គងមន ( ) គឺ​ជា ​សំឡេង​គង​ ​ដែល​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា​ទាក់ទង​នឹង ​ជនជាតិ​មន ​នៃ ​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ​ដីគោក​។ គងមន ត្រូវបានស្រូបចូលទៅក្នុងក្រុមតន្ត្រីប្រពៃណីនៃសង្គមអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជិតខាង។

គងមន
Other namesLa gyan hsaing
ខងមន
ពាទ្យគង
Classification Percussion (idiophone)
  1. Numbered list item

ឈ្មោះ

កែប្រែ
 
 
សំឡេង​គង, ស្គរ, ស្នែង​នៅ ​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត ចម្លាក់​បុរាណ​ខ្មែរ រជ្ជកាល​ព្រះបាទ​សូរ្យវរ្ម័ន​ទី​២ (១១១៣-១១៥០ គ.ស.) ក្រុង​សៀមរាប ប្រទេស​កម្ពុជា។

ឧបករណ៍​នេះ​ត្រូវ​បាន​គេ​ស្គាល់​តាម​ឈ្មោះ​ផ្សេង​ៗ​គ្នា​ក្នុង​តំបន់​រួម​មាន ឡា​ហ្គេ​ន​សាំង ( ភូមា: လခြမ်းဆိုင်း ), la gyan kye waing (လခြမ်းကြေးဝိုင်း ), ខង ម៉ន ( ថៃ: ฆ้องมอญ) និង ( ខ្មែរ: គងមន) នៅក្នុង ភាសាមន គេហៅថា naung notប៉ាតកោនចៅ((, បកប្រែថា ten child gongs ) ។

ការរចនានិងបំរែបំរួល

កែប្រែ

គងមន មាន​គង​ប្រហែល​មួយ​ដប់ (១០​ទៅ​១៥) ដែល​ដាក់​ក្នុង​ស៊ុម​ឈើ​រាង​បញ្ឈរ។ [] វាបង្កើតជួរដូចគ្នានឹងរង្វង់គងធម្មតា (ដូចជា គងតូច និង គងវង់ ) ប៉ុន្តែជាជាងសម្រាកនៅលើដី ស៊ុមឈើនៃឧបករណ៍នេះលាតសន្ធឹងឡើងលើក្នុងទម្រង់ជា សេះ ។ ឧបករណ៍នេះពីមុនត្រូវបានគេប្រើនៅក្នុងពិធីសូត្រមន្ត ណាត (វិញ្ញាណ) ហើយដើមឡើយមាន 14 គង ប៉ុន្តែគងទី 15 ត្រូវបានបន្ថែមនៅឆ្នាំ 1962 ដោយសម្រួលដល់កំណត់ចំណាំទីប្រាំ។ []

ស៊ុម​ឈើ​របស់​ឧបករណ៍​នេះ​ធ្វើ​ពី​ឈើ​ប៊ីច ( Gmelina arborea ) ដែល​ប្រើ ​ផ្តៅ ​សម្រាប់​ព្យួរ​គង​នីមួយៗ។ [] ស៊ុមឈើត្រូវបានតុបតែងជាមួយនឹងការរចនាបែបបុរាណបែបរាជានិយម ឬ kanok ស្រោបដោយ កញ្ចក់ mosaic និងចម្លាក់ដែលពណ៌នាអំពីសត្វស្លាប កិន្នរី ដែលមានរចនាបថ ឬទេវ។ [] [] រូប​មនុស្ស​ពាក់​កណ្តាល​ស្លាប​ពាក់​កណ្ដាល​ដែល​ឆ្លាក់​លើ​ស៊ុម​គឺ​ជា​ប្រពៃណី ហើយ​មាន​ន័យ​ថា​ជា​និមិត្ត​រូប​របស់​តន្ត្រីករ​សេឡេស្ទាល​ម្នាក់។ ស៊ុម​ក៏​ត្រូវ​បាន​តុបតែង​យ៉ាង​ប្រណីត​ដោយ​ថ្នាំលាប​ពណ៌​មាស និង ​កញ្ចក់​ mosaic ។ ខង មន ត្រូវបានបង្ហាញនៅក្នុងប្រភេទពិសេសនៃក្រុម ថៃ ហៅថា ភីផាត ដែលដើរតួជា ភីផាតម៉នភីផាតណាហុង ចូលទៅក្នុងចរន្តតន្ត្រីប្រពៃណីថៃផងដែរ។ pi phat monpi phat nang hong ជាធម្មតាសំដែងដោយអ្នកលេងភ្លេងថៃ។

  1. Dictionary of Modern Spoken Mon. 1962. http://sealang.net/mon/. 
  2. ២,០ ២,១ ២,២ "Vat-gine (Crescent-shaped Gong) Mon Traditional Crescent Gong". International Information and Networking Centre for Intangible Cultural Heritage in the Asia-Pacific Region. Retrieved 2020-04-30.[តំណភ្ជាប់ខូច]
  3. "A Crescent-shaped Brass Gong". Virtual Collection of Asian Masterpieces. Retrieved 2020-04-30.