ឃុនបរម

ឃុនបរមរាជាធិរាជ (ថៃ: ขุนบรมราชาธิราช, ការបញ្ចេញសំឡេងសៀម: [kʰǔn bɔːrom]) រឺ ឃុនបឡ័ម (លាវ: ຂຸນບູຮົມ រឺ ຂຸນບູລົມ, ការបញ្ចេញសំឡេងលាវ: [kʰǔn bǔːlóm]) គឺជាបុព្វបុរសក្នុងរឿងព្រេងនៃពួកជនជាតិនិយាយភាសាតៃ ត្រូវបានចាត់ទុកដោយពួកលាវថា ជាបិតានៃជាតិសាសន៍របស់ខ្លួន។

ក្នុងក្របខណ្ឌនៃប្រវត្តិលេខន៍របស់ចិន ឃុនបរមត្រូវបានគេបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណថា ភីល័រកឺ (皮羅閣) ដែលជាអ្នកបានបង្រួបបង្រួមភូមិភាគទាំងប្រាំមួយនៃនគរចាវខាងត្បូង និងបានគ្រប់គ្រងនគរនេះក្នុងកំឡុងឆ្នាំ ៧២៨-៧៤៨ នៃគ.ស។ ព្រះអង្គទទួលបានជំនួយយោធា និងគោរម្យងារពីព្រះម្ចាស់អធិរាជថាងសៀនចុង ហើយនៅឆ្នាំ៧៤០ ទ្រង់បានកសាងរាជធានីនៅតាយហូ ក្បែរតាលីសម័យថ្មីនេះ។

ទេវកថា

តាមរយៈទេវកថានៃឃុនបរម ជាធម្មតាបានដក់ជាប់ក្នុងចំណោមជនជាតិនិយាយភាសាតៃ បានពិពណ៌នាថា មនុស្សនៅសម័យបុរាណ កាលណោះអាក្រក់ និង ថោកទាបណោះ។ មហាទេវតាបានកម្ទេចពួកគេដោយទឹកជំនន់ ដែលទុកនៅតែមេកន្ទ្រាញតែបីនាក់ទេដែលមានចិត្តសុច្ចរិតទៀងត្រង់ដែលបានរស់នៅស្ថានសួគ៌នឹងត្រូវក្លាយជាស្ថាបនិក និង អ្នកដឹកនាំជាតិសាសន៍នៃជនជាតិថ្មីមួយ។ ទេវតាបានបញ្ជូនមេកន្ទ្រាញទាំងបីត្រឡប់មកលើផែនដីវិញជាមួយនឹងក្របីមួយក្បាលដើម្បីជួយពួកគេភ្ជួររាស់ដីស្រែ។

ពួកមេកន្ទ្រាញនិងក្របីបានចុះមកដល់ដែនដីមឿងថែន (ក៏ធ្លាប់មានមឿងតៃ [មឿង=ក្សត្របុរី រឺ បុរៈ] ប្រាកដមានឈ្មោះដូច្នោះ ដែលស្ថិតនៅដៀនបៀបភូ)។ Once the land had been prepared for rice cultivation, the buffalo died and a gourd vine grew from his nostril. From the gourds on the vine, the new human race emerged—relatively dark-skinned aboriginal peoples emerging from gourds cut open with a hot poker, and the lighter skinned Lao emerging from cuts made with a chisel.

The gods then taught the Tai peoples how to build houses and cultivate rice. They were instructed in proper rituals and behaviour, and grew prosperous. As their population grew, they needed aid in governing their relations and resolving disputes. Indra, the king of gods, sent his son, Khun Borom, to be the ruler of the Tai people. Khun Borom ruled the Tai people for 25 years, teaching them to use new tools and other arts.

After this quarter-century span, Khun Borom divided the Tai kingdom among his seven sons, giving each one of them a portion of the kingdom to rule. The eldest son, Khun Lo, was given the Dian Kingdom- modern-day Kunming. Other sons were assigned to conquer the Jiuli tribes.