ភាសាជប៉ុន
ភាសាជប៉ុន (ជប៉ុន ៖ 日本語 / にほんご, នីហុងហ្កុ ) គឺជាភាសាមួយដែល មានមនុស្សប្រហែល ១៣០ លាននាក់ប្រើប្រាស់ក្នុងប្រទេសជប៉ុន។ ភាសាជប៉ុន ត្រូវបានបង្កើតឡើង ដោយ ការរួមផ្សំ អក្សរបីប្រភេទផ្សេងៗគ្នា គឺ អក្សរចិន (ហៅថា ខាន់ជិ; ជប៉ុន ៖ 漢字) និងពីរប្រភេទទៀតកើតឡើងដោយការ កែសំរួលពីអក្សរចិនគឺ ហ៊ីរ៉ាហ្កាណា និង កាតាហ្កាណា ។
មានអ្នកប្រើប្រាស់ប្រមាណ ១៣០ លាននាក់នៅទូទាំងពិភពលោក ក្រៅពីប្រទេសជប៉ុន រដ្ឋអាំងហ្គួរ ប្រទេសប៉ាឡូ បានកំណត់ភាសាជប៉ុនជាភាសាផ្លូវការមួយ ភាសាជប៉ុនក៏ត្រូវបានគេប្រើក្នុងចំណោមប្រជាជនជប៉ុនដែលបានផ្លាស់ទៅរស់នៅក្រៅប្រទេស អ្នកស្រាវជ្រាវជនជាតិជប៉ុន និងអ្នកពាណិជ្ជករ
ពាក្យភាសាជប៉ុនត្រូវបានទទួលឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងពីភាសាបរទេស ជាពិសេសភាសាចិន ដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយពាក្យក្នុងប្រទេសជប៉ុនជាង ១៥០០ ឆ្នាំមុន ហើយចាប់តាំងពីសតវត្សរ៍ទី ១៩ តទៅ ភាសាបរទេសជាច្រើនត្រូវបានខ្ចីពីភាសាមិនមែនចិន ជាពិសេសភាសាឥណ្ឌូ - អឺរ៉ុប ឧទាហរណ៍ពាក្យដែលមកពីភាសាហូឡង់ ビール (bier មានន័យថា ស្រាបៀរ) និង コーヒー (koffie មានន័យថា កាហ្វេ)
ប្រព័ន្ធសំលេងកែប្រែ
ម៉ូរ៉ាក់ (Mora)កែប្រែ
ភាសាជប៉ុនជាភាសាពេញនិយមដើម្បីតំណាងឱ្យភាសាដែលមាន ម៉ូរ៉ាក់ ព្យាង្គដែលមានសម្លេងវែងឬសម្លេង /ɴ/ បានរាប់ជា ២ សំលេង ជាធម្មតាម៉ូរ៉ាក់នឹងបញ្ចេញសម្លេងដូចគ្នា ដូចជាគឺពាក្យថា ヨーロッパ」 (/joRɾoQpa/ យ៉ូរ៉ុបប៉ា ប្រែថា អឺរ៉ុប) សរុបមាន ៥ ម៉ូរ៉ាក់
តួអក្សរកែប្រែ
ហ៊ីរ៉ាហ្កាណាកែប្រែ
| あ | か | さ | た | な | は | ま | や | ら | わ | ん |
| អា | កា / ខា | សា | តា / ថា | ណា | ហា | ម៉ា | យ៉ា | រ៉ា/ឡា | វ៉ា | ន/ង/ម/ំ |
| い | き | し | ち | に | ひ | み | り | ゐ | ||
| អ៊ិ | គិ / ឃិ | ស្ស៊ិ | ជិ / ឈិ | និ | ហ៊ិ | មិ | រិ/លិ | (អ៊ិ) | ||
| う | く | す | つ | ぬ | ふ | む | ゆ | る | ||
| អ៊ុ | គុ / ឃុ
គឹ / ឃឹ |
ស៊ុ / ស៊ឹ | ត្សឹ | នុ / នឹ | ហ្វុ / ហ៊ុ
ហ្វ៊ឹ / ហ៊ឹ |
មុ / មឹ | យុ | រុ/លុ
រឹ / លឹ |
||
| え | け | せ | て | ね | へ | め | れ | ゑ | ||
| អិ/អ៊េ | កិ / គេ / ខិ / ខេ | សិ / ស៊េ | តិ / ថិ
ទេ / ធេ |
ណិ / នេ | ហិ / ហ៊េ | ម៉ិ / មេ | រិ/ឡិ
រេ / លេ |
(អិ) | ||
| お | こ | そ | と | の | ほ | も | よ | ろ | を | |
| អុ | កុ / ខុ | សុ | តុ / ថុ | ណុ | ហុ | ម៉ុ | យ៉ុ | រ៉ុ/ឡុ | (អុ) |
| が | ざ | だ | ば | ぱ |
| ហ្គា / ង៉ា | ហ្សា | ដា | បា | ផា / ប៉ា |
| ぎ | じ | ぢ | び | ぴ |
| ហ្គី / ងិ | ជិ | ជិ | ប៊ិ | ភិ / ពិ |
| ぐ | ず | づ | ぶ | ぷ |
| ហ្គ៊ុ / ងុ
ហ្គឹ / ងឹ |
ហ្ស៊ឹ / ហ្ស៊ុ | ត្ស៊ឹ | ប៊ុ / ប៊ឹ | ភុ / ពុ
ភឹ / ពឹ |
| げ | ぜ | で | べ | ぺ |
| ហ្គេ / ងេ
ហ្គិ / ង៉ិ |
ហ្សិ / ហ្ស៊េ | ដិ / ឌេ | បិ / ប៊េ | ផិ / ពេ / ភេ / ប៉ិ |
| ご | ぞ | ど | ぼ | ぽ |
| ហ្គោ / ង៉ុ | ហ្សុ | ដុ | បុ | ផុ / ប៉ុ |
| きゃ | きゅ | きょ |
| ក្យា / ខ្យា | គ្យូ / ឃ្យូ | ក្យូ / ខ្យូ |
| ぎゃ | ぎゅ | ぎょ |
| ហ្គ្យា / ង្យា | ហ្គ្យូ / ង្យូ | ហ្គ្យោ / ង្យ៉ូ |
| しゃ | しゅ | しょ |
| ស្យា | ស្យ៊ូ | ស្យូ |
| じゃ | じゅ | じょ |
| ចា | ជុ | ចុ |
| ちゃ | ちゅ | ちょ |
| ឆា / ចា | ឈុ / ជុ | ឆុ / ចុ |
| ひゃ | ひゅ | ひょ |
| ហ្យា | ហ្យ៊ូ | ហ្យូ |
| びゃ | びゅ | びょ |
| ប្យា | ប្យ៊ូ | ប្យូ |
| ぴゃ | ぴゅ | ぴょ |
| ផ្យា / ប៉្យា | ភ្យូ / ព្យូ | ផ្យូ / ប៉្យូ |
កាតាហ្កាណាកែប្រែ
| មានសព្វវចនាធិប្បាយសេរី វិគីភីឌា ជាភាសាជប៉ុន |
| ア | カ | サ | タ | ナ | ハ | マ | ヤ | ラ | ワ | ン |
| អា | កា / ខា | សា | តា / ថា | ណា | ហា | ម៉ា | យ៉ា | រ៉ា/លិ | វ៉ា | ន/ង/ម/ំ |
| イ | キ | シ | チ | ニ | ヒ | ミ | リ | ヰ | ||
| អ៊ិ | គិ / ឃិ | ស្ស៊ិ | ជិ / ឈិ | និ | ហ៊ិ | មិ | រិ/លិ | (អ៊ិ) | ||
| ウ | ク | ス | ツ | ヌ | フ | ム | ユ | ル | ||
| អ៊ុ | គុ / ឃុ | ស៊ុ / ស៊ឹ | ត្សឹ | នុ | ហ្វុ / ហ៊ុ | មុ | យុ | រុ/លុ | ||
| エ | ケ | セ | テ | ネ | ヘ | メ | レ | ヱ | ||
| អិ/អ៊េ | កិ / គេ / ខេ | សិ / ស៊េ | តិ / ថិ
ទេ / ធេ |
ណិ / នេ | ហិ / ហ៊េ | ម៉ិ / មេ | រិ/ឡិ
រេ / លេ |
(អិ) | ||
| オ | コ | ソ | ト | ノ | ホ | モ | ヨ | ロ | ヲ | |
| អុ | កុ / ខុ | សុ | តុ / ថុ | ណុ | ហុ | ម៉ុ | យ៉ុ | រ៉ុ/ឡុ | (អុ) |
| ガ | ザ | ダ | バ | パ |
| ហ្គា / ង៉ា | ហ្សា | ដា | បា | ផា / ប៉ា |
| ギ | ジ | ヂ | ビ | ピ |
| ហ្គី / ងិ | ជិ | ជិ | ប៊ិ | ភិ / ពិ |
| グ | ズ | ヅ | ブ | プ |
| ហ្គ៊ុ / ងុ | ហ្ស៊ឹ | ត្ស៊ឹ | ប៊ុ | ភុ / ពុ |
| ゲ | ゼ | デ | ベ | ペ |
| ហ្គេ / ងេ | ហ្សិ / ហ្ស៊េ | ដិ / ឌេ | បិ / ប៊េ | ផិ / ពេ / ភេ |
| ゴ | ゾ | ド | ボ | ポ |
| ហ្គោ / ង៉ុ | ហ្សុ | ដុ | បុ | ផុ / ប៉ុ |
| キャ | キュ | キョ |
| ក្យា / ខ្យា | គ្យូ / ឃ្យូ | ក្យូ / ខ្យូ |
| ギャ | ギュ | ギョ |
| ហ្គ្យា / ង្យា | ហ្គ្យូ / ង្យូ | ហ្គ្យោ / ង្យ៉ូ |
| シャ | シュ | ショ |
| ស្យា | ស្យ៊ូ | ស្យូ |
| ジャ | ジュ | ジョ |
| ចា | ជុ | ចុ |
| チャ | チュ | チョ |
| ឆា / ចា | ឈុ / ជុ | ឆុ / ចុ |
| ヒャ | ヒュ | ヒョ |
| ហ្យា | ហ្យ៊ូ | ហ្យូ |
| ビャ | ビュ | ビョ |
| ប្យា | ប្យ៊ូ | ប្យូ |
| ピャ | ピュ | ピョ |
| ផ្យា / ប៉្យា | ភ្យូ / ព្យូ | ផ្យូ / ប៉្យូ |
ប្រើសម្រាប់ភាសាបរទេសកែប្រែ
| イェ | ||||
| យេ | ||||
| ウィ | ウェ | ウォ | ||
| វិ | វេ | វ៉ុ | ||
| ヴァ | ヴィ | ヴ | ヴェ | ヴォ |
| វ៉ា | វិ | វុ | វេ | វ៉ុ |
| シェ | ||||
| ស្យ៊េ / ស្យិ | ||||
| ジェ | ||||
| ជេ / ចិ | ||||
| チェ | ||||
| ឈេ / ជេ
ឆិ / ចិ |
||||
| ティ | トゥ | |||
| ទិ / ធិ | ទុ / ធុ | |||
| ディ | ドゥ | |||
| ឌិ | ឌុ | |||
| テュ | ||||
| ទ្យូ | ||||
| デュ | ||||
| ឌ្យូ | ||||
| ツァ | ツィ | ツェ | ツォ | |
| ត្សា | ត្ស៊ិ | ត្សិ / ត្ស៊េ | ត្សុ | |
| ファ | フィ | フェ | フォ | |
| ហ្វា | ហ្វ៊ិ | ហ្វិ / ហ្វ៊េ | ហ្វូ | |
| フュ | ||||
| ហ្វ្យូ |
វេយ្យាករណ៍កែប្រែ
រចនាសម្ព័ន្ធប្រយោគមូលដ្ឋានកែប្រែ
លំដាប់ពាក្យនៅក្នុងប្រយោគជប៉ុនគឺ ប្រធានសស័ព្ទ កម្មស័ព្ទ និង កិរិយាស័ព្ទ ដោយប្រធានសស័ព្ទ កម្មស័ព្ទ និងផ្នែកផ្សេងទៀត នៅក្នុងប្រយោគវានឹងមាន "ពាក្យជំនួយ" ត្រូវបានដាក់ដើម្បីចង្អុលបង្ហាញមុខងារនៃពាក្យមុន។
រចនាសម្ព័ន្ធប្រយោគមូលដ្ឋានក្នុងភាសាជប៉ុនរួមបញ្ចូលជាមួយប្រធានបទនិងការពន្យល់ ឧទាហរណ៍គឺ Kochira wa Tanaka-san desu, កូឈីរ៉ាក់វ៉ាក់ ថាណាកាសាំងដេស្ស៊ឹ (こちらは田中さんです) kochira, កូឈីរ៉ះ ប្រែថា "នេះ" ជាប្រធានបទនៃការកាត់ទោសព្រោះមាន wa, វ៉ាក់ ដោយផ្ទាល់ ផ្នែកពាក្យថា Tanaka-san desu, ថាណាកាសាំងដេស្ស៊ឹ ជាផ្នែកពន្យល់នៃប្រយោគ desu, ដេស្ស៊ឹ ជាកិរិយាស័ព្ទនៃប្រយោគបានប្រែថា "ជា" ប្រយោគនេះប្រែថាជា "សម្រាប់មនុស្សនេះ គាត់គឺបងថាណាកា" ភាសាជប៉ុនបានស្រដៀងគ្នាភាសាអាស៊ីជាច្រើនភាសា នោះជាធម្មតាចង្អុលបង្ហាញប្រធានបទនៃការកាត់ទោសញែកចេញពីប្រធានសស័ព្ទ នោះគឺក្បាល់ប្រធានបទនៃការកាត់ទោសវាមិនចាំបាច់ទេប្រធានស័ព្ទរបស់ប្រយោគ ឧទាហរណ៍ Zō wa hana-ga nagai desu ហ្សូវ៉ាក់ហាណាហ្គាក់នាហ្គាអ៊ិដេស្ស៊ឹ (象は鼻が長いです) អាចត្រូវបានបកប្រែជា "សម្រាប់ដំរី ច្រមុះរបស់ពួកគេវែង" ប្រធានបទនៃការកាត់ទោសគឺ zō ហ្សូ (ដំរី) ក្នុងខណៈពេលប្រធានបទនៃការកាត់ទោសគឺ hana ហាណា (ច្រមុះ)
ភាសាជប៉ុនគឺជាភាសាដែលចូលចិត្តបំផុត និយាយគឺ តែងតែមានដាក់ប្រធានបទឬវត្ថុនៃការកាត់ទោសបានស្គាល់ហើយ លើសពីនេះទៀត ជនជាតិជប៉ុននៅតែមានអារម្មណ៍ប្រយោគខ្លីប្រសើរជាងប្រយោគវែងជាពិសេសជាភាសានិយាយ ដូច្នេះជនជាតិជប៉ុនញឹកញាប់ជាងនេះទៅទៀតពាក្យនៅក្នុងប្រយោគមួយត្រូវបានលុបចោលនឹងយោងវាជាមួយសព្វនាម ឧទាហរណ៍ដូចជា ពីប្រយោគខាងលើ hana-ga nagai អាចបកប្រែថា "ច្រមុះ[របស់សត្វដំរី]វែង" ដោយមិនបញ្ជាក់ប្រធានបទនៃការកាត់ទោសប្រសិនបើគេយល់ថាគាត់កំពុងសំដៅទៅលើសត្វដំរី លើសពីនេះទៀត គ្រាន់តែកិរិយាស័ព្ទមួយអាចត្រូវបានចាត់ទុកថាជាប្រយោគពេញលេញដូចជា Yatta!, យ៉ាត់តា (やった) បកប្រែថា "[ខ្ញុំ]ធ្វើ[បានបញ្ចប់]" គុណនាមតែមួយក៏ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាប្រយោគពេញលេញផងដែរដូចជា Urayamashii!, អ៊ុរ៉ះយ៉ះម៉ាស្ស៊ី (羨ましい) បកប្រែថា "ខ្ញុំច្រណែននឹងវា"
ទោះបីជាភាសាជប៉ុនមានពាក្យមួយចំនួនអាចត្រូវបានពាក្យសព្វនាម ប៉ុន្តែប្រជាជនជប៉ុនមិនបានប្រើពាក្យសព្វនាមញឹកញាប់ដូចក្រុមភាសាឥណ្ឌូ - អឺរ៉ុប ម្យ៉ាងវិញទៀត ជនជាតិជប៉ុននឹងប្រើកិរិយាស័ព្ទពិសេសឬកិរិយាស័ព្ទជួយចង្អុលបង្ហាញទិសដៅរបស់សកម្មភាព ដូចជា "ក្រោម" ចង្អុលបង្ហាញថាសកម្មភាពនេះពីខាងក្រៅនោះគឺមានប្រយោជន៍ដល់ក្រុម និងប្រើពាក្យថា "លើ" ចង្អុលបង្ហាញថាសកម្មភាពពីនៅខាងក្នុងក្រុមបានជាប្រយោជន៍ក្នុងមួយក្រៅក្រុម ឧទាហរណ៍គឺ 教えてもらった (oshiete moratta, អុស្ស៊ិអិតិម៉ូរ៉ាតតាក់) បកប្រែថា "[គាត់/ពួកគេ]បានពន្យល់[ខ្ញុំ/ពួកយើង]" ខណៈពេលពាក្យថា 教えてあげた (oshiete ageta, អុស្ស៊ិអិតិអាហ្គិតា) បកប្រែថា "[ខ្ញុំ/ពួកយើង]បានពន្យល់[គាត់/ពួកគេ]" ការប្រើកិរិយាស័ព្ទជួយក្នុងរូបរាងនេះធ្វើឱ្យដឹងអ្នកប្រតិបត្តិនិងជនល្មើសបានដួចការប្រើសព្វនាមស័ព្ទនិងធ្នាក់ក្នុងភាសាឥណ្ឌូ-អឺរ៉ុប
សព្វនាមភាសាជប៉ុនមានទៅដូចជាមួយនាមសព្វ គឺ យើងអាចប្រើពាក្យគុណនាមមកពង្រីកសព្វនាម ដែលខុសគ្នាពីសព្វនាមក្នុងភាសាឥណ្ឌូ - អឺរ៉ុបបានមិនអាចធ្វើវាបានដូចជា
- The amazed he ran down the street. (គាត់ដែលច្រឡំរត់ទៅតាមផ្លូវ)
ប្រយោគខាងលើមិនត្រឹមត្រូវតាមវេយ្យាករណ៍ភាសាអង់គ្លេសទេ ប៉ុន្តែត្រូវបានគេចាត់ទុកថាត្រឹមត្រូវតាមវេយ្យាករណ៍ភាសាជប៉ុន
- 驚いた彼は道を走っていた。 Odoroita kare wa michi o hashitte itta.
មូលហេតុពាក្យសព្វនាមភាសាជប៉ុនស្រដៀងជាមួយនាមស័ព្វ មួយផ្នែកដោយសារតែសព្វនាមពាក្យមួយចំនួនមានមានប្រភពដើមមកពីនាមស័ព្វដូចជា kimi បានប្រែថា "បង/អ្នក" ដើមឡើយប្រែថា "ចៅហ្វាយ" និងពាក្យ boku បានប្រែថា "ខ្ញុំ" ដើមឡើយប្រែថា "អ្នកបំរើ" ដូច្នេះ ភាសាវិទូមួយចំនួនមិនបានរៀបចំសព្វនាមស័ព្វភាសាជប៉ុនគឺជាសព្វនាមស័ព្ទបានពិតប្រាកដ ប៉ុន្តែគឺជានាមស័ព្ទបានប្រើយោង ជនជាតិជប៉ុនបានប្រើហៅខ្លួនឯងក្នុងករណីបានត្រូវនិយាយថា តើអ្នកណាកំពុងធ្វើអ្វីសម្រាប់តែអ្នកណា?
ពាក្យសព្វនាមបានប្រើហៅខ្លួនឯងអាស្រ័យលើភេទអ្នកនិយាយនិងស្ថានភាពនៅពេលនោះ ក្នុងស្ថានភាពផ្លូវការ ស្ត្រីនិងបុរសអាចប្រើ watashi ឬ watakushi ត្រូវបានប្រើ ផ្នែកនៅក្នុងស្ថានភាពបានជាមិត្ត បុរសតែងតែហៅខ្លួនឯងថា ore ពាក្យសព្វនាមបានប្រើហៅអ្នកស្តាប់នោះអាស្រ័យលើស្ថានភាពសង្គមនិងភាពស៊ាំរវាងអ្នកនិយាយនឹងអ្នកស្ដាប់ ពាក្យខ្លះអាចគួរសមក្នុងស្ថានភាពមួយ ប៉ុន្តែប្រហែលជាមិនគួរសមក្នុងស្ថានភាពផ្សេងទៀត
ជនជាតិជប៉ុនហៅមនុស្សតាមទីតាំងកាតព្វកិច្ចជំនួសឱ្យការប្រើប្រាស់សព្វនាម ឧទាហរណ៍ សិស្សហៅគ្រូថា sensei (先生, អ្នកគ្រូ) មិនមែន anata ចាត់ទុកថាមិនសមរម្យព្រោះពាក្យថា anata ត្រូវបានប្រើដើម្បីសំដៅទៅលើមនុស្សដែលស្ថានភាពស្មើឬទាបប៉ុណ្ណោះ។
ជនបរទេសបាននិយាយភាសាជប៉ុនជារឿយៗចាប់ផ្តើមប្រយោគដោយពាក្យថា watashi-wa ទោះបីជាប្រយោគនេះគឺត្រឹមត្រូវតាមវេយ្យករណ៍ ប៉ុន្តែស្តាប់ទៅដូចជាចម្លែកណាស់សម្រាប់ជនជាតិជប៉ុន ប្រៀបធៀបដូចគ្នានឹងការប្រើប្រាស់ពាក្យនាមស័ព្ទដដែលៗ ក្នុងភាសាខ្មែរ ដូចជា "ខេមរះកំពុងមក សូមធ្វើបាយឆាសម្រាប់ខេមរះដោយសារតែខេមរះចូលចិត្តបាយឆា ខ្ញុំសង្ឃឹមថាខេមរះចូលចិត្តសំលៀកបំពាក់ដែលខ្ញុំកំពុងពាក់..."
ឧទាហរណ៍ប្រយោគកែប្រែ
| ពាក្យនាម 1 + は + ពាក្យនាម 2 + です。 |
មានអត្ថន័យថា "{{{pattern}}} នោះគឺ{{{pattern}}}នាម ២" ឧទាហរណ៍
| 私はワンナです。 | Watashi wa Wanna desu | ខ្ញុំឈ្មោះវណ្ណះ |
| 私はクメール人です。 | Watashi wa Kumēru jin desu | ខ្ញុំជាជនជាតិខ្មែរ |
នៅរចនាសម្ព័ន្ធប្រយោគនេះប្រើ は (អានថា វ៉ាក់/វ៉ះ មិនមែន ហាក់/ហះ) ជាពាក្យជួយប្រើចំណុចប្រធានបទរឿងដែលត្រូវនិយាយ នៅទីនេះគឺ "ខ្ញុំ" ប្រយោគប្រាប់អាចផ្លាស់ប្តូរបានឲ្យដើម្បីក្លាយជាប្រយោគសំណួរដើម្បីសួរថាតើមានឬអត់ ដោយការបំពេញ か បញ្ចប់ប្រយោគ នៅពេលនិយាយសូមបញ្ចេញសំលេងខ្ពស់នៅចុងបញ្ចប់នៃប្រយោគ ឧទាហរណ៍
| あなたは日本人ですか？ | Anata wa Nihonjin desu ka? | តើអ្នកជាជនជាតិជប៉ុនមែនទេ? |
| いいえ、中国人です。 | Iie, Chūgokujin desu | ទេ ជាជនជាតិចិន |
វាក្យសព្ទ
| 私 | watashi | ខ្ញុំ |
| あなた | anata | អ្នក/បង |
| クメール人 | Kumēru jin | ជនជាតិខ្មែរ |
| 日本人 | Nihonjin | ជនជាតិជប៉ុន |
| 中国人 | Chūgokujin | ជនជាតិចិន |
| はい | hai | ត្រូវ |
| いいえ | iie | ទេ |