ថ្ងៃទី០៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩

ថ្ងៃទី០៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩ គឺជាថ្ងៃដែលកម្ពុជាបាត់បងទឹកដីកម្ពុជាក្រោម។ ជាថ្ងៃដែលខ្មែរក្រោមបាត់បង់ភាពជាម្ចាស់លើទឹកដីខ្លួនឯង។ ហើយបានប្រែក្លាយពីម្ចាស់ប្រទេសទៅជាជនជាតិភាគតិច លើទឹកដីរបស់ខ្លួន។ ចំណែកកូនខ្មែរកណ្ដាល លែងមានអ្នកដឹងលឺនឹងយកចិត្តទុកដាក់រឿងនេះទៀតហើយ។ សូម្បីតែលើកទង់ជាតិខ្មែរ និងខ្មែរក្រោមនៅមុខផ្ទះក៏គ្មានផង ខ្មែរបច្ចុប្បន្នលែងទទួលស្គាល់ខ្មែរក្រោមជាបងប្អូនហើយ។ បែរជាយកជាតិសាសន៍ដទៃជាបងប្អូនវិញ សែនស្ដាយដែនដីកូសាំងស៊ីន ការបាត់បង់នេះមកពីអត្តចរឹកខ្មែរក្រោយដូចជាខ្មែរបច្ចុប្បន្ន រឿងជាតិជារឿងរបស់អ្នកធំ យើងរាស្ត្រគិតតែរកស៊ីទៅ ទុកគេជាអ្នកដឹកនាំទៅ។ ចុងក្រោយចាញ់មនោគមន៍យួនបាត់ដីកម្ពុជាក្រោម។
ចរឹកចឹងសមនឹងពាក្យ ពូជបាត់ទឹកដី។ ជនជាតិខ្មែរចង់ចូលទៅយួនប៉ូលីសខ្មែរនៅច្រកព្រំដែនសួរប្រជាជនខ្លួនចេះភាសាយួន និងដូរលុយយួនទុកចាយនៅ សុំឆែកឯកសារសិន តែដល់ជនជាតិយួន ចូលមកខ្មែរវិញមិនបានសួររកឯកសារអីទាំងអស់ ពួកដែលចូលមកមាន អ្នកលក់កាហ្វេតាមរទេះ លក់កាវកណ្ដុល លក់បាយក្ដាំង និងនំស្រួយ បញ្ចួលហ្គាសដែកកេស និងដេរស្បែកជើង លក់នំបញ្ចុកស្រុះ និងនំបាញ់ហយ ជាដើម -ល-។ នៅពេលបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីខ្មែរ ម្ដងៗអាជីវករខ្មែរឈប់លក់ដូរ លក់បាយ ម្ហូប នៅតាមផ្លូវ ដល់ពេលទៅទិញនិយាយខ្មែរអត់ច្បាស់ផងនេះឬ មនោគមន៍បរទេសខាងកើតដើម្បីបន្តលេបយកដែនដីកម្ពុជា។ ដោយការធ្វើសញ្ជ័យប្រជាជន រឺយ៉ាងណា? អោយប្រជាជនមករស់នៅលើទឹកដីគេអោយបានច្រើនរួចអោយ មានតំណែងធំក្នុងកិច្ចការការងារសង្គម ចាប់ពីតំណែងមេភូមិ ក្រុមព្រឹក្សាឃុំ មេឃុំ/ចៅសង្កាត់ ក្រុមព្រឹក្សាស្រុក អភិបាលស្រុក ក្រុមព្រឹក្សាខេត្ត អភិបាលខេត្ត ទៅដល់មន្ត្រីតាមក្រសួងនានា។ បើធ្វើការបោះឆ្នោតទៅជាប់រួចកាត់យកដីដូច ប្រទេសអ៊ុយក្រែន-ប្រទេសរុស្ស៊ី តំបន់គ្រីមមៀ ជាគំរូស្រាប់។ ការបោះឆ្នោតប្រជាមតិដូចពេលដែលហូជីមិញ និងបាវដាវ ធ្លាប់ធ្វើជាមួយបារាំង ក្នុងការលេបយកដែនដីខ្មែរ តែបែរជាកូនខ្មែរប្រៀបដូចជារៃ រាំច្រៀង ផឹកស៊ី មិនគិតពីកាតាព្វកិច្ចជាពលរដ្ឋ។ បើមិនបាត់ដីបានវាចំលែក។ សូមខ្មែរលើ ខ្មែរកណ្ដាល និង ខ្មែរក្រោម យកចិត្តទុកដាក់ដល់ថ្ងៃនេះផង បងប្អូនទាំង៣ព្រាត់គ្នាដោយសារមនោគមន៍បរទេស។ ខេត្តខ្មែរដែលបាត់បង់ទៅប្រទេសជិតខាង ចូលកូនខ្មែរចងចាំផង។ ប្រយោគខាងលើនេះមិនមែនញុះញុងអោយស្អប់ជាតិសាស្ត្រទេ តែចង់អោយកូនខ្មែរដឹង និងយល់ពីមុខចោរឈ្លានគេហើយមុនទទួលយកការពិត បែរកាឡៃដានកង់ប្រវត្តិសាស្ត្រ។

ខេត្តខ្មែរនៃដែនកម្ពុជាក្រោម

កែប្រែ
ឈ្មោះខេត្តជាអក្សរខ្មែរ(Khmer) ឈ្មោះខេត្តជាអក្សរអង់គ្លេស(English) ឈ្មោះខេត្តជាអក្សរយួន(Vietnam)
ក្រុងព្រៃនគរ (រាជា) Prey Nokor City Ho Chi Minh City
ខេត្តក្រមួនស Kramuon Sour Province Kieng Giang
ខេត្តឃ្លាំង Khleang Province Soc Trang
ខេត្តផ្សារដែក Pha Deak Province Keing Phong
ខេត្តព្រះត្រពាំង Preah Trapeang Province Tra Vinh
ខេត្តពលលាវ (ពោធិលើ) Phol Leav Province Bạc Liêu Province
ខេត្តទឹកខ្មៅ Thouk Khmou Province Ca Mau
ខេត្តពាម Peam Province Ha Tien
ខេត្តមេ ស Me Sour Tieng Giang , Dinh Thong
ខេត្តមាត់ជ្រូក Meat Chrok Province Chau Doc
ខេត្តរោងដំរី Rong Domrey Province Tay Ninh
ខេត្តលង់ហោរ Luong Hour Province Vinh Long
ខេត្តអូរកាប់ Ou Kap Province Vung Tau
ខេត្តព្រែកឫស្សី Prek Russey Province Can Tho
ខេត្តកំពង់ឬស្សី Kampong Russey Province Ben Tre ]]
ខេត្តពាមបារាជ Peam Bareach Province Long Xuyen
ខេត្តឈ្មោះថ្មី (កំពង់គោ) Chhmous Thmey Province Tra An
ខេត្តទួលតាមោក (ឈើទាលមួយ) Tuol Ta Mok Province Binh Duong , Bien Hoa
ខេត្តចង្វា​ត្រពាំង (កំពប់ស្រកាត្រី) Changvea Trapeang Province Phuoc Thang
ខេត្តកោះគង (ដំបូកកោង) Koh Kang Province Go Cong , Dinh Tuong
ខេត្តដូនណៃ Doun Nai Province Don Nia
ខេត្តឧញ៉ាឌិន Oknha Province
ខេត្តមរា M Rea Province
ខេត្តតានន់ Ta Non Province
ដែនដីកម្ពុជាក្រោមមាន
  • ផ្ទៃដី ៦៥,៤៧៨គីឡូម៉ែត្រការ៉េ
  • ប្រជាជន ១,២១៤,១៤នាក់(៤៨នាក់/គីឡូម៉ែត្រការ៉េ)
  • ប្រជាជន(១៩៣៩) ៤,៤៨៤,០០០គីឡូម៉ែត្រការ៉េ(៦៨នាក់/គីឡូម៉ែត្រការ៉េ