ហ្គោជុងនៃកូរ៉េ

ហ្គោជុង ( កូរ៉េ: 고종; ហាន់ចា: 高宗; RR: Gojong; MR: Kojong ៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៨៥២ - ២១ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩១៩) គឺជាព្រះមហាក្សត្រនៃកូរ៉េ ពីឆ្នាំ ១៨៦៤ ដល់ឆ្នាំ ១៩០៧ ។ ព្រះអង្គបានសោយរាជ្យជា ស្តេចចុងក្រោយនៃរាជវង្សចូសុន ពីឆ្នាំ ១៨៦៤ ដល់ឆ្នាំ ១៨៩៧ និងជាអធិរាជទីមួយនៃប្រទេសកូរ៉េចាប់ពីឆ្នាំ ១៨៩៧ រហូតដល់ការដាក់រាជ្យដោយបង្ខំនៅឆ្នាំ ១៩០៧ ។ ទ្រង់ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា អធិរាជ ក្វាងមូ ( កូរ៉េ: 광무제; ហាន់ចា: 光武帝; RR: Gwangmuje; MR: Kwangmuje)

ហ្គោជុងនៃកូរ៉េ 大韓帝國高宗 대한제국 고종
អធិរាជកិត្តិយសនៃកូរ៉េ
រជ្ជកាល	២០ កក្កដា ១៩០៧ – ២៩ សីហា ១៩១០
អធិរាជកូរ៉េ
រជ្ជកាល	១៣ តុលា ១៨៩៧ – ១៩ កក្កដា ១៩០៧
អង្គមុន	ខ្លួនព្រះអង្គជាព្រះមហាក្សត្រនៃចូសន់
អង្គក្រោយ	ស៊ុនចុង
ព្រះមហាក្សត្រចូសន់
រជ្ជកាល	២១ មករា ១៨៦៤ – ១៣ តុលា ១៨៩៧
អង្គមុន	ឆល់ចុង
អង្គក្រោយ	ជាអធិរាជនៃកូរ៉េ
រាជានុសិទ្ធិរាជវង្ស	ព្រះមហាក្សត្រីស៊ីនចុង (១៨៦៣–១៨៦៦) ហ៊ឹងសុនដែវ៉ុនគុន (de facto) (១៨៦៣–១៨៧៣)
ប្រសូត	(1852-09-08)8 កញ្ញា 1852 ព្រះបរមរាជវាំងអ៊ុនហ្យុន, ហាន់សុង, ចូសន់
សុគត	21 មករា 1919(1919-01-21) (អាយុ 66 ឆ្នាំ) ព្រះបរមរាជវាំងដុកស៊ូ, កេចូ, កូរ៉េក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ជប៉ុន
ព្រះសុសាន	ហុងនឺង
រាជពន្ធភាព	អធិរាជិនីម្យុងសុន
រាជបច្ឆាញាតិ	អធិរាជិនីស៊ុនចុង ព្រះអង្គម្ចាស់ចក្រពត្តិអ៊ុយ មកុដរាជកុមារអ៊ុយមីន ព្រះនាងដកហ្យេ
ឈ្មោះសម័យ កាលបរិច្ឆេទ កេគុក (개국, 開國; 1894 – 1895) កន់យ៉ាង (건양, 建陽; 1896 – 1897) ក្វាងមូ (광무, 光武; 1897 – 1907) បច្ឆាមរណនាម មហាអធិរាជមុនហន់មូចាំងអ៊ីនីកចុងហ្យូ (문헌무장인익정효태황제, 文憲武章仁翼貞孝太皇帝) នាមប្រាសាទ ហ្គោចុង (고종, 高宗)
វង្ស	រាជវង្សយី
បិតា	ហ៊ឹងសុនដែវ៉ុនគុន
មាតា	មហេសីព្រះនាងស៊ុនម៉ុកនៃត្រកូលយ៉ហ៊ឺងមីន
សាសនា	លទ្ធិខុងជឺ
ព្រះហត្ថលេខា

ជីវប្រវត្តិ

ជីវិតដំបូង

ហ្គោជុងកើតនៅ ចុងសុនបាង ខេត្តហាន់សុង ។ ទ្រង់​ជា​ឱរសរបស់យី ហាអ៊ឹង ។

រជ្ជកាលដើម

ស្តេចហ្គោជុងបានឡើងគ្រងរាជ្យបល្ល័ង្ករាជវង្សចូសន់ នៅដើមឆ្នាំ ១៨៦៤​ នៅពេលដែលទ្រង់មានព្រះជន្ម ១២ ឆ្នាំ ក្នុងនាមជាអនីតិជនព្រះបិតារបស់ព្រះអង្គ ហ៊ឹងសុនដែវ៉ុនគុន (ឬឈ្មោះទូទៅជាងនេះ ដែវ៉ុនគុន) បានគ្រប់គ្រងជាអ្នករាជានុសិទ្ធិសម្រាប់គាត់រហូតដល់ស្តេចហ្គោជុងឈានដល់វ័យពេញវ័យ នៅពេលដែលស្តេចហ្គោជុងបានក្លាយជាមនុស្សពេញវ័យ ទ្រង់មាន​ទំនាស់​ជាមួយ​ព្រះបិតា​តាំងពី​គាត់​ចង់​គ្រប់គ្រង​ប្រទេស

នៅពាក់កណ្តាលទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៨៦០ ហ៊ឹងសុនដែវ៉ុនគុនគឺ​ជា​អ្នក​គាំទ្រ​សំខាន់​នៃ​ភាព​ឯកោនិងទទួលខុសត្រូវចំពោះការបៀតបៀនអ្នកកាន់សាសនាកាតូលិកជនជាតិដើម និងបរទេស​គោលនយោបាយដែលដឹកនាំដោយផ្ទាល់ទៅកាន់បេសកកម្មរបស់បារាំង និងសហរដ្ឋអាមេរិកទៅកាន់ប្រទេសកូរ៉េ នៅឆ្នាំ ១៨៦៦ និងឆ្នាំ ១៨៧១​ រៀងៗខ្លួន ដើមឆ្នាំនៃការគ្រប់គ្រងរបស់ដែវ៉ុនគុនក៏បានឃើញពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាដើម្បីស្ដារឡើងវិញនូវវិមានគ្យុងបុកដែលទ្រុឌទ្រោមយ៉ាងខ្លាំង អាសនៈនៃអំណាចរាជវង្ស ក្នុងរជ្ជកាលសម័យរបស់ដែវ៉ុនគុន នយោបាយបក្សពួកចូសន់ សូវ៉ុន (សាលាឯកជនដែលជារឿយៗកើនឡើងទ្វេដងជាចំណុចកណ្តាលនៃអំណាចបក្សពួក) និងអំណាចដែលកាន់ដោយត្រកូលគិមនៃអាន់ដុងជាពិសេសត្រូវបានរុះរើ

ក្នុងឆ្នាំ១៨៧៣ ស្តេចហ្គោជុងបាន​ប្រកាស​ពី​ការ​សន្មត់​របស់​ទ្រង់​ក្នុង​ការ​គ្រប់​គ្រង​រាជ​ផ្ទាល់ ក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៨៧៤ ជាមួយនឹងការចូលនិវត្តន៍របស់ហ៊ឹងសុនដែវ៉ុនគុន​ ព្រះមហេសីរបស់ហ្គោចុង មហាក្សត្រីមីន (ក្រោយមរណភាពគេ​ស្គាល់​ថា​ជា អធិរាជិនីម្យុងសុង) ទទួលបានការគ្រប់គ្រងពេញលេញលើតុលាការ បំពេញមុខតំណែងតុលាការជាន់ខ្ពស់ជាមួយរាជវង្សគ្រួសាររបស់នាង នេះបានធ្វើឱ្យស្តេចហ៊ឹងសុនដែវ៉ុនគុនខឹងសម្បា ដែលត្រូវបាននិរទេសចេញពីតុលាការ សាច់ញាតិខ្លះរបស់ហ៊ឹងសុនដែវ៉ុនគុននិងសមាជិករបស់បក្សពួកខាងត្បូងគ្រោងធ្វើរដ្ឋប្រហារ