបានបែកបាក់គ្នា មឿងភួន បានក្លាយជារដ្ឋដៃទន្លេហ្លួងព្រះបាង។ ព្រះរាជាណាចក្រនេះកាន់របបរាជាធិបតេយ្យផ្ដាច់ការ សាសនាព្រះពុទ្ធ និយាយភាសាឡាវ ស្ថានភាពស្ថិតនៅក្រោមអំណាចសៀម មានរាជធានីនៅ ហ្លួងព្រះបាំង មានប្រវត្តិ ហ្លួងព្រះបាងត្រូវបានបង្កើតឡើងឆ្នាំ១៧០៧ដោយបំបែកចេញពី ព្រះរាជាណាចក្រឡានសាង សង្គ្រាមហោវពីឆ្នាំ ១៨៦៥ ដល់ ១៨៩០ សង្គ្រាមបារាំងនិងសៀមឆ្នាំ ១៨៦៥ ដល់១៨៩០ ហើយព្រះរាជាណាចក្រមួយនេះស្ថិតនៅក្រោមអាណាព្យាបាលបារាំងនៅឆ្នាំ ១៨៩៣ ។

ទង់ជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រហ្លួងព្រះបាំង (១៧០៧-១៨៩៣)


ស្ថានកុងស៊ល បារាំង មួយ ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅរាជធានី ហ្លួងព្រះបង ក្នុងឆ្នាំ១៨៨។ នគរនជ្ថិតនៅក្រោមសាសេនាប្រមុខសៀម ដែលខ្លាចបារាំងគ្រោងដាក់បញ្ចូលហ្លួងព្រះបទៅជាអាណាព្យាបាទរបស់បារាំងាង។ សន្ធិសញ្ញា​មួយ​ត្រូវ​បាន​ចុះ​ហត្ថលេខា​នៅ​ថ្ងៃ​ទ៧ ខែ​ឧសភា ឆ្ន១៨៨៦ រវាង​សៀម និង​បារាំង​ដែល​ទទួល​ស្គាល់​ករ ​គ្រប់គ្រង​របស់ ​សៀម ​លើ​ហ្លួងព្រះបាង និង​នគរ​ឡាវផ្សេងទៀតាង។  ប្រទេសបារាំងបានធ្វើបេសកកម្មនៅក្នុងតំបន់ ដោយស្វែងរកលទ្ធភាពនៃការបង្កើតទឹកដីបារាំងនៅទីនោះ។ ការវាយប្រហារបំផ្លិចបំផ្លាញជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេល សង្រ្គាហោវ ដកកងទ័ពទង់ខ្មៅ របស់ចិន ក្នុងឆ្នា១៨៨៧ បានឲ្យឃើញថាសេ្តចអ៊ុនខាំ បានស្នើសុំការការពារពីបារាំងទើបត្រូវបានទទួលយកនិងចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃទី ២៧ ខែមីនាឆ្នាំ ១៨៨៩ ប្រឆាំងនឹងការតវ៉ារបស់សៀម។

បារាំង​និង​សៀម ​បាន​ធ្វើ​សង្គ្រាម​នៅ​ឆ្នាំ​១៨៩៣ ដោយ​បញ្ចប់ ​ឧប្បត្តិហេតុ​ប៉ាក់ណាម ​ពេល​បារាំង ផ្ទុយ​នឹង​ការ​សន្យា​ដែល​ខ្លួន​បាន​ធ្វើ​ចំពោះចក្រភព​អង់គ្លេសនឹងបាន​ចូលទៅទីក្រុង​បាងកក ​ដោយ​នាវា​ចម្បាំង។ សៀមត្រូវបង្ខំចិត្តទទួលយកឱសានវាទរបស់បារាំងដើម្បីប្រគល់ទឹកដីនៅខាងកើត ទន្លេមេគង្គ រួមទាំងកោះផង។ នេះជា អាណាព្យាបាលបារាំងនៃប្រទេសឡាវ ត្រូវបានបង្កើតឡើងជាផ្លូវការដោយមានរដ្ឋធានីរដ្ឋបាលផ្លាស់ប្តូរពី ហ្លួងព្រះបាង ទៅ ទីក្រុងវៀងច័ន្ទ ។ ទោះយ៉ាងណាហ្លួងព្រះបាងនៅតែជាអាសនៈរបស់គ្រួសាររាជវង្សដែលគ្មានអំណាចត្រឹមជាឋានៈធំ ខណៈដែលអំណាចពិតប្រាកដត្រូវបានផ្ទេរទៅឱ្យមន្រ្តីបារាំងរួមទាំងអគ្គកុងស៊ុលនិងអគ្គកុងស៊ុល។ នៅក្នុងខែមករាឆ្នាំ ១៨៩៦ បារាំងនិង ចក្រភពអង់គ្លេស បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទទួលស្គាល់ព្រំដែនរវាងបារាំងប្រទេសឡាវនិងមួយ របស់អង់គ្លេសភូមា ។

ឯកសារយោង កែប្រែ