នំអន្សម
នំអន្សម (អង់គ្លេស: Num Ansorm) គឺជានំប្រពៃណី របស់ជនជាតិខ្មែរ ដែលមានប្រវត្តិយូរលង់ណាស់មកហើយ ហើយនំប្រភេទនេះ ទំនងអាចនិងមានប្រវត្តិ កើតមានក្នុងរាជព្រះបាទ ជ័យវរ្ម័នទី២ ដែលមានជំនឿគោរពទៅលើ ព្រះឥសូរ ឬ ព្រះសិវៈ (Eyso or Shiva) ដែលតំណាងឱ្យ សសរភ្លើងឥស្វរៈ នៃដើមកំណើតព្រះឥសូរ ដែលនាំយក សិវៈលិង្គមកគោរពបូជា ក្នុងលទ្ធិទេវរាជរបស់ព្រះអង្គ ប៉ុន្តែក្រោយមកការគោរពនូវ សិវៈលិង្គ នៃផ្នត់គំនិតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវបានបោះបង់ចោល និង សាបរលាបទាំងស្រុង ដោយការយល់ឃើញថា ការមានជំនឿទៅលើរឿងប្រដាប់ភេទចំអេសចំអាស វាជារឿងមិនសមហេតុផល និង ជារឿងខ្វះសីលធម៌ផងដែរ ដូចនេះហើយ នំអន្សម នៅក្នុងប្រពៃណីរបស់កម្ពុជាត្រូវបានចាត់ទុកជានំតំណាង ឱ្យការដឹងគុណឪពុក (Meaning: The Grateful Father) ដែលលោកខំបីបាច់រក្សាកូនៗឱ្យធំដឹងក្ដីក្នុងលោកយើងនេះ ។[១]
នំអន្សម | ||||
.jpg)
| ||||
| Cambodia Num Ansorm the symbols Pillar of fire and represents the birth of Shiva | ||||
| ឈ្មោះ | នំអន្សម | |||
| ប្រភេទសម្គាល់ | មានច្រើនប្រភេទ | |||
| ដើមកំណើត | ប្រទេសកម្ពុជា ជ័យវរ្ម័នទី២ ស.វទី៩ | |||
| ភាពទាក់ទង | ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី និង សាសនា | |||
| គ្រឿងផ្សំសំខាន់ៗ | បាយដំណើប សណ្ដែកបាយ ស្នូលសាច់ ស្លឹកចេក និង ខ្សែរចង | |||
| កម្រិតសីតុណ្ហភាព | ហូបបាននៅសីតុណ្ហភាពត្រជាក់ ឬ ក្ដៅល្មម | |||
ទំនៀមហូប នំអន្សម
កែប្រែNum Ansorm eating tradition
ទំនៀមហូប នំអន្សម របស់ជនជាតិខ្មែរតែងតែធ្វើឡើងក្នុងកិច្ចពិធីជាច្រើនដូចជា៖ ពិធីមង្គលការ ពិធីឡើងអ្នកតា ចូលឆ្នាំខ្មែរ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ និង បុណ្យតាមតំបន់ភូមិស្រុក មួយចំនួនទៀតផងដែរ ។ នំអន្សម មិនត្រឹមតែជានំសម្រាប់ហូបនោះទេ វាក៏ជានំមួយតំណាងឱ្យអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ជាតិរបស់កម្ពុជាផងដែរ ផ្សារភ្ជាប់ទៅនិង ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីរបស់ជនជាតិខ្មែរ ក្នុងការចែករំលែកអាហារទាំងអស់នេះ ជូនទៅលោកគ្រូ អ្នកគ្រូ ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ លោកតា លោកយាយ ឪពុកម្ដាយ ដែលតំណាងឱ្យការដឹងគុណ ចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់លោក ក្នុងការអប់រំ បង្រៀន ហ្វឹកហាត់ កូនចៅឱ្យទទួលបាននូវចំណេះវិជ្ជាទាំងអស់នេះ ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតែងតែបង្កើតនូវការ វេចនំអន្សម ក្នុងអំឡុងពេលពិធី បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ដើម្បីជូនទៅកាន់ ឪពុកម្ដាយ គ្រូបង្រៀន ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ បងប្អូន និង សាច់ញាតិរបស់ពួកគេ ពីព្រោះវាជាទំនៀមមួយដែលធ្វើឱ្យពួកគេទទួលបាននូវ ស្នាមញញឹម ការជួបជុំគ្នា និង សាមគ្គីភាព ដែលនាំឱ្យពួកគេទទួលបាននូវភាពស្រស់ស្រាយ និង ភាពសប្បាយរីករាយ នៅក្នុងក្រុមគ្រួសារផងដែរ ។ [២]
ទំនៀមវេចនំអន្សម
កែប្រែNum Ansorm packaging tradition
ទំនៀម វេចនំអន្សម ភាគច្រើនជនជាតិខ្មែរតែងធ្វើឡើង នៅក្នុងកិច្ចពិធី បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ដើម្បីយកវាទៅប្រគេនព្រះសង្ឃ ដែលរងចាំព្រះវស្សា អស់រយៈពេល ៣ខែ ឬ ៩០ថ្ងៃ ព្រះសង្ឃគ្រប់ៗអង្គត្រូវគង់នៅក្នុងវត្ត ដើម្បីភាវនាធម៌ មិនអាចចេញមកដើរបិណ្ឌបាត្រ ឬ ចេញដើរហើរទៅណាមកណាដោយសេរីនោះទេ រឹតតែមិនអាចធ្វើដំណើរទៅសំណាក់សឹង (ដេក) នៅតាមទីកន្លែងណាមួយនោះទេ ព្រោះវានិងធ្វើឱ្យខុសព្រះវិន័យ ហើយព្រះសង្ឃដែលចង់ទៅណាមកណា ត្រូវមានការយល់ព្រមពីចៅអធិការវត្តជាមុនសិន ដោយបែបនេះហើយ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយល់ឃើញថា នំអន្សម ជានំដែលអាចរក្សាទុកហូបបានយូរ បានរយៈពេលលច្រើនថ្ងៃ ទើបប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតែងធ្វើនូវការវេចនំអន្សមនេះ ហើយយកវាទៅប្រគេនសង្ឃដែលគង់រងចាំព្រះវស្សាក្នុងវត្តអំឡុងពេលរដូវបុណ្យទាននេះ ។[៣]
- ការវេចនំអន្សម៖ ត្រូវមានគ្រឿងផ្សំសំខាន់ៗដូចជា អង្ករដំណើប សណ្ដែកបាយ ស្នូលសាច់ ដែលអាចដាក់តាមចំណង់ចំណូលចិត្ត សាច់ជ្រូក សាច់មាន់ ឬ សាច់គ្រឿងសមុទ្រផ្សេងៗ រឿងសំខាន់គឺស្លឹកចេក និង ខ្សែរចង ត្រូវរៀបស្លឹកចេកជាបន្ទះ រួចសឹមដាក់ អង្ករដំណើបនៅជាន់ទី១ បន្ទាប់មកសណ្ដែកបាយនៅជាន់ទី២ រួចហើយស្នូលនៅជាន់ទី៣ ឬ នៅចំកណ្ដាល បន្ទាប់មកអាចបន្ថែមអង្ករដំណើប និង សណ្ដែកបាយពីលើបាន រួចសឹមយើង មូលនៅស្លឹកចេកនោះក្ដោបយកគ្រឿងទាំងអស់នោះ ហើយធ្វើការចង សឹមយកវាទៅចំហុយ ឬ ស្ងោរ ជាការស្រេច គេមិនប្រើស្លឹកអ្វីផ្សេងយកមករំុក្រៅពីស្លឹកចេកនោះទេ ពីព្រោះស្លឹកចេកធ្វើឱ្យអន្សមច្អិនបានល្អ និង មានក្លិនឈ្ងុយផងដែរ ។[៤]
ឯកសារយោង
កែប្រែ- ↑ Research member Cambodian Cultural Society (2003) 5th socio-cultural research congress on Cambodia 12-14 November 2002 : papers of the congress, Publisher: Royal University of Phnom Penh Original from the University of California p.728 OCLC Number: 61453129
- ↑ Robert Headley, Rath Chim (1998) Cambodian Advanced Reader, Publisher: Dunwoody Press, Original from the University of Michigan p.309 ISBN: 188126565X, 9781881265658
- ↑ Lim Hak Kheang, Madeline Elizabeth Ehrman, Kem Sos (1974) Contemporary Cambodian: The Social Institutions, Contributors: Foreign Service Institute (U.S.), Defense Language Institute (U.S.) Publisher: Foreign Service Institute, Original from the University of Michigan p.379
- ↑ Tārāvudh Lī, Ingrid Muan, Raiyaṃ (2001) Materials of Khmer culture presented at an exhibition in Cambodia; includes catalog of tools, Publisher: Raiyaṃ, Original from the University of Michigan p.88