រាជេន្ទ្រទេវី (ចេនឡា)

រាជេន្ទ្រទេវីទី១
រាជេន្ទ្រទេវីទី១
រជ្ជកាល	គ.ស ៧៨១-៧៨៨
រាជ្យមុន	មិនស្គាល់
រាជ្យបន្ត	មិនស្គាល់
ស្វាមី/មហេសី	ព្រះបាទមហីបតិវម៌្ម
បុត្រ	ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីទី១
វង្ស	កៅណ្ឌិន្យ
សន្តតិវង្ស	សោមវង្ស
បិតា	ព្រះបាទរាជបតិវម៌្ម
មាតា	ព្រះនាងហ្វារេន្ទ្រលក្ស្មី
ប្រសូត	វ្យាធបុរ
សុគត	គ.ស ៧៨៨ ; សម្ភុបុរ

ព្រះនាងរាជេន្ទ្រទេវីទី១ (គ.ស ?-?) រជ្ជកាល (គ.ស ៧៨១-៧៨៨) ព្រះនាងជាមហេសីនៃព្រះបាទមហីបតិវម៌្ម ព្រះនាងត្រូវជាបុត្រនៃព្រះបាទរាជបតិវម៌្ម និងមាតាព្រះនាម ហ្វារេន្ទ្រលក្ស្មី។ ទ្រង់មានបុត្រីមួយអង្គព្រះនាម ឥន្ទ្រទេវី។

ពង្សាវលី

តាមសិលាចារឹកព្រះបាទ បានបញ្ជាក់ថាព្រះបាទមហីបតិវម៌្មទ្រង់មានបុត្រីមួយព្រះអង្គ គឺព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី ដែលត្រូវជាព្រះមាតារបស់ព្រះបាទយសោវម៌្មទី១ ក៏ប៉ុន្ដែមិនបានបញ្ជាក់ថា តើព្រះអង្គមានរាជបុត្រមួយអង្គដែរឬក៏អត់ទេ? ដូច្នេះ គ្មានរជ្ជទាយាទមួយអង្គណាទេនៅរាជបល្លង្កកម្ពុជាពេលដែលព្រះបាទជយវម៌្មទី៣ យាងមកពីកោះជ្វា។ ប្រាកដណាស់ថារាជវង្សវ្យាធបុរ និងសម្ភុបុរ ជាគ្រួសារតែមួយ ជាងសាច់តាមខ្សែព្រះមាតា ហើយមានទំនាក់ទំនងល្អរវាងគ្នានិងគ្នា តាំងតែពីពេលដែលបែកគ្នាជាពីរមកម៉្លេះ។ ដោយហេតុនេះយើងអាចសន្និដ្ឋានថា ប្រទេសទាំងពីរបែកគ្នាអាចជាការបែងចែកទឹកដីគ្នា គ្រប់គ្រងដោយមានការយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមករវាងបងប្អូន ហើយបើទោះជាការបែកបាក់គ្នានេះ បណ្តាលមកពីអំពើហិង្សា ណាមួយក្តី ក៏អំពើហិង្សានោះឆាប់រលត់បាត់ទៅវិញ ព្រោះមិនបាន ២៥ ឆ្នាំផង ក្រោយពីបែកគ្នា ក្សត្រប្រទេសទំាងពីរបានរៀបចំភ្ជាប់ ចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍នឹងគ្នា។ សិលាចារឹកព្រះបាទបានឲ្យដឹងថា ព្រះបាទស្រីបុស្ករាក្សដែលជាប់ខ្សែស្រឡាយជាមួយនឹងស្តេចនៃអនិន្ទិតបុរ បានក្លាយជាព្រះរាជានៃសម្ភុបុរ ហើយទ្រង់ត្រូវជាព្រះបិតារបស់ព្រះបាទរាជេន្ទ្រវម៌្មទី១។ ព្រះបាទរាជេន្ទ្រវម៌្មទី១ បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយព្រះនាងន្ឫបតេន្ទ្រទេវី ជាព្រះរជ្ជទាយាទរបស់ព្រះរាជានៃវ្យាធបុរ ដែលប្រសូត្របានព្រះរាជឱរស មួយអង្គព្រះនាមមហីបតិវម៌្ម។ ព្រះមហីបតិវម៌្មបានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយព្រះនាងរាជេន្ទ្រទេវី និងត្រូវជាព្រះបិតា ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី ដែលជាព្រះមាតារបស់ព្រះបាទយសោវម៌្មទី១។ ដូច្នេះព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីជាបច្ឆាញាតិរបស់រាជវង្សវ្យាធបុរផង និងសម្ភុបុរផង ហើយទ្រង់ក៏ជាបច្ឆាញាតិរបស់ស្តេចអនិន្ទិតបុរ ថែមទៀត។ ព្រះនាងជាប់ខ្សែស្រឡាយខាងព្រះមាតាជាមួយនឹង ព្រាហ្មណ៍អគ្គស្សត្យ ដែលចេះចាំគម្ពីរវេទ និងវេទង្គ ព្រាហ្មណ៍នោះមានដើមកំណើតចេញមកពីអារ្យទេស នៅឥណ្ឌាភាគខាងជើង ជាមួយនឹងព្រះនាងយសោមទិ ជាព្រះរាជអគ្គមហេសីនៃត្រកូលខ្ពង់ខ្ពស់ ដែលមានព្រះរាជបុត្រមួយព្រះអង្គព្រះនាមថាស្រីនរេន្ទ្រវម៌្ម។ ព្រះរាជាជាម្ចាស់ពិភពលោកនេះមានបុត្រីមួយអង្គព្រះនាមថា ហ្វារេន្ទ្រលក្ស្មី។ រាជបុត្រីនេះបានរៀបអភិសេកជាមួយព្រះបាទរាជបតិវម៌្ម ហើយប្រសូត្របានព្រះនាងរាជេន្ទ្រទេវីទី១។ នៅក្នុងគភ៌របស់ព្រះនាងរាជេន្ទ្រទេវី ជាគភ៌ដែលផ្តល់កំនើតដល់វង្ស ស្តេចសិង្ហទាំងឡាយនេះហើយដែលព្រះបាទមហីបតិវម៌្មបានបង្រួបបង្រួមទឹកដីទាំងពីរមកក្នុងអំណាចរបស់ព្រះអង្គ គឺបានផ្តល់កំណើតដល់ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវីដែលល្អឥតផ្ទឹម និងមានកិត្តិនាមមូលបីដូចសមុទ្រទឹកដោះ៤។

ឯកសារយោង

វិគីភីឌាខ្មែរ

គោរម្យងារសំរាប់រាជ្យ
មុនដោយ មិនស្គាល់	ក្សត្រីចេនឡាទឹក គ.ស ៧៨១-៧៨៨	តដោយ មិនស្គាល់