តំបន់អឌ្ឍច័ន្ទមាស
តំបន់អឌ្ឍច័ន្ទមាស ជាតំបន់ផលិតអាភៀនដ៏ធំមួយក្នុងចំនោមតំបន់ផលិតអាភៀនទាំង២នៅអាស៊ី។ វាស្ថិតនៅតំបន់ភ្នំប្រសព្វរវាងប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថាន អ៊ីរ៉ង់ និង ប៉ាគីស្ថាន។ តំបន់ជួរភ្នំព័ទ្ធជុំវិញតំបន់នេះមានរាងជាអឌ្ឍច័ន្ទ ទើបគេដាក់ឈ្មោះវាបែបនេះ។
ការិយាល័យអង្គការសហប្រជាជាតិសំរាប់អង្កេតពីគ្រឿងញៀននិងឧក្រិដកម្ម (UNODC) បានប៉ាន់ប្រមាណថាមានបំលាស់ប្ដូរប្រភពចំបងរបស់ហេរ៉ូអ៊ីន យ៉ាងគួរកត់សំគាល់ក្នុងកំលុង១០ឆ្នាំនេះ។ ផលិតកម្មហេរ៉ូអ៊ីននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍មានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុក ខណៈផលិតកម្មនៅអាស៊ីខាងលិចកើនឡើង។ ប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានបានក្លាយជាប្រទេសផលិតអាភៀនច្រើនជាងគេនៅលើពិភពលោក ដោយផលិតអាភៀនប្រមាណ ១៧៨២ ម៉ែត្រគូប ក្នុងមួយឆ្នាំ (តួលេខតាមការប្រមាណរបស់ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក) លើសមីយ៉ាន់ម៉ាទៅទៀត។ ការធ្លាក់ចុះផលិតកម្មហេរ៉ូអ៊ីននៅមីយ៉ាន់ម៉ាបណ្ដាលមកពីលក្ខខណ្ឌដាំដុះមិនអំណោយផលជាប់ៗគ្នាក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំនេះផងនិងគោលនយោបាយលុបបំបាត់គ្រឿងញៀនរបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មីផង។ ប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានបច្ចុប្បន្នផលិតអាភៀន៩០%នៃចំនួនផលិតសរុបលើទូទាំងពិភពលោក។
តំបន់អឌ្ឍច័ន្ទមាសមានប្រវត្ដិខាងផលិតអាភៀនយូរអង្វែងជាងតំបន់ត្រីកោណមាសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ក៏ប៉ុន្តែតំបន់នេះបានផ្លាស់ខ្លួនជាតំបន់ផលិតអាភៀនសម័យទំនើបនៅទស្សវត្សរ៍៧០ ខណៈតំបន់ត្រីកោណមាសផ្លាស់ខ្លួនតាំងពីទស្សវត្សរ៍៥០។
ទោះបីហេរ៉ូអ៊ីនដែលចរាចរក្នុងផ្សារងងឹតនៅអាស៊ីភាគច្រើនមានប្រភពមកពីតំបន់ត្រីកោណមាសក៏ដោយ តំបន់អឌ្ឍច័ន្ទមាសកំពង់តែពង្រីកទីផ្សាររបស់ខ្លួនចូលទៅចិនខាងលិត ជាពិសេសខេត្តស៊ីនជាំង។