ខេត្តប៊ិញឌិញ
ខេត្តប៊ិញឌិញ ឬ វិជ័យ គឺជាខេត្តមួយរបស់ ប្រទេសវៀតណាម ។ វាស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ឆ្នេរភាគកណ្តាលភាគខាងត្បូងប្រទេសវៀតណាម។
Bình Định province Tỉnh Bình Định | |
---|---|
Province | |
[[File:|250px|none|alt=|From top; left to right: Egg stone beach • Quy Nhơn beach • Phú Lốc tower • Quang Trung statue • Quy Nhơn river • Scenery • Old gate • Quy Nhơn city • Quang Trung museum • Tây Sơn river]]From top; left to right: Egg stone beach • Quy Nhơn beach • Phú Lốc tower • Quang Trung statue • Quy Nhơn river • Scenery • Old gate • Quy Nhơn city • Quang Trung museum • Tây Sơn river | |
Location of Bình Định province within Vietnam | |
[[File:|250px|none|alt=|Location of Bình Định province]] | |
Country | Vietnam |
Region | South Central Coast |
Capital | Quy Nhơn |
រដ្ឋាភិបាល | |
• People's Council Chair | Nguyễn Xuân Dương |
• People's Committee Chair | Vũ Hoàng Hà |
ផ្ទៃក្រឡា | |
• សរុប | ៦៨៥០.៦ គម2 (២៦៤៥�០ ម៉ាយ ការ) |
ប្រជាជន (2021) | |
• សរុប | ២,៤៨៧,០០៩ |
• សន្ទភាព | ០.០០០៣៦/km2 (០.០០០៩៤/sq mi) |
Demographics | |
• Ethnicities | Vietnamese, Chăm, Bahnar, H're |
Area codes | 56 (until 16 July 2017) 256 (from 17 June 2017) |
ក្រមអ.ម.អ. ៣១៦៦ | VN-31 |
គេហទំព័រ | binhdinh.gov.vn |
ប្រវត្តិសាស្ត្រ
កែប្រែសម័យចម្ប៉ា
កែប្រែខេត្តប៊ិញឌិញ ប្រហែលជាកន្លែងមួយដែលជនជាតិចាមបានមកដល់ប្រទេសវៀតណាមមុនគេ។ [១] ភូមិសាស្ត្រអំណោយផលរបស់វាបាននាំឱ្យមានការកើនឡើងនៃកំពង់ផែចាមនៃនៃធីណសដែលជាកន្លែងដែលគ្វីញើន បច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅ។ ទីក្រុង-រដ្ឋ វិជ័យ មានទីតាំងនៅជុំវិញកំពង់ផែនេះ និងទីក្រុងសំខាន់ ដែលស្ថិតនៅលើដីគោកបន្ថែមទៀត។ មជ្ឈមណ្ឌលរបស់វាស្ថិតនៅតំបន់ទំនាបភាគខាងត្បូងនៃខេត្តប៊ិញឌិញ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយស្ថាបត្យកម្មរបស់វាបញ្ជាក់ថាវាមិនមានសារៈសំខាន់រហូតដល់សតវត្សទីដប់មួយឬសតវត្សទីដប់ពីរ។ [១]
ស្ថាបត្យកម្មរបស់វិជ័យក៏សម្គាល់វាពីមជ្ឈមណ្ឌចំប៉ាដទៃទៀតដែរ ដោយសារវាប្រើការផ្សំនៃថ្មនិងធាតុឥដ្ឋ [២] ខណៈដែលរចនាសម្ព័ន្ធចាមផ្សេងទៀតភាគច្រើនប្រើតែឥដ្ឋប៉ុណ្ណោះ។ នេះបង្ហាញពីឥទ្ធិពលខ្លះពីអង្គរ កម្ពុជា ។ [២] វាក៏ចង្អុលបង្ហាញផងដែរអំពីភាពសម្បូរបែបនៃកម្លាំងពលកម្មនៅក្នុងវិជ័យ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងមជ្ឈមណ្ឌលថាមពលចំប៉ាដទៃទៀត ពីព្រោះការកែច្នៃថ្មសម្រាប់ការសាងសង់គឺប្រើប្រាស់កម្លាំងពលកម្មច្រើនជាងការផលិតឥដ្ឋ។ [៣]
វិជ័យ បានចូលរួមក្នុងសង្គ្រាមផ្សេងៗជាមួយប្រទេសជិតខាង។ សង្រ្គាមធំៗត្រូវបានប្រយុទ្ធជាមួយអង្គរ (ឥឡូវប្រទេសកម្ពុជា) នៅសតវត្សទី១២ និង១៣ ។ ជុំវិញពេលនេះ វិជ័យទំនងជាមានទំនាក់ទំនងជាមួយ។ ហើយនៅពេលខ្លះសូម្បីតែត្រួតត្រាដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ។ [៤] សង្គ្រាមធំៗជាមួយវៀតណាមត្រូវបានវាយប្រយុទ្ធគ្នានៅឆ្នាំ១០៦៩ ហើយម្តងទៀតនៅសតវត្សទី១៥ ដែលនៅទីបំផុតនាំទៅដល់ការបរាជ័យរបស់វីជ័យនិងការបាត់បង់ចម្ប៉ានៅឆ្នាំ១៤៧១។ [៥]
រាជវង្សតៃសឺន
កែប្រែរាជវង្សតៃសឺន មានដើមកំណើតមកពីខេត្តប៊ិញឌិញ ត្រូវបានដាក់ឈ្មោះតាមស្រុកតៃសឺនដែលអ្នកគ្រប់គ្រងមកពី [៦] រាជធានីគ្វីញើន បានបម្រើការជារាជធានីរបស់ពួកគេរហូតដល់សង្រ្គាមស៊ីវិលវៀតណាមឆ្នាំ១៧៨៩-១៨០២ នៅពេលដែលខេត្តនេះត្រូវបានវាយលុកដោយសង្រ្គាម ហើយរាជវង្សបានដួលរលំ។
ឈ្មោះចិន-វៀតណាមរបស់វា (Hán tự:平定) បកប្រែថា "ស្ងប់ស្ងាត់" ឬ "អនុគ្រោះ" ។