អាពាហ៍ពិពាហ៍
ដើមកំណើតនៃពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍
កែប្រែពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរ
កែប្រែនៅក្នុងពិធីមង្គលការខ្មែរ វាមានពិធីជាច្រើន បានប្រារព្ធធ្វើទៅតាមលំដាប់នៃកាលប្បវត្តិមួយ។ ពួកគេបានបង្ហាញពីឫសប្រវត្តិសាស្រ្តដែលទាក់ទងនឹងសម័យព្រះពុទ្ធដែលកើតមានជាយូរយាណាស់មកហើយ នេះបើយោងតាមសៀវភៅ «ក្បួនអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរ» ឧកញ៉ាវិច្ឆិកា បានសរសេរដាក់ថា នៅក្នុងច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍បុរាណខ្មែរ មនុស្សធ្វើការពិពណ៌នាអំពីបទចម្រៀង ព្រះវេស្សន្ដ បរម្យពោធិ៍សាត់ រៀបចំអាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងកូនរបស់លោក ជាលី និងបទចម្រៀងមួយចំនួនផ្សេងទៀត គឺអំពីការរៀបចំអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ ព្រះរាម និងនាងសេដា។ ឧកញ៉ាវិច្ឆិកា បានសរសេរថា ការត្រៀមលក្ខណៈអាពាហ៍ពិពាហ៍នាពេលបច្ចុប្បន្នត្រូវបានរៀបចំតាមវិធានដែលបានគូរឡើងដោយព្រះបាទព្រះជ័យជេស្ដាធិបតី បន្ថែមលើសពីនេះទៅទៀត ប្រជាជនខ្មែរយើងក៏មានជំនាញក្នុងវត្ថុបុរាណ ដាវ អាវុធពាសដែក និងវត្ថុបុរាណ។
វត្ថុបុរាណនេះ បើយោងតាមសៀវភៅរបស់ ស្តេចនេះដាក់ថា ពិធីទាំងអស់នៅក្នុងអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរ គឺទាក់ទងទៅនឹងរឿងព្រេងខ្មែរ ដូចជា៖
- រឿងមួយតំណាលថា «សោមស្លាកន្សែង» ត្រូវបានគេប្រាប់ថា មានបុរសពីរនាក់ដែលបានទៅចិញ្ចឹមក្របីរបស់ពួកគេនៅក្នុងវាលចង់ធ្វើជាមិត្តជាមួយគ្នាហើយចង់តែទាក់ដោយអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយគ្នាព្រោះម្នាក់មានមានកូនប្រុសមួយនិងម្នាក់ទៀតមានកូនស្រីមួយនៅក្នុងគោលបំណងដើម្បីបង្ហាញពីពាក្យរបស់ ពួកគេពួកគេបានសុំស្លាគ្រាប់ដាក់ក្នុងក្រមាឲគ្នាទៅវិញទៅមកដើម្បីបង្ហាញការសន្យារបស់ពួកគេថាកូនរបស់ពួកគេនឹងរៀបការជាមួយគ្នា។
- រឿងមួយទៀតគឺ «ផ្កាស្លាបី» ។ វាពណ៌នាថាមានបុរសបួននាក់ដែលមានជំនាញផ្សេងៗគ្នា បុរស់ទីមួយចេះហែលទឹក បុរស់ទីពីរចេះ បាញ់ បុរស់ទីបីចេះទាយ៍ បុរស់ទីបួនចេះមន្តអាគម។ បន្ទាប់ពីបានបញ្ចប់ ការសិក្សា របស់ ពួកគេ ពួកគេក៏បានវិលត្រឡប់មកផ្ទះវិញ។ នៅតាមផ្លូវត្រឡប់មកវិញនៅក្បែរស្ទ្រីមមួយ បុរសចេះទាយ៍បានទាយ៍ ឱ្យដឹងថានៅថ្ងៃនោះពួកគេនឹងទៅជួបក្មេងស្រីមួយ និងជាភរិយារបស់ពួកគេ បន្ទាប់មកមានបក្សីដ៏ធំមួយបាននាំក្មេងស្រីមួយមកចុះនៅខាងស្ដាំដែលមិនឆ្ងាយពីពួកគេប៉ុន្មានបុរសម្នាក់បាញ់ប្រហារនេះបានយកក្បាលរបស់គាត់ ហើយបានបាញ់បក្សីចុះត្រឡប់ទៅស្ទ្រីម។ កីឡាករហែលទឹកដែលហែលទឹកបន្ទាប់មកបាននាំនាងដើម្បីទៅលើដីប៉ុន្តែនាងបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតទៅហើយ។ បន្ទាប់ពីនោះបុរសវេទមន្តបានជួយរបស់នាងឲរស់ឡើងវិញម្តងទៀត។ បុរស់ទាំងបួនមានអារម្មណ៍ថាមានស្នេហាជាមួយនារីដ៏ឆ្នើមនេះបន្ទាប់មកពួកគេធ្វើការវិនិច្ឆ័យមិនដាច់ក៏បានឲស្ដេចជួយដោះស្រាយ។ ដូច្នេះស្ដេចបានវិនិច្ឆ័យថានាងនោះនឹងក្លាយជាប្រពន្ធរបស់បុរស់ដែលហែលទឹកជួយនាងដោយសារតែគាត់អាចប៉ះរាងកាយរបស់នាងជាលើកដំបូង។ ចំនែកឯបុរសវេទមន្តនិងបុរសនាក់បាញ់នឹងក្លាយជាឪពុកម្តាយនិងបងប្រុសរៀងគ្នា។ ចាប់តាំងពីពេលនោះ មកនៅក្នុង អាពាហ៍ពិពាហ៍ទាំងអស់កូនកំលោះនិងកូនក្រមុំត្រូវតែមានផ្កាស្លាបីនៅក្នុងគោលបំណងដើម្បីបង្ហាញការដឹងគុណនឆ្ពោះទៅរកឪពុកម្តាយនិងបងប្អូនប្រុសបងប្អូនស្រីរបស់ពួកគេ។
ពិធីកំណត់កាលបរិច្ឆេទកូនកំលោះកាន់ក្រម៉ារុំត្រូវបានប្រាប់ថាព្រះអង្គម្ចាស់ថោងគឺរៀបការជាមួយព្រះនាង ទេវីកូនស្រីរបស់ស្តេចនាគសមុទ្រ។ បន្ទាប់ពីការកំណត់កាលបរិច្ឆេទរួចទៅហើយ ទេវី បាននាំយកគាត់ទៅឪពុករបស់នាងនៅឋាននាគ ដូច្នេះកូនស្រីនាគសមុទ្ររបស់សម្ដេចបានសួរទៅកាន់កន្សែងរបស់នាងដើម្បីជ្រមុជទឹកក្នុងពិភពនាគ។នៅក្នុងខណៈនោះផងដែរដែលជាស្ដេចនាគបានបញ្ជាបុរសម្នាក់របស់លោកក្នុងការសម្លាប់ សម្ដេចនៅច្រកទ្វារចូលក្នុងគោលបំណងដើម្បីសាកល្បងសមត្ថភាពរបស់សម្ដេច។ ប៉ុន្តែកូនស្រីបានគេស្គាល់ថា ហេតុនេះនាងក្លែងធ្វើខ្លួនឯងថាជាសម្ដេចដោយ ផ្ចាញ់សំពត់របស់នាងហើយវាត្រូវបានគេដាក់នៅលើសម្ដេចជំនួសដូច្នេះថាឃាតករនេះគឺមិនអាចសម្លាប់ព្រះអង្គ នោះហើយជាមូលហេតុដែលនៅក្នុងអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរនាពេលបច្ចុប្បន្នវាត្រូវបានគេមើលឃើញថាមាន សម្លៀកបំពាក់ផ្លាស់ប្តូរ រវាងកូនកំលោះ និងកូន ក្រមុំនិងកូន កំលោះកូនក្រមុំកាន់ក្រម៉ារុំនៅក្នុងបន្ទប់អមដោយ "ផាត់ ជាយ និងនាងនាគ" និងមានបទចម្រៀងដ៏ទៃទៀត។ ពិធីហៅថា "ជ័យ ហោង សួស្ដី ហោង បុរស ហោង" នេះនៅក្នុងពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍បានអនុវត្តរហូត ដល់ឥឡូវនេះត្រូវបានបន្តដោយរឿងបុរាណបានកត់ត្រាក្នុង សៀវភៅ"ច្បាប់នៃអាពាហ៍ពិពាហ៍" វាពណ៌នាថាពេលដែលនៅលើពេលវេលាមួយមានបងប្អូនប្រុសពីរនាក់ និង សួស្ដី។ នៅពេលនោះគ្មានស្ដេចសោយរាជ្យទេព្រោះស្តេចមុនបានស្លាប់ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដូច្នេះក្រុមមន្រ្តីនៅក្នុងព្រះបរមរាជវាំងពឹងផ្អែកលើដំរីដ៏បរិសុទ្ធនិងសេះដើម្បីស្វែងរកបុរស់ម្នាក់ឱ្យធ្វើជាស្ដេចរបស់ពួកគេ។
បន្ទាប់មកសត្វទៅជិតផ្ទះរបស់បងប្អូន ជាលទ្ធផលពួកគេបានដឹងថាមួយក្នុងចំណោមបងប្អូនប្រុសគឺជាបុរសម្នាក់ដែលសមរម្យដែលត្រូវបានគ្រងរាជ្យ។ ជ័យបានក្លាយជាព្រះមហាក្សត្រនិង សួស្ដី ក្លាយជាជំនួយការរបស់គាត់នៅពេលដូចគ្នានេះ។ ពេលដែលគ្រងរាជ្យប្រជាជន ធ្វើពិធីដើម្បីប្រទានពរដល់ព្រះមហាក្សត្រ ពួកគេបាននិយាយថា: «ជ័យ ហោង សួស្ដី ហោង បុរស ហោង" ក្នុងពេលដំណាលគ្នា។ ពរត្រូវបានសម្រួលឱ្យប្រើនៅក្នុងពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍ ពិធី "បង្វិល ពពិល" នៅក្នុងអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរត្រូវបានសរសេរផងដែរនៅក្នុង "រួមរឿងព្រេងខ្មែរ" សៀវភៅទំហំ 9 នេះបើយោងតាមរឿងព្រេងដែលវាត្រូវបានគេប្រាប់ថាពេលដែលនៅលើពេលវេលាមួយមានបុរសម្នាក់ឈ្មោះជ័យសូរិយាដែលបានបញ្ចប់ការបណ្តុះបមន្តអាគមរួចហើយពីព្រះគឺ ឥសូរ ដូច្នេះគាត់បានស្នើសុំព្រះសម្រាប់វត្ថុបុរាណដ៏ពិសិដ្ឋជាឧបករណ៍ពរជ័យសម្រាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍របស់មនុស្ស បន្ទាប់មកព្រះបានប្រទានបុរសម្នាក់នេះចម្លងនៃលិង្គនិង ការចម្លងនៃទ្វាមាសប្រពន្ធរបស់គាត់ដែលជាឧបករណ៍ពរជ័យមួយរបស់គាត់ដើម្បីបានរីករាលដាលកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ពួកគេនៅក្នុងពិភពលោក ។ព្រះឥសរបានយកខ្សាច់ពេជ្រ ពីសាកលវិទ្យាល័យដើម្បីធ្វើឱ្យស្លឹកពោធិមាសដែលតំណាងឱ្យ ទ្វាមាសប្រពន្ធរបស់គាត់ ហើយបានយកថ្មពេជ្រពី ភ្នំហិម៉ាឡៃយ៉ា ដើម្បីធ្វើឱ្យ ទៀនដែលតំ ណាង ឱ្យ លិង្គ របស់ គាត់និងបានសន្មត់ថាវាជាការពរជ័យពីរ "។ បន្ទាប់មកគាត់បានប្រាប់បុរសម្នាក់ឱ្យយកទៀនរុំនៅក្នុងស្លឹកពោធិបានគូសបីដងនៅជុំវិញកូនកំលោះបាននិង កូនក្រមុំ ដើម្បី ឱ្យស្រូបផ្សែងធ្វើឱ្យពួកវា មានអានុភាព ។ "បង្វិលពពិល" ពិធីនេះត្រូវបានគេជឿថានាំមកនូវភាពសុខដុមរម្យនា សម្រាប់គូ ស្វាមីភរិយាថ្មី ធ្វើឲពួកគេទ ទួលបាន ជោគជ័យ នៅក្នុងបញ្ហាប្រឈមទាំងអស់។ចាប់តាំងពីពេលនោះ មកប្រជាជនខ្មែរមាន ភាពរឹងមាំដោយស្មោះ និងមានជឿថានៅ ក្នុងពិធី "ពពិល" វាត្រូវបានអនុវត្តមិនត្រឹម តែនៅក្នុង ពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍ប៉ុន្តែ ក៏មាននៅក្នុងពិធីផ្សេងទៀតដូចជាឡើងផ្ទះ,ខួបកំណើត។សង្កត់ជាអាវុធមុខប្រពៃណីអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅក្នុងដំណើរការរីកចម្រើននេះក៏បានប្រាប់ថា នៅពេល ដែលនៅលើពេលវេលាមួយមានជិះសេះជាន់ខ្ពស់មួយនៅក្នុងវិមានពារាណសីដែលបានធ្លាក់ក្នុងអន្លង់ស្នេហ៍ជាមួយ នឹងកូនស្រីរបស់អ្នកភូមិនិងដាក់ដុំមាសមួយជាថ្លៃបណ្ណាការមួយនិងបានសន្យាថានឹងរៀបការជាមួយនៅក្នុងពេលបីខែ។បីឆ្នាំបានទៅដូច្នេះនាងត្រូវរៀបការជាមួយអ្នកភូមិជិតខាងរបស់ នាង ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នេះមានបុរស់ជិះសេះម្នាក់បានបង្ហាញខ្លួននិងបានយកដាវរបស់គាត់ចេញនិងបានសម្លាប់បុរសម្នាក់ដែលមានកូនក្រមុំនេះ បន្ទាប់មកប្រធាន អ្នកបួស បានអធិស្ឋានដើម្បីច្រានចោលនូ វរឿងអាក្រក់ទាំងអស់ នៅកន្លែងនោះ អ្នកបួស បានវិភាគលើអំណាចនៃដាវនេះ។ នោះហើយជាមូលហេតុ ដែលប្រជាជនប្រើដាវ មួយ នៅក្នុងពិធីរៀប អាពាហ៍ពិពាហ៍ នៅពេល ដែលកូន កំលោះ និងកូនក្រមុំនៅក្នុងសម្រាប់ការប្រទានពរ។ ពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍គឺមានន័យខ្លាំងណាស់ សម្រាប់ជីវិតរបស់ បុគ្គលដែល មានគួ។ ប្រពៃណីនិងច្បាប់របស់ប្រទេសនោះរបស់ពួកគេ។នោះហើយជាមូលហេតុដែលពិធីនេះត្រូវបានដោះស្រាយដោយប្រុងប្រយ័ត្នជាមួយនឹងការទាក់ទងនឹងការជ្រើសរើសកាលបរិច្ឆេទដែលត្រូវបានគេជឿថានាំមកនូវសំណាងនិងភាព សុខដុមសម្រាប់ជីវិតរបស់ប្រជាជននិងការចាប់ផ្តើមជាមួយក្រុមគ្រួសារថ្មី។គ្រួសារមួយចំនួនមិនអនុញ្ញាតឱ្យកូនរបស់ពួកគេរៀបការនៅក្នុងរដូវភ្លៀងនិងពន្យាពេលខ្លះវាសម្រាប់រយៈពេលពីរឆ្នាំបន្ទាប់ពីពិធីភ្ជាប់ពាក្យនេះដោយសារតែការទស្សន៍ទាយនោះទេ។ នេះបើយោងតាមលោកញាណភឿនអ្នក ស្រាវជ្រាវនិង ជាចាងហ្វាងការផ្សាយ នៃប្រពៃណីខ្មែរ ជាតិនិងគណៈកម្មាធិការបុណ្យ អន្ដរជាតិលោកបានឱ្យដឹងថាប្រពៃណីខ្មែរ អនុញ្ញាតឱ្យ មនុស្សដែលរៀបការបានតែនៅក្នុងរយៈពេលប្រាំមួយខែ ក្នុងមួយឆ្នាំប៉ុន្តែ មិនបានប្រាំមួយផ្សេងទៀត។ អាពាហ៍ពិពាហ៍ អាចត្រូវបាន អនុវត្ត តែនៅ ក្នុងខែ 30 ថ្ងៃ។ អ្នកទាំងនោះបានប្រាំ មួយខែអាច នឹងមាននៅដើមខែ ឧសភាខែ កក្កដា ខែ តុលា ខែមករានិងខែមីនា។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ពិធីភ្ជាប់ពាក្យនិងការផ្គូផ្គងដែល គីមីវិទ្យា ធម្មជាតិ រវាង កូនប្រុសនិងកូនស្រីនោះពួកគេអាចនឹងត្រូវធ្វើនៅក្នុងខែណាមួយទេ។ លោកបានបន្តទៀតថាសម្រាប់ខែខាងលើនេះគឺមានតែ 7 ថ្ងៃនៃការជារៀងរាល់ខែដែលជាថ្ងៃល្អ។ នេះបើយោងតាមប្រពៃណីខ្មែរពួកគេមិនគួរអនុវត្តនៅលើខួបកំណើតរបស់ពួកគេនៅថ្ងៃសាសនាពងក្រពើតាមច័ន្ទគតិឬនិងព្រះអាទិត្យនិងក្នុងអំឡុងពេលចូលឆ្នាំថ្មីខ្មែរ។ ជាការពិតណាស់មូលហេតុដែលមនុស្សមិនទទួលបានរៀបការក្នុងរដូវភ្លៀង នេះគឺថាមានច្រើននៃការមានភ្លៀងធ្លាក់ដែលធ្វើឱ្យវាមានការលំបាក សម្រាប់ការ ទទួលស្វាគមន៍ អាពាហ៍ពិពាហ៍ណើរការនិងពិធីបុណ្យផ្សេងទៀត។ វាជាការលំបាកណាស់សម្រាប់ភ្ញៀវដែលបានធ្វើដំណើរ ទៅចូលរួមមង្គល ការផងដែរ ហើយវាជា ពេលដែលកសិករ រវល់ ជាមួយវាលរបស់ពួកគេ។