ទេពសិរិន្ទ្រ
សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី (ថៃ: สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี, ឈ្មោះចាស់: ម៉មចៅ រាំផឺយ (រំភើយ) (ថៃ: หม่อมเจ้ารำเพย: ១៧ កក្កដា ១៨៣៤ - ៩ កញ្ញា ១៨៦១) គឺជាព្រះមហេសីព្រះឣង្គទី ២ របស់ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមេន្ទ្រមហាមង្កុដ ព្រះចមក្លៅចៅយូហួ និងជាព្រះរាជមាតានៃព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមិន្ទ្រមហាចុឡាលង្ករណ៍ ព្រះចុល្លចមក្លៅចៅយូហួ។
| សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี | |
|---|---|
 | |
| Queen consort of Siam | |
| Tenure | 1 April 1851 – 9 September 1861 |
| ប្រសូត | 17 កក្កដា 1834 បាងកក, សៀម |
| សុគត | 9 កញ្ញា 1862 (អាយុ 28 ឆ្នាំ) បាងកក, សៀម |
| រាជពន្ធភាព | ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមេន្ទ្រមហាមង្កុដ ព្រះចមក្លៅចៅយូហួ (Rama IV) |
| រាជបច្ឆាញាតិ | |
| រាជវង្ស | រាជវង្សចក្រី |
| បិតា | សម្តេចព្រះបរមរាជមាតាមហយ្យកាធើ ព្រះអង្គចៅសិរិវង្ស ក្រុមម៉ឺនមាត្យាពិទក្ស |
| មាតា | ម៉មណយ សិរិវង្ស ណ អយុធ្យា |
ជីវប្រវត្តិ
កែប្រែ
ម៉មចៅ រំភើយ ប្រសូតនាថ្ងៃទី ១៨ កក្កដា ១៨៣៤ ជាព្រះរាជបុត្រាបុត្រីលំដាប់ទី ២ របស់សម្តេចព្រះបរមរាជមាតាមហយ្យកាធើ ព្រះអង្គចៅសិរិវង្ស ក្រុមម៉ឺនមាត្យាពិទក្ស (ព្រះរាជបុត្រនៃព្រះបាទសម្ដេចពព្រះណាង់ក្លៅចៅយូហួនិងចៅចមមាតាសាប) និងម៉មណយ (ស្ត្រីជាតិមន-សៀម) ។ នៅពេលដែលឪពុករបស់ព្រះឣង្គបានស្លាប់នៅតែ ២៧ ឆ្នាំ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះណាំងក្លៅចៅយូហួ ជីតារបស់នាង បានយកព្រះនាងនិងព្រះនាងពណ្ណរ៉ាយព្រះសម្ពន្ធវង្សធើ ព្រះអង្គចៅពណ្ណរ៉ាយ ប្អូនស្រីរបស់នាង ទៅនឹងព្រះបរមមហារាជវាំង ហើយពួកគេត្រូវបានគេនិយាយថាជាចៅសំណព្វរបស់លោក ។
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៥៣, ម៉មចៅ រំភើយ រៀបការជាមួយទួតពូរបស់នាង គឺព្រះមង្កុដ (ដែលបងនាង ៣០ ឆ្នាំ) ហើយឡើងឋានៈជាព្រះអង្គចៅ (ឋានៈខ្ពស់ជាងគេ សម្រាប់ពួកព្រះនាង គឺឋានៈ ជាព្រះអង្គម្ចាស់) ។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះនាងបានផ្ដល់កំណើតដល់ព្រះអង្គម្ចាស់ជូឡាឡុង។ ក្រោយមកនាងបានក្លាយជា "ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ"។
ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ មានព្រះរាជបុត្រាបុត្រីជាមួយព្រះមហាក្សត្រមង្កុដ រួម ៤ ព្រះឣង្គ គឺ:
- សម្ដេចព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាចុឡាលង្ករណ៍ (สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์), ក្រោយមកគឺ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមិន្ទ្រមហាចុឡាលង្ករណ៍ ព្រះចុលចមក្លៅចៅយូហួ (1853–1910)
- សម្ដេចព្រះចៅលូកធើ ចៅហ្វាចន្ទ្រមណ្ឌលសោភណភគវតី (สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจันทรมณฑลโสภณภควดี), ក្រោយមកគឺ សម្ដេចព្រះចៅបរមវង្ធើ ចៅហ្វាចន្ទ្រមណ្ឌលសោភណភគវតី ក្រុមហ្លួងវិសុទ្ធិក្សត្រិយ (1855–1863)
- ព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាចាតុរន្តរ័ស្មី (พระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี), ក្រោយមកគឺ សម្ដេចព្រះចៅបរមវង្ធើ ចៅហ្វាចាតុរន្តរ័ស្មី ក្រុមព្រះចក្កពត្តិពង្ស (1856–1900)
- ព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាភាណុរង្សីសាវ៉ាងវង្ស (พระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์), ក្រោយមកគឺ សម្ដេចព្រះរាជបិតុលាបរមពង្សាភិមុខ ចៅហ្វាភាណុរង្សីសាវ៉ាងវង្ស ក្រុមពញាភាណុព័ន្ធវង្សវរតេជ (1859–1928)
ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ បានសុរគតក្នុងឆ្នាំ 1861។ ព្រះអង្គចៅពណ្ណរ៉ាយ ប្អូនស្រីរបស់នាង (ដែលជាប្រពន្ធង្កុផងដែរ) បានធ្វើជាអគ្គមហេសីង្កុសម្រាប់នៅសល់នៃរជ្ជកាលរបស់គាត់។ នៅពេល សម្ដេចព្រះចៅលូកយ៉ាធើ ចៅហ្វាមហាចុឡាលង្ករណ៍ បានគ្រងម្កុដក្នុងឆ្នាំ 1867 នាងត្រូវបានគេដែលបានផ្ដល់ឱ្យក្រោយស្លាប់នេះ "ក្រុមសម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាមាត្យ" ព្រះមហាក្សត្រិយានីមាតា។ ចៅប្រុសរបស់នាង Vajiravudh (រាមាទី VI), បានផ្ដល់ឱ្យនាងឈ្មោះ "សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី"។
ព្រះឥស្សរិយយស
កែប្រែ- 1834-1853: ម៉មថៅ រាំផើយ សិរិវង្ស (หม่อมเจ้ารำเพย ศิริวงศ์)
- 1853-1861: ព្រះនាងធើ ព្រះអង្គចៅរាំផើយភមរាភិរម្យ (พระนางเธอ พระองค์เจ้ารำเพยภมราภิรมย์)
- ក្រុមសម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាមាត្យ (กรมสมเด็จพระเทพศิรินทรามาตย์)
- សម្តេចព្រះទេពសិរិន្ទ្រាបរមរាជិនី (สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี)