ប្រជាជនឡាវា
Lawa (ថៃ: ลัวะ or ละว้า) គឺជា ជនជាតិដើមភាគតិច រស់នៅខាងជើងប្រទេស ថៃ។ ពួកគេនិយាយ ភាសាឡាវា ដែលជាភាសា មន-ខ្មែរ ពួកគេរស់នៅខេត្ត ម៉ែហងសន និង ឆៀងម៉ៃ.[១]
ទិដ្ឋភាពទូទៅ
កែប្រែជនជាតិឡាវាជួនកាលត្រូវបានគេយល់ច្រឡំថាជាជនជាតិដូចគ្នាជាមួយនឹង ជនជាតិលូ នៃភាគខាងជើង ឡាវ និង ខេត្តណាន ប្រទេសថៃ ដែលជាអ្នកនិយាយ ភាសាខ្មុ ដែលមានទំនាក់ទំនងឆ្ងាយជាងនេះ។ បញ្ហានេះត្រូវបានផ្សំឡើងដោយពួកឡាវាខាងកើតនៃខេត្តឈៀងម៉ៃ ដែលចូលចិត្តហៅថា លូ ដោយអ្នកខាងក្រៅ ហើយដោយប្រជាជនថៃជាទូទៅសំដៅទៅលើអ្នកនិយាយភាសាប៉ាឡាំងកិចផ្សេងៗគ្នាទាំងនេះថាជា លូ។ [១] [២]
ប្រវត្តិសាស្ត្រ
កែប្រែនៅសតវត្សទី៥ដល់ទី១០ ជនជាតិឡាវាបានរស់នៅ ភាគកណ្តាលនៃប្រទេសថៃ ហើយរួមជាមួយ ជនជាតិមន ជាអ្នក ស្រុកលពបុរី បច្ចុប្បន្ន។ ឈ្មោះ "លពបុរី" ត្រូវបានគេនិយាយថាបានមកពី "លវបូរី" ហើយទីក្រុងនេះបានបង្កើតជាស្នូលនៃនគរដំបូងនៅក្នុងអ្វីដែលឥឡូវនេះជាប្រទេសថៃ ព្រះរាជាណាចក្រល្វោ ដែលមានតាំងពីសតវត្សទី 7 នៃគ.ស. រហូតដល់វាត្រូវបានបញ្ចូលទៅក្នុង អយុធ្យានៅឆ្នាំ 1388 គ.ស។ [៣] [៤] ប្រភពផ្សេងទៀតដាក់ថា ឡាវា ជាអ្នករស់នៅដើមនៃភាគខាងជើងប្រទេសថៃ មុនការចំណាកស្រុកជនជាតិតៃចូលទៅក្នុងទឹកដីទាំងនេះ។ [៥] [៦] [៧]
ឡាវា ក្នុងរឿងព្រេងថៃខាងជើង
កែប្រែជនជាតិឡាវាត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងរឿងព្រេងថៃភាគខាងជើង ដែលភាគច្រើនទាក់ទងនឹងការបង្កើតទីក្រុងរបស់ខ្លួន។ សៀវភៅ ចាមទេវីវង្សា សតវត្សទី 15 នៃគ.ស. ដោយព្រះសង្ឃឈៀងម៉ៃនាម ពោធិរាមសី រៀបរាប់ពីក្សត្រី មន ចាមទេវី ដែលជាម្ចាស់ក្សត្រីនៃ ព្រះរាជាណាចក្រល្វោ បានបង្កើតទីក្រុង ហរិបុញ្ជ័យ (បច្ចុប្បន្ន ឡាំភុន ) ក្នុងសតវត្សទី 7 នៃគ.ស ពួកឡាវាដែលមានទាហាន 80,000 នាក់។ ក្រោយចាញ់ព្រះនាងក៏រៀបអភិសេកជាមួយបុត្រទាំងពីររបស់ស្តេចឡាវ ដែលបន្ទាប់មកនគរទាំងពីរក្លាយជាសម្ព័ន្ធមិត្ត។ [៨]
ការបង្កើតរដ្ឋទីក្រុង ងៀងយ៉ាង ក្នុងសតវត្សទី៨នៃគ.ស ដែលក្នុងនោះ ម៉ាងរៃ ជាព្រះអង្គម្ចាស់មុននឹងបង្កើត នគរឡានណា ក្នុងសតវត្សន៍ទី១៣ ក៏ត្រូវបានសន្មតថាជាពួកឡាវាក្នុងរឿង ដូយទុង ។ [៩]
See also
កែប្រែ- ↑ ១,០ ១,១ Nahhas, Ramzi W. (2011). "Sociolinguistic Survey of Lawa in Thailand" (PDF). SIL International. Archived (PDF) from the original on 15 November 2022.
- ↑ Filbeck, David (1980s). "REVIEW ARTICLE- THE LUA OF NAN PROVINCE" (PDF). siamese-heritage.org. Archived (PDF) from the original on 4 August 2019. Retrieved 7 March 2023.
- ↑ John Pike. "Thailand - 500-1000 - Lavo / Lopburi". Retrieved 18 July 2015.
- ↑ "The Kingdom of Syam". Retrieved 18 July 2015.
- ↑ "Journal of the Siam Society Volume 68" (PDF). January 1980. p. 160. Archived from the original (PDF) on 23 November 2016. Retrieved 7 March 2023.
{{cite web}}
: More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (help); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (help) - ↑ Grabowsky, Volker (1999). "Forced resettlement campaigns in Northern Thailand during the early Bangkok period" (PDF). siamese-heritage.org. p. 65. Archived (PDF) from the original on 24 September 2021. Retrieved 7 March 2023.
- ↑ Karlsson, Klemens (2013). "(PDF) The Songkran Festival in Chiang Tung: A Symbolic Performance of Domination and Subordination between Lowland Tai and Hill Tai | Klemens Karlsson - Academia.edu". Tai Culture 23: 50–62.
- ↑ Hilary A. Disch: A New Vision: Chamari, Chamadewi, and Female Sovereignty in Northern Thailand, page 27, 39
- ↑ Chris Baker: From Yue to Tai, Journal of the Siam society 90.1 & 2, 2002, page 12