សង្គ្រាមព្រំដែនថៃ-ឡាវ

សង្គ្រាមព្រំដែនថៃ-ឡាវ ឬគេស្គាល់ជាភាសាថៃថា សមរភូមិបានរ៉មកេឡា ( ថៃ: สมรภูมิบ้านร่มเกล้า or ยุทธการบ้านร่มเกล้า ; ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៨៧ ដល់ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៨៨) គឺជាការប្រឈមមុខគ្នាដ៏ខ្លីរវាងកងកម្លាំងថៃ និងឡាវ។ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះលើផែនទីដែលធ្វើឡើងដោយអ្នកអង្កេតជនជាតិបារាំងក្នុងឆ្នាំ១៩០៧ ដើម្បីគូសព្រំដែនរវាង សៀម និង ឥណ្ឌូចិនបារាំង នៅជួរភ្នំហ្លួងព្រះបាង ភាគខាងត្បូង។ កម្មសិទ្ធិរបស់ភូមិបានរ៉មកេឡា ជាប់ព្រំប្រទល់ខេត្តពិស្ណុលោក និងភូមិព្រំដែនតូចៗចំនួនបីនៅជាប់ខេត្តឧត្ដរឌិត្ថ ត្រូវបានទុកចោល។ នេះ​ជា​ផែនទី​ដដែល​ដែល​គូសបញ្ជាក់​ពីជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ។ លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យដែលបានព្រមព្រៀងគ្នាសម្រាប់កំណត់កម្មសិទ្ធិគឺតំបន់ទឹកធម្មជាតិ ប៉ុន្តែអ្នកបង្កើតផែនទីបារាំងពេលខ្លះមិនអើពើនឹងរឿងនេះទេ។ [] នៅពេលដែលទន្លេហឿង ដែលបានព្រមព្រៀងគ្នាបានបំបែកជាដៃទន្លេពីរ ភាគីទាំងពីរបានអះអាងផ្សេងគ្នាថាជាព្រំដែន ដែលទន្ទឹមនឹងជម្លោះកាប់ឈើបានបង្កឱ្យមានជម្លោះនេះ។

សង្គ្រាមព្រំដែនថៃ-ឡាវ
សមរភូមិបានរ៉មកេឡា
ផ្នែកនៃសង្គ្រាមឥណ្ឌូចិនទីបីដែលជាផ្នែកមួយនៃសង្គ្រាមត្រជាក់
Naun 1428.jpg
ភ្នំ១៤២៨ សមរភូមិនៃសង្គ្រាមព្រំដែនថៃ-ឡាវ ឆ្នាំ១៩៨៨ ទិដ្ឋភាពពីឧទ្យានជាតិភូសយដោ, ឆាតត្រៈកាន, ខេត្តពិស្ណុលោក.
កាលបរិច្ឆេទ 15 December 1987 – 19 កុម្ភៈ 1988 (1988-02-19)
ទីតាំង Chat Trakan District, Phitsanulok Province, Thailand
Botene District, Saiyabuli Province, Lao PDR
លទ្ធផល Thai forces claimed to have secured 70% of ground around Hill 1428, while Lao forces still held high ground.
ការប្រែប្រួល
ទឹកដី
Return to status quo ante bellum.
ភាគីសង្គ្រាម
 Laos
 Vietnam
 Thailand
មេបញ្ជាការ និង មេដឹកនាំ
ឡាវ Phoumi Vongvichit
វៀតណាម Trường Chinh
ថៃ Chavalit Yongchaiyudh
សហេតុភាព និង ការខាងបង់
Laos:
~100 soldiers killed
~200 wounded[]
Vietnam:
None
Thailand:
~200 soldiers killed
~400 wounded[]
2 aircraft (February)[]
~1,000 total deaths

សមរភូមិ

កែប្រែ

ឧប្បត្តិហេតុ​បាញ់​ប្រហារ​តិចតួច​ជា​បន្តបន្ទាប់​បាន​កើត​ឡើង​រវាង​កង​កម្លាំង​ថៃ និង​ឡាវ​ក្នុង​ឆ្នាំ១៩៨៤។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៨៧ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធថៃបានកាន់កាប់ភូមិជម្លោះ បានរ៉មកេឡា ដោយលើកទង់ជាតិថៃពីលើទីតាំងនេះ។ រដ្ឋាភិបាល​នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ ​បាន​តវ៉ា​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដោយ​ទទូច​ថា​ភូមិ​នេះ​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ស្រុកបំតែន នៃ​ខេត្តសៃយៈបូលិ ។ ប្រទេស​ថៃ​បាន​ឆ្លើយ​ថា ភូមិ​នោះ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ស្រុកឆាតត្រៈការ ( អាំភើ ) នៃ​ខេត្តPhitsanulok។ ទ័ពព​ឡាវ ​បាន​ធ្វើ​ការ​វាយ​ប្រហារ​មួយ​យប់​ទៅ​លើ​យោធភូមិ​តូច​របស់​ថៃ ដោយ​បាន​បណ្ដេញ​ទាហាន​ថៃ​ចេញ​ពី​ភូមិ ហើយ​ជំនួស​ទង់ជាតិ​ថៃ​ដោយ​ទង់ជាតិ​ឡាវ។ ការ​ប្រយុទ្ធ​គ្នា​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​បាន​បន្ត​ជា​ច្រើន​សប្តាហ៍​រហូត​ដល់​មាន​ការ​ប្រកាស​បទ​ឈប់​បាញ់​នៅ​ថ្ងៃ​ី ១៩ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នំ ១៩៨៨។

នៅថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៨៧ យន្តហោះ F-5 របស់ថៃបានទម្លាក់គ្រាប់បែកលើទីតាំងរបស់ឡាវនៅក្នុងតំបន់ ហើយមន្រ្តីឡាវបានអះអាងថា ប្រទេសថៃបានបាញ់ផ្លោងរហូតដល់ ១០គីឡូម៉ែត្រចូលទៅក្នុងខេត្តសាយ៉ាបុរី។ ការវាយប្រហារតាមអាកាសជាញឹកញាប់បានបន្តប្រឆាំងនឹងជនជាតិឡាវ ជាមួយនឹងការដោះដូរកាំភ្លើងធំ ហើយនៅពាក់កណ្តាលខែមករា ឆ្នាំ១៩៨៨ ថៃបានអះអាងថាបានធានាបាន៧០% នៃដីនៅជុំវិញភ្នំ១៤២៨។ ការ​ប្រយុទ្ធ​គ្នា​បាន​បន្ត​ក្នុង​ខែ​កុម្ភៈ ខណៈ​ឡាវ​នៅ​តែ​រក្សា​ទីតាំង​ខ្ពស់​ជា​យុទ្ធសាស្ត្រ ដោយ​ការ​វាយ​ប្រហារ​ផ្លូវ​អាកាស​របស់​ថៃ​បាន​បាត់​បង់​យន្តហោះ​ចំនួន ២ គ្រឿង។ ការពិភាក្សានៅទីបំផុតបានកើតឡើងនៅថ្ងៃទី១៦-១៧ ហើយបទឈប់បាញ់នៅថ្ងៃទី១៩ បានធ្វើឱ្យភាគីទាំងពីរដកថយចម្ងាយ ៣គីឡូម៉ែត្រពីខ្សែទំនាក់ទំនង។

សង្រ្គាមរយៈពេលខ្លីបានទាមទារឱ្យមានអ្នកស្លាប់សរុបប្រហែល១ពាន់នាក់ [] ជនជាតិថៃបានរងទុក្ខកាន់តែខ្លាំងចាប់តាំងពីសង្គ្រាមជាច្រើនដែលពួកគេកំពុងវាយលុកទីតាំងរបស់ឡាវ។ ឧត្តមសេនីយ ឆាលីត យ៉ងចៃយុទ្ធ គឺជាមេបញ្ជាការកងទ័ពភូមិន្ទថៃនៅពេលមានសង្រ្គាម ហើយត្រូវបានរិះគន់ចំពោះការចូលរួមក្នុងវាប្រឆាំងនឹងការចង់បានរបស់ក្រសួងការបរទេសថៃ។ វៀតណាម ​បាន​ជួយ​ឡាវ ដោយ​បាន​បញ្ជូន​កងទ័ព​ពី​កងពលធំ​ទី​២​របស់ខ្លួន​ទៅកាន់​អាកាសយានដ្ឋានបាអានណាកក នៅសៃយ៉ៈបូលិ ដើម្បី​គាំទ្រ​ប្រតិបត្តិការ​យោធា​ចំពេលមានការប៉ះទង្គិចគ្នានៅតាមព្រំដែនជាមួយ​ប្រទេស​ថៃ តាម​បណ្តោយ​ព្រំដែន​កម្ពុជា–​ថៃ​។ []

ផលវិបាក

កែប្រែ

គណៈកម្មការព្រំដែនរួមថៃ-ឡាវ (JBC) ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦ ដើម្បីបញ្ជាក់ព្រំដែនប្រវែង ១,៨១០គីឡូម៉ែត្រ និងដោះស្រាយភាពជាម្ចាស់នៃភូមិដែលមានជម្លោះ។ ព័ត៌មានគិតត្រឹម 2007ការបោះបង្គោលព្រំដែនកំពុងបន្ត។ []

ឯកសារយោង

កែប្រែ
  1. ១,០ ១,១ Clodfelter, Micheal (2017). Warfare and Armed Conflicts: A Statistical Encyclopedia of Casualty and Other Figures, 1492-2015 (4th ed.). McFarland. p. 627. ល.ស.ប.អ. 9781476625850. https://books.google.com/books?id=kNzCDgAAQBAJ. Jefferson, North Carolina: McFarland. ISBN 978-0786474707
  2. "Major World Events - February 1988" (PDF). Stanford University. Archived from the original (PDF) on November 21, 2022.
  3. ៣,០ ៣,១ Supalak Ganjanakhundee (March 8, 2007). "Lao border talks progressing". The Nation. Archived from the original on October 5, 2012. Retrieved February 8, 2011. Officials from both sides will start to conduct aerial photography for mapping this month before beginning the demarcation process and plan to complete the task by 2010. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  4. Laos: a country study. Washington DC. 1995. p. 285. https://www.loc.gov/item/95017235/. 
  5. Banerjee, Sumantra (1988-01-16). "New Tension Point". Economic and Political Weekly 23 (3).