ល្បឿន
ជាទូទៅ ល្បឿនជាទំហំសំរាប់វាស់ពីផលធៀបរវាងបំរែបំរួលមួយធៀបនឹងពេលវេលា។ ឧទាហរណ៍ ល្បឿននៃកំនរដីល្បាប់ ល្បឿនប្រតិកម្មគីមី ជាដើម។ នៅក្នុងស៊ីនេម៉ាទិច ល្បឿនជាទំហំវ៉ិចទ័រសំរាប់វាស់បំរែបំរួលចលនា និងជាផលធៀបរវាងចំងាយចរនិងរយៈពេល។ នៅក្នុងអត្ថបទនេះយើងនឹងនិយាយជាចំបងទៅលើល្បឿនដែលប្រើនៅក្នុងស៊ីនេម៉ាទិច។
ល្បឿននិងវ៉ិចទ័រល្បឿន
កែប្រែ- តំលៃល្បឿន(ទំហំស្កាលែរ) ជាផលធៀបរវាងចំងាយចរ ជាមួយរយៈពេល ។ គេសរសេរ៖
- វ៉ិចទ័រល្បឿនឬល្បឿនក្នុងលំហ ជាបំរែបំរួលនៃវ៉ិចទ័រទីតាំងធៀបនឹងរយៈពេល។ គេសរសេរ៖
- ដែលណមរបស់វាមានតំលៃស្មើនឹងទំហំល្បឿន និងមានទិសដៅដូចបំលាស់ទីរបស់អង្គធាតុ។ នៅក្នុងរូបវិទ្យា គេប្រើពាក្យល្បឿនភាគច្រើនសំដៅទៅលើវ៉ិចទ័រល្បឿននេះឯង។
ខ្នាតអន្តរជាតិរបស់ល្បឿនគឺ ម៉ែត្រក្នុងមួយវិនាទី (m.s-1)។ សំរាប់យានយន្តនានា ខ្នាត គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង (km/h) ក៏ត្រូវបានគេប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយផងដែរ។ គេអាចវាស់ល្បឿនដោយប្រើកុងទ័រល្បឿន។
ល្បឿនមធ្យមនិងល្បឿនខណៈ
កែប្រែគេត្រូវចែកអោយបានច្បាស់ពីប្រភេទទាំង២របស់ល្បឿន៖
- ល្បឿនមធ្យម៖ ជាអ្វីដែលយើងបាននិយាយហើយនៅក្នុងនិយមន័យខាងលើ។ យើងអាចគណនាវាបានដោយគណនាផលធៀបរវាងចំងាយចរនឹងរយៈពេល។
- ល្បឿនខណៈ៖ ជាល្បឿននៅត្រង់ខណៈណាមួយ។ គេអាចគណនាវាបានដោយធ្វើដេរីវេធៀបនឹងពេល នូវកូអរដោនេរបស់វ៉ិចទ័រល្បឿន៖
តំលៃល្បឿនគួរកត់សំគាល់មួយចំនួន
កែប្រែ- ល្បឿនពន្លឺក្នុងសុញ្ញកាស៖ c = 299,792,458 ms-1
- ល្បឿនសំលេងក្នុងខ្យល់ស្ងួតនៅសីតុណ្ហភាព 20 °C៖ 343 ms-1