អ៊ុកសីហា

ក្រដាស

ក្រដាសគឺជាសំភារះដ៏ស្តើងដែលគេតែងតែប្រើប្រាស់វាសំរាប់សរសេរការបោះពុម្ភ ការគូរ ឬក៏សំរាប់វេចខ្ចប់អ្វីមួយ។

វាគឺផលិតដោយសំលីឬកប្បាសដែលមិនមានជាតិ សំណើមនិងយកវាមកពីសាច់ឈើ​កំទេចឈើ ដែលអាចបត់បែនបានតាមតំរូវការ។ក្រដាសគឺសំភារះដែលអាចប្រើប្រាស់ជាមួយអ្វីៗជាច្រើន។ខណះពេលដែលមនុស្សភាគច្រើនប្រើវាសំរាប់ការគូរការបោះពុម្ភ,វាជាការពិតណាស់វាមានលក្ខណះ ធំទូលាយក្នុងការវេចខ្ចប់,នៅក្នុងចំនួននៃឧស្សហកម្មហើយនិងវិធីក្នុងការបង្កើត,ហើយដូចជាធ្វើម្ហូប ពិសេសនៅក្នុងវប្បធម៏អាស៊ី។ក្រដាសគឺផលិតដំបូងនៅប្រទេសចិនអំឡុងពេលសវត្សរ៍ទី២ADដោយ Hanនៅទីលានមហាថ្លឹក Cia Lun ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយមុពេលដែលអ្នកបុរាណវិទូ បានបែងចែកក្រដាសជាពីក្នុងសតវត្សរ៍ទី២ BCនៅក្នុប្រទេសចិន។

ប្រវត្តិសាស្រ្ត

  ចំនេះដឹងដែលចាស់ដែលអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តបានរៀបចំក្រដាសទំនើបនៅសតវត្សរ៍ទី២BC នៅប្រទេសចិន។

ការផលិតក្រដាសគឺមានមូលហេតុ Cai Lun នៅសតវត្សរ៍ទី២មហាថ្លឹកAD Hanចំពោះក្រដាស ដែលបានកើតឡើងគឺជំនួសឲសូត្រដែលមានចំនួនច្រើនបិទពីលើ។ចិនគឺអាចនាំចេញសូត្រជាច្រើន ប៉ុន្តែកំពុងបរិច្ចាកទៅ Golden Age។ក្រដាសលាតយកមកពីប្រទេសចិនតាម Middle East ទៅយុគកណ្តាលនៃ Europe នៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី១៣។នៅសតវត្សរ៍ទី១៩ឧស្សាហកម្មគឺបាន ផលិតនូវក្រដាសជាច្រើន សម្ថភាពដែលមានការផ្លាស់ប្តូរពត៍មានហើយការបរិច្ចាកនិងផ្លាស់ប្តូរ វប្បធម៍។នៅឆ្នាំ១៨៤៤ប្រទេសកាណាដាបានបង្កើត Charles Fenerty ហើយនិងអាឡឺម៉ង់ F.G. Kellerមានទំនាក់ទំនងក្នុងការបង្កើតសំឡីនិងកំទេចកំទីឈើ។

ដើមកំណើត

ពាក្យក្រដាសគឺមានដើមកំណើតមកពី (Latin Papyrus) ណាមួយមកពី(Greek Papyrus)ឬពាក្យនៃរោងចក្រ(Cyperus Papyrus)ដើមប៉ាមីរឹសគឺក្រាស់ណាស់ចំនែកឯការផលិត ក្រដាសគឺមកពីជ័រនៃរោងចក្រឬត្រូវបានប្រើនៅក្នុងអាស៊ីបបុរាណហើនិងសមុទ្រមេឌីទែរ៉ានេសំរាប់សរសេរ ពីមុននៃការនាំចូលក្រដាសទៅកណ្តាលភាគខាកើតហើយអឺរ៉ុបទោះបីជាក្រដាសមានដើមកំណើតមកពីដើម បាមីរឹសក៏ដោយក៏មានការផលិតខុសប្លែកពីរហើយការអភិវឌ្ឍន៍ក្រដាសទំនើបអាចបំបែកដោយឡែកពីការ អភិវឌ្ឍន៍នៃដើមប៉ាមីរឹសដើមប៉ាមីរឹសគឺកិនរុក្ខជាតិឲ្យម៉ដ្ឋខណះពេលដែលក្រដាសផលិតមកពីសរសៃដែល ធ្វើអោយវាទន់ដោយយកទៅត្រាំទឹកឬក៏បំបែកវាជាចំនែកតូចៗ។

ការធ្វើក្រដាស

+សរសៃសូត្រនៃក្រដាស សាច់ទន់សំរាប់ផលិតក្រដាសគឺគេយកមកពីឈើសាច់ទុនបំបែកពីសាច់ឈើដុំៗទៅសរសៃសាច់ឈើទន់។នេះគឺជាបានសម្រេចដោយការរំលាយពីសាច់ឈើដុំៗនៅក្នុងឡចំហុយស្រាដូច្នេះនោះប្រហែលជាបានសំអាតសាច់ឈើទន់ហើយ។នេះគឺជាការការពារដើម្បីរក្សាទុកអោយបានយូរសំរាប់សាច់ឈើដែលទន់។ក្រដាសគឺបង្កើតឡើងដោយសាច់ទុនគឺយើងដឹងថាក្រដាស Wood-free papers មិនច្រឡំជាមួយនិងក្រដាស Tree-free paper ទេ។នេះគឺពីព្រោះថាពួកគេមិនមានសាច់ឈើដុំ។សាច់ទុនគឺអាចធ្វើឲ្យសជាមួយពរណ៍សក៏ប៉ុន្តែការប្រើប្រាស់៥%នៃសរសៃឈើ។ការប្រើវិធីគីមីគឺមិនអាចផលិតក្រដាសគឺមិនអាចប្រើក្នុងការផលិតក្រដាសបានទេព្រោះថាក្រដាសបង្កើតដោយសំឡី ណាមួយ៩០%នៃសាច់ឈើរួចរាល់អស់ហើយ។នោះគឺមាន៣ដែលមានសារះសំខាន់ក្នុងវិធីផលិតក្រដាស។វិធីធ្វើក្រដាសមានកាលបរិច្ឆេទនៅទស្សវត្ស៍ទី១៨៤០ហើយវាបានរបៀបលុបលើមុនសង្គ្រាមលោកលើកទី២។ការផលិតក្រដាសបានបង្កើតឡើងតាំងពីទស្សវត្ស៍ទី១៨៧០ហើយបានប្រើដំបូងនៅទស្សវត្ស៍ទី១៨៩០ឥឡូវ មនុស្សភាគច្រើនប្រើយុទ្ធសាស្រ្តបែបនេះ។

+ការបញ្ចប់នៃការធ្វើក្រដាស

ក្រដាសអាចមានក្រិតខ្នាតយោងទៅតាមពាក្យស្នើរសុំដែលមានពីធម្មជាតិ។ក្រដាសមិនមានចំនុចគ្រប់ដណ្តប់ទេហើយចំនុចដែលអាចគ្រប់ដណ្តប់វានោះមានភាពស្តើងដែលផ្សំឡើង ពីសារធាតុជាច្រើនដូចជាកាល់ស្យូមកាបូណាតឬព័រសឺឡែនជាដើម្បីវាធ្វើការផ្តុំគ្នាបង្កើតបានជាក្រដាសប្រសិន បើយើងចង់អោយ ក្រដាសទៅជាផ្ទាំងយើងត្រូវសង្កត់វាអោយទៅជាសំណាញ់ដើម្បីមានទ្រទ្រាយដូចក្រដាសម្យ៉ាងវិញទៀតយើង អាចកាត់វាទៅជាចំរាកក៏បាន។ក្រដាសទូទៅត្រូវកាត់វាជា Long grain ជាមួយនឹងប្រភេទនិងទំហំដូចគ្នា។ការផលិតក្រដាសដោយម៉ាស៊ីនគឺត្រូវត្បាញដោយម៉ាស៊ីនមួយប្រភេគឺ Fourdrinier ចំពោះការត្បាញគឺត្រូវយកសរសៃឆ្មាៗហើយសង្កត់វាម្តងហើយម្តងទៀតរហួតវាក្លាយទៅជាក្រដាស។

កំរាស់និងទំងន់នៃក្រដាស

ភាពក្រាស់នៃក្រដាស់មានខ្នាតជាកាលីប ដែលក្នុងមួយអ៊ីញ មាន១០០០កាលីប។ ក្រដាសមានកម្រាស់ពី០.០៧មីលីម៉ែត(០.០០២៨អ៊ីញ)ទៅ០.១៨មីលីម៉ែត(០.០០៧១អ៊ីញ) ក្រដាសតែងតែមានលក្ខណៈក្រាស់។ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ទម្ងន់របស់ក្រដាសកំណត់តាម ទម្ងន់នៃរ៉ាមក្រដាសដែលមាន៥០០សន្លឹកនៃការប្រែប្រួលទំហំដើម។ ពីមុនក្រដាស់កាត់ជាទំហំ ដូចជា រ៉ាមនៃ២០lb គឺ ៨.៥អ៊ីញ x ១១អ៊ីញ(216 mm × 279 mm)ក្រដាស់ទម្ងន់ ៥ផោន ព្រោះវាបានកាត់ ចេញពីក្រដាសធំមួយចេញជា៤ចំណែក។ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក្រដាសសម្រាប់បោះពុម្ភជាធម្មតាគឺភាគច្រើន មាន 20 lb, 24 lb, or 32 lb។ក្របពីក្រៅរបស់វាជាធម្មតាគឺ 68 lb, and 110 lb ឬភាគច្រើន វាតម្រូវទៅតាមប្រភេទរបស់ក្រដាសអឺរ៉ុប និង តំបន់ផ្សេងៗប្រើប្រព័ន្ធទំហំក្រដាស ISO 216ទម្ងន់របស់ ក្រដាសគឺគិតជាក្រាមក្នុងមួយការ៉េ ឬពេលខ្លះគិតជា ក្រាម។ ក្រដាសសម្រាប់បោះពុម្ភភាគច្រើន ពី៦០ក្រាមទៅ១២០ក្រាម Printing paper is generally between 60 g and 120 g. ទម្ងន់ផ្សេងទៀតលើសពី១៦០ក្រាមគេគិតជា card។ ទម្ងន់របស់រ៉ាមអាស្រ័យតាមទំហំរបស់ក្រដាស និងភាពក្រាសរបស់វាពាណិជ្ជកម្មលើក្រដាសភាពច្រើនបានលក់ទៅអាមេរិកខាងជើងកាត់ជាទំហំស្តង់ដា ក្រដាសមូលដ្ឋានអាស្រ័យលើមាត្រា customary ហើយវាបង្ហាញដោយបណ្ដោយនឹងទទឹងរបស់ក្រដាស។ ប្រព័ន្ធISO 216 វាត្រូវបានប្រើនៅក្នុងប្រទេសផ្សេងៗជាច្រើននៅតំបន់ខាងក្រៅសន្លឹកក្រដាសមិនស្ថិត នៅលើទទឹងនិងប្រវែងរបស់សន្លឹកទេ។ វាគឺបានប្រើប្រាស់ជាលើកដំបូងនៅក្នុងប្រទេសអាឡឺម៉ង់ក្នុងឆ្នាំ ១៩២២ ហើយត្រូវបានប្រើប្រាសជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ។ ទំហំស្តង់ដាដែលធំជាងគេរបស់ក្រដាសគឺ A0 (A zero)ខ្នាតគិតជាម៉ែតការ៉េ (approx. 1189x841 mm)។ ពីសន្លឹកនៃ A1 នៅត្រង់ទំហំត្រង់ទៅលើ ដោយធ្វើឲ្យវាជាសន្លឹកត្រឹមត្រូវមួយនៃ A0 ដែលតម្រាប់នៅតាមទំហំរបស់វា។ ដូចគ្នានេះដែរ ២សន្លឹកនៃ A2 ត្រូវបានដាក់ចូលគ្នាក្លាយជាមួយសន្លឹកនៃ A1នឹងទៅមុខទៀត។

សួស្ដី! អំពីអត្ថបទជីវប្រវត្តិ លី ម៉ាន់ និង អ៊ុក សំអាង

សួស្ដី សីហា! អរគុណដែលបានចូលរួមក្នុងការសរសេរអត្ថបទក្នុងសហគមន៍របស់យើង។ ប៉ុន្តែ ការសរសេរអត្ថបទជីវប្រវត្តិបងប្អូន ពុកម៉ែ គឺមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតទេ។ ដូច្នេះ ក្រុមការងារយើងផ្ដាស់ប្តូរទីតាំងពី ទីតាំងអត្ថបទ មកនៅក្នុងអនុទំព័រ (subpage) នៃទីំព័រអ្នកប្រើប្រាស់របស់អ្នកហើយ។ អ្នកអាចរកអត្ថបទទាំង២នេះបាន នៅ អ្នកប្រើប្រាស់:អ៊ុកសីហា/លី_ម៉ាន់ និង អ្នកប្រើប្រាស់:អ៊ុកសីហា/អ៊ុក_សំអាង ។ សូមអរគុណ! --វ័ណថារិទ្ធ (ការពិភាក្សា) ម៉ោង១៤:២០ ថ្ងៃពុធ ទី១៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣ (UTC)

Please add a license

You have added one or more file(s) with no license. All files need a license. Please check your uploads and make sure they all have a good source, author and license. If they do not have a license the files have to be deleted. You can see all files with no license in Category:Files with no license. Click the link in the top of the category and find your own name to see the files you uploaded. For questions please contact User:MGA73. -- MGA73bot (ការពិភាក្សា) ម៉ោង១២:១៦ ថ្ងៃអាទិត្យ ទី៣០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ (UTC)