ថៃ្ងនេះ ថ្ងៃច័ន្ទ,ទី៤ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២៤ ម៉ោងអន្តរជាតិ ម៉ោង១៨:១៣ វីគីភីឌាជាភាសាខ្មែរ មាន ១០៩៤៥អត្ថបទ។

សូមស្វាគមន៏ការចូលមកកាន់ទំព័រដើមរបស់នាងខ្ញុំ ដោយសេចក្តីរីករាយ។
នាងខ្ញុំឈ្មោះ រី រ៉ូទីយ៉ាស់ ភេទ ស្រី កើតនៅថ្ងៃទី១៩ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៩៤ ជាសិស្សរៀននៅសាលាបច្ចេកទេសដុនបូស្កូខេត្តកែប ផ្នែកទំនាក់ទំនងសង្គមនិងសារព័ត៌មាន នៅពេលកំពុងបង្កើតសិក្សាឆ្នាំទី១។
ទីកន្លែងកំណើត៖ ភូមិដូនលយ សង្កាត់បឹងតាព្រហ្ម ស្រុកព្រៃនប់ ខេត្តព្រះសីហនុ។

អាស៊ីអាគ្នេយ៍

អាស៊ីអាគ្នេយ៍គឺជាអនុតំបន់នៃអាស៊ី ប្រកបដោយប្រទេសជាច្រើនដែលស្ថិតនៅក្នុងភូមិសាស្ត្រភាគខាងត្បូងចិន ខាងកើតឥណ្ឌា ខាងលិចហ៊្គីណេថ្មី និងខាងជើងអូស្ត្រាលី។[ត្រូវការអំណះអំណាង] តំបន់នេះសណ្ដូកលើចំណុចប្រសព្វនៃផ្ទាំងធរណីសាស្ត្រ ដែលមានសកម្មភាពរញ្ជួយ និងភ្នំភ្លើងខ្លាំង។ អាស៊ីអាគ្នេយ៍មានតំបន់ភូមិសាស្ត្រពីរ: អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោក ដែលគេស្គាល់ដែរថាជាឥណ្ឌូចិន ផ្សំឡើងដោយ កម្ពុជា លាវ ភូមា (មីយ៉ាន់ម៉ា) ថៃ វៀតណាម និង ទៀបកោះម៉ាឡេស៊ី ហើយនិងអាស៊ីអាគ្នេយ៍សមុទ្រ (ទឹកលិច) ប្រកបដោយប្រទេស ព្រុយណេ ម៉ាឡេស៊ីខាងកើត ទីម័រខាងកើត ឥណ្ឌូណេស៊ី ហ៊្វីលីពីន កោះឃ្រិសស្មាស និងសិង្ហបុរី។ [តំណភ្ជាប់ខូច]

ពួកប្រជាជនទក្សិណទ្វីបមានលើសលប់ក្នុងតំបន់នេះ។ សាសនាសំខាន់ៗគឺឥស្លាម និងពុទ្ធសាសនា បន្ទាប់មកគឺគ្រិស្តសាសនា។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ភាពប្លែកគ្នាធំមួយនៃសាសនាត្រូវបានគេរកឃើញទូទាំងតំបន់នេះ រួមមានការបដិបត្តហិណ្ឌូនិងឥទ្ធិពលព្រលឹងនិយម។

បំណែងចែក

ខាងនយោបាយ

និយមន័យនៃអាស៊ីអាគេ្នយ៍មានដោយឡែកៗគ្នា ក៏ប៉ុន្តែនិយមន័យភាគច្រើនបំផុតរួមបញ្ចូលតំបន់ដែលបានតំណាងដោយប្រទេស និងទឹកដីនានាដែលបានចុះបញ្ជីខាងក្រោម។ ប្រទេសទាំងអស់នេះមិនបញ្ចូលទីម័រខាងកើតជាសមាជិកនៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) ទេ។ តំបន់នេះ រួមគ្នាជាមួយប៉ែកនៃអាស៊ីខាងត្បូង ត្រូវបានគេស្គាល់យ៉ាងទូលំទូលាយថាជាពួកឥណ្ឌៀខាងកើត រឺក៏ជាធម្មតាពួកឥណ្ឌៀរហូតដល់សតវត្សទី២០។ កោះឃ្រិសស្មាស និងពួកកោះខូខូសត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាប៉ែកនៃអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ទោះបីជាកោះទាំងនោះត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយអូស្ត្រាលីក៏ដោយ។ បញ្ហាអធិបតេយ្យភាពនៅមានលើពួកកោះនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ប៉ាពួហ៊្គីណេថ្មីបានថ្លែងថាខ្លួនប្រហែលជាចូលអាស៊ាន ហើយនិងថ្មីៗនេះជាអ្នកសង្កេតការម្នាក់។

ប្រទេស

កម្ពុជា ថៃ ទីម័រខាងកើត ព្រុយណេ ភូមា ម៉ាឡេសីុ លាវ វៀតណាម សិង្ហាបុរី ហ្វីុលីពីន ឥណ្ឌូណេសីុ

ខាងភូមិសាស្ត្រ

អាស៊ីអាគ្នេយ៍តាមភូមិសាស្ត្រត្រូវបានបែងចែកជាពីរអនុតំបន់ ដោយមានឈ្មោះថា អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោក (រឺ ឥណ្ឌូចិន) និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍សមុទ្រ (រឺ កម្រងកោះម៉ាឡេដែលបានកំណត់ឡើងស្រដៀងៗគ្នា) (ឥណ្ឌូណេស៊ី: នុសន្តរៈ)។

អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោករួមមាន:

កម្ពុជា លាវ ភូមា (មីយ៉ាន់ម៉ា) ថៃ វៀតណាម ទៀបកោះម៉ាឡេស៊ី (ឧបទ្វីបម៉ាឡេស៊ី) អាស៊ីអាគ្នេយ៍សមុទ្ររួមមាន:

ម៉ាឡេស៊ីខាងកើត ព្រុយណេ ឥណ្ឌូណេស៊ី ហ៊្វីលីពីន សិង្ហបុរី[ត្រូវការអំណះអំណាង] ទីម័រខាងកើត ពួកកោះអណ្ឌមាននិងនិកោបារនៃឥណ្ឌាតាមភូមិសាស្ត្រត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាប៉ែកនៃអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែរ។ បង់ក្លាដែសខាងកើតនិងរដ្ឋបងប្អូនទាំងប្រាំពីរនៃឥណ្ឌាជាប៉ែកខាងវប្បធម៌នៃអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយជួនកាលត្រូវបានគេចាត់ចូលអាស៊ីខាងត្បូង និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ថែមទៀត។ រដ្ឋបងប្អូនទាំងប្រាំពីរនៃឥណ្ឌាតាមលក្ខណៈភូមិសាស្ត្រក៏ជាប៉ែកនៃអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែរ។[ត្រូវការអំណះអំណាង] កោះហៃណាន និងតំបន់ចិនខាងត្បូងផ្សេងៗទៀត ដូចជា យូនណាន គួយចូវ និងគ័ងស៊ីត្រូវបានគេចាត់ចូលក្នុងអាស៊ីខាងកើត និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍។[ត្រូវការអំណះអំណាង] ហ៊្គីណេថ្មីដែលសេសសល់ ជួនកាលត្រូវបានគេបញ្ចូល ដូចជាបិឡូ ហ្គួហាន និងពួកកោះមាំររីអ៊ែនណាខាងជើង ដែលជាប៉ែកទាំងអស់នៃឥណ្ខាខាងកើតអេស្ប៉ាញ។[ត្រូវការអំណះអំណាង]

ពាក់កណ្ដាលខាងកើតនៃឥណ្ឌូណេស៊ី និងទីម័រខាងកើត (ខាងកើតនៃខ្សែវ៉លឡេស) តាមបរិស្ថានវិទ្យាត្រូវបានចាត់ទុកថាជាប៉ែកនៃអូសេអានី ដែលកាលណោះប៉ែកនៃហ៊្គីណេថ្មីរបស់ឥណ្ឌូណេស៊ី ក៏ជាប៉ែកនៃអូសេអានីខាងបរិស្ថានវិទ្យា និងភូមិសាស្ត្រដែរ។[ត្រូវការអំណះអំណាង]

ប្រវត្តិសាស្ត្រ

អត្ថបទដើមចំបង: ប្រវត្តិសាស្ត្រអាស៊ីអាគ្នេយ៍ បុរេ-ឥណ្ឌូបនីយកម្ម មនុសិប្បៈ រឺ អូម៉ូសាព្យាង បានទៅដល់តំបន់នេះប្រហែល៤៥០០០ឆ្នាំកន្លងទៅហើយ ដោយមានការរំកិលខ្លួនឆ្ពោះទៅខាងកើតពីឧបទ្វីបឥណ្ឌាមក។ មនុផ្វ្លុរ៉ិសសៀនស៊ីស ដូចជាបានចែករំលែកពួកកោះខ្លះជាមួយពួកមនុស្សសម័យថ្មីនេះរហូតដល់ត្រឹមឆ្នាំ១២០០០កន្លងទៅ នៅពេលដែលពួកគេបានដាច់ពូជ។[១៥] ទ្រឹស្ដីមួយ ដែលបានទទួលការរិះគន់ខ្លាំងក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះគឺថាប្រជាជនទក្សិណអាស៊ី ដែលបង្កើតបានភាគច្រើននៃប្រជាជនសម័យទំនើបនៅឥណ្ឌូណេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ព្រុយណេ ទីម័រខាងកើត និងហ៊្វីលីពីន បានបំលាស់ទីទៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ចេញមកពីតៃវ៉ាន់ទេ។ ពួកគេបានមកដល់នៅឥណ្ឌូណេស៊ីក្បែរ២០០០ ម.គ. និងដូចគ្នាដែរពួកគេបានរីកសាយភាយរហូតដល់កម្រងកោះទាំងនេះ ដោយបានកំណត់ពួកមនុស្សកាលទ្វីបដើមកំណើតទៅនឹងតំបន់ខាងកើតឆ្ងាយៗ។ ជាការផ្ទុយស្រឡៈគ្នាទៅនឹងទ្រឹស្ដីខាងលើ ការសិក្សាជាច្រើនបានបង្ហាញដោយអ.ព.មន. រឺ HUGO (អង្គការបណ្ដុំពន្ធុមនុស្ស) តាមរយៈការសិក្សាពន្ធុជាច្រើននៃពូជសាសន៍អាស៊ី ខាងវិទ្យាសាស្ត្របង្ហាញពីការបំលាស់ទីនៃអាស៊ីតែមួយគត់ពីអាស៊ីគ្នេយ៍ដោយការធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅខាងជើងយឺតៗ ដែលធ្វើឱ្យមានមនុស្សរស់នៅប៉ែកខាងត្បូងនៃអាស៊ីខាងកើត និងក្រោយមកទៀតអាស៊ីខាងកើតខ្លួនឯងជំនួសមកវិញដោយផ្លូវផ្សេងៗជុំវិញនោះ។ សុលហេមនិងកន្លែងដទៃៗទៀតបានបង្ហាញភស្តុតាងពីបណ្ដាញពាណិជ្ជកម្មសមុទ្រនុសន្តរដែលលាតសន្ធឹងពីវៀតណាមដល់កម្រងកោះទាំងមូលនៅដើមឆ្នាំ៥០០០ម.គ.ដល់ឆ្នាំ១នៃគ.ស.ដូចគ្នាដែរ។[១៨] ពួកមនុស្សអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាពិសេសកូនចៅនៃទក្សិណអាស៊ីទាំងប៉ុន្មាន ធ្លាប់ជាពួកអ្នកដើរសមុទ្រអស់រយៈពេលរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ អ្នកខ្លះទៅដល់កោះម៉ាដាហ្គាស្កា។ នាវាកប៉ាល់របស់ពួកគេ ដូចជាវីនតា គឺមានប្រយោជន៍នៅមហាសមុទ្រ។ កំណត់ត្រាដំណើរសមុទ្ររបស់លោកម៉ាហ្សឹឡឺន ថាតើនាវាកប៉ាល់របស់ពួកគេអាចស៊ូនឹងឧបសគ្គលំបាកយ៉ាងណា តាមតែប្រៀបធៀបទៅនឹងសំពៅរបស់អឺរ៉ុប។ ការឆ្លងកាត់មហាសមុទ្រឥណ្ឌាបានជួយដល់អាណានិគមកិច្ចនៃម៉ាដាហ្គាស្កាដោយប្រជាជនទក្សិណទ្វីប ក៏ដូចជាពាណិជ្ជកម្មរវាងអាស៊ីខាងលិច និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែរ។ មាសមកពីសូម៉ាតេរ៉ាត្រូវបានគិតថាបានទៅដល់ចុងខាងលិចដូចជារ៉ូម ដែលកាលណោះទាសករម្នាក់មកពីសមុទ្រស៊ុលុត្រូវបានគិតថាត្រូវបានប្រើនៅក្នុងដំណើរសមុទ្ររបស់ម៉ាហ្សឹឡឺនជាអ្នកបកប្រែ។ ប្រជាជនភាគច្រើនបំផុតដើមឡើយគឺជាអ្នកព្រលឹងនិយម។ ជំនឿនេះចុងក្រោយបានជំនួសដោយហិណ្ឌូសាសនាវិញ។ ពុទ្ធសាសនាថេរវាទភ្លាមៗបានបន្តនៅឆ្នាំ៥២៥។ នៅសតវត្សទី១៥ ឥទ្ធិពលឥស្លាមបានចាប់ផ្ដើមចូលមកដល់។ នេះបានបង្ខំឱ្យព្រះរាជវាំងហិណ្ឌូចុងក្រោយនៅឥណ្ឌូណេស៊ីដកខ្លួនថយទៅបាលីវិញ។ នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោក ភូមា កម្ពុជា និងថៃបានរក្សាទុកទម្រង់ពុទ្ធសាសនាថេរវាទ ដែលបាននាំមកពីស្រីលង្កា។ ប្រភេទនៃពុទ្ធសាសនានេះត្រូវបានរំលាយបញ្ចូលគ្នាជាមួយវប្បធម៌ខ្មែរដែលមានឥទ្ធិពលហិណ្ឌូស្រាប់។

ខេត្តព្រះសីហនុ

ក្រុងព្រះសីហនុជាទីក្រុង ធំបង្អស់នៅប៉ែកខាងត្បូងនៃប្រទេសកម្ពុជា។ នេះ ជាក្រុង ត្រូវបានបង្កើតថ្មី នៅឆ្នាំ ១៩៦៤។ បង្កើតក្រុងព្រះសីហនុ គឺដើម្បីរំលឹក ដល់ស្នាដៃរបស់ព្រះបាទ នរោត្តមសីហនុ។ ឈ្មោះដើម របស់ក្រុងព្រះសីហនុ មុនឆ្នាំ១៩៦៤គឺ ក្រុងកំពង់សោម ។ ក្រុងព្រះសីហនុ ជាទីក្រុងកំពងផែសមុទ្រ ធំបង្អស់ នៅឆ្នេរសមុទ្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រុងព្រះសីហនុ ស្ថិតនៅពាក់កណ្តាល ចន្លោះថៃ និងប្រទេសវៀតណាម ហើយទីក្រុងព្រះសីហនុ ជាទីក្រុងសំខាន់ជាងគេ នៅឈូងសមុទ្រថៃ។ ក្រុងព្រះសីហនុ ជាកន្លែងដែលគួរអោយ ចាប់អារម្មណ៍ណាស់ សំរាប់ទេសចរជាតិ និងទេសចរអន្តរជាតិ ។ យោងតាមឯកសារ ក្រសួងទេសចរណ៍ នៃប្រទេសកម្ពុជា បានអោយដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ២០០៦ មានចំនួនទេសចរអន្តរជាតិ ប្រមាណជាង ៣២០,០០០ នាក់ មកទស្សនា ក្រុង ព្រះសីហនុ។ ខែមករា ឆ្នាំ ២០០៧ ព្រលានយន្តហោះ នៅក្រុង ព្រះសីហនុ ត្រូវបាន បើកសម្ពោធ ដើម្បីការហោះហើរជាសំខាន់ ក្រុងសៀមរាប-ក្រុងព្រះសីហនុ ហើយតាមគំរោង នៃរាជរដ្ឋាភិបាល បានអោយដឹងថា ព្រលានយន្តហោះនៃក្រុងព្រះសីហនុ នឹងក្លាយជា ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ នៅឆ្នាំ២០១០។

ឃុំក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ

ឃុំដែលមាននៅខេត្តព្រះសីហនុរួមមាន: អណ្តូងថ្ម បិតត្រាំង អូជ្រៅ អូរឧកញ៉ាហេង សំរុង ទឹកល្អក់ ទួលទទឹង។

ភូមិក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ

ចំណែកឯភូមិមានដូចជា: បឹងតាព្រហ្ម ជើងគោ សាមគ្គី ទឹកថ្លា វាលរេញ។

ប្រវត្តិសាស្រ្ត

នៅឆ្នាំ១៩៥៥ រដ្ឋាភិបាលបានចាប់ផ្តើមធ្វើកំពង់ផែ នៅចំកណ្តាលព្រៃជិតមាត់សមុទ្រ នៅកន្លែងមួយដែលបច្ចុប្បន្ននេះមានឈ្មោះថា ឆ្នេរហាវៃ ហើយធ្វើការសាងសង់រួច នៅឆ្នាំ ១៩៦០ ដោយមានជំនួយឧបត្ថមពីប្រទេសបារាំង ហើយនិងគេបានធ្វើផ្លូវពីក្រុង ភ្នំពេញ ដល់កំពង់ផែថ្មី ដោយមានជំនួយឧបត្ថបពី សហរដ្ឋអាមេរិក ប្រជាជនដែល បានរស់នៅទីនោះគឺពួកគេធ្វើការនៅកំពង់ផែនោះ៕ ពេលកំពុងផែបានសាងសង់រូចហើយ គេបានហៅទីក្រុងនោះ ថា ក្រុងព្រះសីហនុ សំរាប់ធ្វើជាការគោរពចំពោះបិតាជាតិ នៅឆ្នាំ១៩៦៣ គេចាប់ផ្តើមធ្វើសណ្ឋាគារ ឯករាជ្យ ហើយមានមនុស្សជាច្រើបានមកដើរលេងកំសាន្តនៅទីនេះ ហើយនៅក្នុងឆ្នាំដដែល គែចាប់ផ្តើមធ្វើពង្រីកកំពង់ផែប៉ុន្តែ ពួកគេត្រូវតែឈប់នៅ ឆ្នាំ១៩៧០ ពីព្រោះ លុន ណុលបានដណ្តើមអំណាចហើយបានមកកាន់កាប់ប្រទេស កម្ពុជា៕ នៅឆ្នាំ ១៩៧០- ១៩៧៥ គេប្រើកំពង់ផែសំរាប់ដាក់អាវុធសំរាប់ធ្វើសង្រ្គៀម៕ ក្នុងបរិមាណច្បាស់លាស់និងសង្ខេបនេះអ្នកនិពន្ធលោក David Chandler បានផ្តល់នូវទិដ្ឋភាពទូទៅទាន់ពេលវេលានៃប្រទេសកម្ពុជា, ប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍តូចមួយទេប៉ុន្តែអាចមើលឃើញកាន់តែខ្លាំងឡើងមួយ។ បានសរសើរដោយ "ទិនានុប្បវត្តិការសិក្សាអំពីអាស៊ី" ជាមួយ "ការចូលរួមចំណែកដើម, ល្អគ្មានគូប្រៀបទៅនឹងការងារដែលមានស្រាប់មួយផ្សេងទៀត" អត្ថបទទទួលស្គាល់នេះត្រូវបានកែសំរួលទាំងស្រុងឥឡូវនេះត្រូវបានធ្វើឱ្យទាន់សម័យដើម្បីរួមបញ្ចូលនិងសម្ភារៈពិនិត្យមើលប្រវត្តិសាស្រ្តនៃប្រទេសកម្ពុជាដែលមានប្រាសាទអង្គរល្បីល្បាញទាក់ទាញ ភ្ញៀវទេសចរជាងមួយលាននាក់ជារៀងរាល់ឆ្នាំការស្លាប់របស់ប៉ុលពតនិងបដិវត្តន៍និងការដួលរលំចុងក្រោយរបស់ខ្មែរក្រហម។

ភូមិសាស្រ្ត

ប្រជាជននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាន់នៅសាសនាដូចជា ព្រះពុទ្ធសាសនា គ្រិស្គសាសនា ឥស្លាមសាសនា ព្រ្មាហ៏មាញសាសនា

ប្រជាសាស្រ្ត

ការធ្វើជំរឿនរបស់កម្ពុជាឆ្នាំ 2008 បានរាប់ 89.846 ប្រជាជននៅក្រុងស៊ីហនុនិងប្រមាណ 66.700 នៅកណ្តាលទីក្រុងរបស់ខ្លួន។ ចំនួនប្រជាជននៃទីក្រុងនេះគឺដាច់ពីកូនចៅរបស់ប្រជាជនជនជាតិដើមភាគតិចមិនលើសពី 3 ជំនាន់ដែលជាផលិតផលនៃប្រវត្តិសាស្រ្តថ្មី, ដូចជាសហគមន៍ជនភៀសខ្លួនកម្ពុជានិងវិបត្តិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានិងមនុស្សជាតិបន្ទាប់ពីរបបប៉ុលពត។ ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តមួយដែលនាំឱ្យមានចលាចលផ្នែកប្រជាសាស្ដ្រនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានបង្ហាញក្នុងការនិន្នាការប្រជាសាស្រ្តនៃទីក្រុងនេះ។ ជាមួយនឹងការមកដល់នៃជនភៀសខ្លួនជម្លៀស, នៅក្នុងប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ជាបន្តបន្ទាប់និងទី, ដែលមិនមែនជាខ្មែរចំនួនប្រជាជនលាយបញ្ចូលគ្នាបានកើនឡើងនៅអាស៊ីចំនួនភាគរយខ្ពស់នៃចំនួនប្រជាជនសរុបក្នុងចំនួនប្រជាជនស្នូលនៅក្នុងតំបន់ទីក្រុង។

ធាតុអាកាស

សីតុណ្ហភាពជាមធ្យមនៅសមុទ្រខេត្តព្រះសីហនុ SihanoukvilleThe នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងអំឡុងពេលខែមករាជាធម្មតាចាប់ពី 26 °និង 28 ° C នេះ។ ភ្លៀងធ្លាក់មធ្យមក្នុងអំឡុងពេលនេះគឺអំពីការ 7mm ឬ 0.3inches ។ ខែមករាគឺជាខែត្រជាក់បំផុតនៅក្នុងក្រុងព្រះសីហនុមុនពេលការមកដល់នៃរដូវកាលក្តៅហើយសើមដែលខាងក្រោមរដូវប្រាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ក្នុងអំឡុងពេលពីខែមករាមានគឺមិនមែនណាមួយនៅក្នុងក្រុងព្រះសីហនុមានភ្លៀងធ្លាក់ច្រើននៃមេឃជាមួយនឹងការបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់នៅទូទាំងជើងមេឃខៀវទីក្រុងនេះ។

ទាំងពីរខែធ្នូនិងមករាត្រូវបានចាត់ទុកថាជាពេលវេលាល្អបំផុតដើម្បីទៅទស្សនាខេត្តព្រះសីហនុថ្ងៃនៅទូទាំងខែនេះត្រូវបានកំណត់លក្ខណៈដោយភ្លៀងទេដែលជាភាពកក់ក្ដៅកក់ក្ដៅ, ខ្យល់ពន្លឺនិងមេឃស្រឡះបានបន្ថែមទៅការទាក់ទាញនៃពេលល្ងាចត្រជាក់និងស្ងប់ស្ងាត់។ ខែមករាបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីពេលអាកាសធាតុឆ្នេរល្អបំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាខែដែលបានសន្យាលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុល្អជាមួយសីតុណ្ហភាពទាក់ទងត្រជាក់។ នេះអាកាសធាតុក្តៅទូទៅតាមរយៈខែនេះបានធ្វើឱ្យការធ្វើដំណើរនៅខែមករាខែពេញនិយមសម្រាប់អ្នកទស្សនាខេត្តព្រះសីហនុដែលជាថ្ងៃរយៈពេលយូរបានចំណាយនៅក្នុងមួយចំនួននៃប្រាសាទល្បីនេះគឺមានច្រើនកាន់តែអាចគ្រប់គ្រងបានក្នុងអំឡុងពេលខែនេះ។ ទីក្រុងព្រះសីហនុមានរដូវរងា ចាប់ពី វិច្ឆិកាដល់ខែកុម្ភះ និង មានរដូវលំមានប្រាំង ចាប់ ខែមិនា ដល់ខែឧសភា រដូវភ្លៀង មានចាប់ពី ខែមិថុនា ដល់ខែតុលា៕ ទីក្រុងព្រះសីហនុ គឺជាក្រុងដែលមានភ្លៀងធ្លាក់ច្រើនជាងគេ នៅប្រទេសកម្ពុជាយើង ពីព្រោះមាន ភ្នំបូគោ នៅខាងជើង។ នៅថ្ងៃដែលក្តៅជាងនៅទីក្រុងព្រះសីហនុ មានកំដៅរហូតទៅដល់ ៣៥អង្សា ហើយបើត្រជាក់ជាងគេវិញមានរហូត ២០អង្សា ៕

ឆ្នេរសមុទ្រក្រុងព្រះសីហនុ ទេសចរណ៏

សមាជិកភាពរបស់កម្ពុជាបានមកជាលទ្ធផលនៃកម្មវិធីដែលធ្វើឡើងដោយខេត្តនៃខេត្តព្រះសីហនុក្នុងអំឡុងពេលទីប្រាំមួយសមាជរបស់ខ្លួននៅក្នុង Halong ឆកសមុទ្រនៅខែឧសភាឆ្នាំ 2010 ការវាយតម្លៃជាបន្តបន្ទាប់នៅលើការអនុវត្តន៍ការគ្រប់គ្រងប្រកបដោយនិរន្តរភាពនិងសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងខេត្តនេះត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងពេលវេលាមួយឆ្នាំនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំជាច្រើនបានប្រារព្ធធ្វើ ក្នុងក្រុងព្រះសីហនុ។ ក្រសួងទេសចរណ៍បន្ទាប់មកបានពង្រីកកម្មវិធីដើម្បីគ្របដណ្តប់ទាំងមូលនិងគ្របដណ្តប់ឆ្នេរផ្សេងទៀតដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់បណ្តាខេត្តនៅតាមតំបន់ឆ្នេរប្រសិទ្ធិភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងបណ្តាខេត្តផ្សេងទៀត, ហេតុគ្របដណ្តប់នៃឈូងសមុទ្រកម្ពុជាដែលមានវិសាលភាព 440 គីឡូម៉ែត្រនៅទូទាំងខេត្តឆ្នេរកំពត, កែប, កោះកុងនិងព្រះសីហនុ ។

-ឆ្នេរអូឈើទាល

ឆ្នេរអូឈើទាលមានភាពទាក់ទាញនិងល្បីឡាញជាខ្លាំងនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុនិង ជារមណីយដ្ឋានឆ្នេរសមុទ្រក្រុងព្រះសីហនុ ស្ថិតនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ជាតំបន់ទេសចរណ៏គួរអោយចាប់អារម្មណ៏បំផុតនៅក្នុងខេត្តនេះ។ក្រុងព្រះសីហនុ ជាកន្លែងដែលគួរអោយ ចាប់អារម្មណ៍ណាស់ សំរាប់ទេសចរជាតិ និងទេសចរអន្តរជាតិ ។

-ឆ្នេរឯករាជ្យ

ឆ្នេរឯករាជ្យជាឆ្នេរមួយដែលមានភាពស្រស់ស្អាត ហើយក៏មានភ្ញៀវទេសចរណ៏ទៅលេងកំសាន្ត នៅទីនោះទូទាំងប្រទេស។

-ឆ្នេរសមុទ្រសុខា

អូរតែលសុខា គឺជាឈ្មោះរបស់សណ្ធារគារមួយដែលស្ថិតនៅក្នុងព្រះសីហនុ ដែលសាងសង់ឡើងនៅជាប់តាមបណ្តោយឆ្នេរសមុទ្រសុខា មនុស្សភាគច្រើននិយមហៅថាឆ្នេរសុខា។

-ឆ្នេរជ័យជំនះ

ជាឆ្នេដែមានសកភាពស្រស់ស្អាត់នៅខេត្តព្រះសីហនុ ត្បិតថាវាមានប្រវែងខ្លី តែវាអាចទាញយកភ្ញាវទេសចរណ៏ដែចូលចិត្តភាពស្ងប់ស្ងាត់ បានយ៉ាងច្រើន តែនៅពេបច្ចប្បន្ននេះឆ្នេរនេះត្រូវបាន ក្រុមហ។

ការវាសស្ទង់ប្រជាជន

ឆ្នាំ 2008 ទូទៅជំរឿនប្រជាជននៃប្រទេសកម្ពុជា។ ជំរឿនចុងក្រោយដែលជាការធ្វើជំរឿនជាលើកដំបូងដើម្បីឱ្យមាន ធ្វើឡើងនៅក្នុង 36 ឆ្នាំត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅក្នុងខែមីនាឆ្នាំ 1998 លទ្ធផលនេះបានបង្ហាញត្រូវបានផ្អែកលើការប្រុងប្រយ័ត្ន ការពិនិត្យពិច័យនិងតួលេខសេចក្តីសង្ខេបកន្លែងឈប់រៀបចំដោយមន្ត្រីសម្ភាសន៍។ ពួកគេបានផ្តល់នូវចំនួនប្រជាជន នៃប្រទេសកម្ពុជានិងខេត្តដោយការរួមភេទនិងការចាត់ថ្នាក់តំបន់ជនបទនិងទីក្រុង។ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះដំណើរការទិន្នន័យនៃ បំពេញកម្រងសំណួរជំរឿនប្រជាជនប្រហែល 2,8 លានគ្រួសារកំពុងស្ថិតនៅក្នុងការរីកចំរើន។ វាគឺជាពេល បញ្ចប់ទិន្នន័យជំរឿនចុងក្រោយនៅក្នុងសំណុំបែបបទនៃចំនួននៃតារាងស្ថិតិមួយដែលនឹងអាចរកបាន សម្រាប់ការវិភាគ។ តារាងទាំងនេះត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងត្រូវត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដោយពាក់កណ្តាលឆ្នាំក្រោយនេះ។ ក្នុង ទន្ទឹមនឹងនោះដែរតួលេខបឋមទាំងនេះត្រូវបានបោះពុម្ភដើម្បីផ្ដល់ជាមុនអំពី presentsize និងការចែកចាយនៃចំនួនប្រជាជនសរុបនៃប្រទេសកម្ពុជា។

ឯកសារយោង

រែនដ៍, ណិលសុន (២០០៩). ការប៉ះទង្គិចគ្នា: ដំណើរឆ្លងកាត់សង្គ្រាមនិងភេរវកម្មនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍. ឌុនបុយណេ: ម៉េវវ្រិខហោសផាប់ប៊្លីសឝឺស. ល.ស.ប.អ. 978-1-905379-54-5.
Osborne, Milton (2010; first published in 1979). Southeast Asia: An Introductory History Allen & Unwin. ISBN 978-1-74237-302-7
ប៊ែននិសស្ថឺរ-ផ្វ្លិចឆឺរ; ឌែន-ឃ្រូខឝ៊ែង (១៩៩៦; ដំបូងបានបោះពុម្ពនៅឆ្នាំ១៨៩៦)។ ប្រវត្តិនៃស្ថាបត្យកម្មរបស់លោកប៊ែននិសស្ថឺរ-ផ្វ្លិចឆឺរ សារព័ត៌មានស្ថាបត្យកម្ម រៀបរៀងលើកទី២០។ ISBN 0-7506-2267-9។ ម.ផ. ភាគបួន ជំពូក២៧។

ហ្សាណ៍, ណុល (២០០៩). ការប៉ះទង្គិចគ្នា: ដំណើរឆ្លងកាត់សង្គ្រាមនិងភេរវកម្មនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍. ឌុនបុយណេ: ម៉េវវ្រិខហោសផាប់ប៊្លីសឝឺស. ល.ស.ប.អ. 978-1-905379-54-5.
ស៊ាន-យូង (២៧មេសា ២០០៧). "សហគ្រាស១៧សាងខ្សែកាបក្រោមសមុទ្រ៥០០ម$". ពេលវេលាធុរកិច្ចអន្តរជាតិ. Archived from the original on ២៧កញ្ញា ២០០៧. Retrieved ២៨កក្កដា ២០០៧. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate=, |date=, and |archivedate= (help)
ថេឡឺរ, យ៉ាន-ហ្គាលល្ម៉ឹន (២០០៣). ឥណ្ឌូណេស៊ី: ប្រជាជន និង ប្រវត្តិសាស្ត្រ. ហេវ៉ឹនថ្មី និង ឡុនដឹន: សារព័ត៌មានសាកលវិទ្យាល័យយ៉េល. pp. ៥–៧. ល.ស.ប.អ. 0-300-10518-5.

ទង់ជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា

សូមជំរាបសួរនិងសូមស្វាគម៏ការចូលមកកាន់វីគីភីឌារបស់នាងខ្ញុំ រី រ៉ូទីយ៉ាស់

សូមគោរពនិងសូមអគុនជាខ្លាំងការចូលមកកាន់ការពិភាគសារនិងទំព័រដើមរបស់នាងខ្ញុំ។
នាងខ្ញុំឈ្មោះ រី រ៉ូទីយ៉ាស់ ជាសិស្សដែលកុំពុងសិក្សានៅសាលាបច្ចេកទេសដុនបូស្កូ ខេត្តកែប

ផ្នែកទំនាក់ទំនងសង្គម និង សារព័ត៍មាន ជំនាន់ទី៥
ខ្ញុំស្វាគមន៍ការចូលមកកាន់ទំព័រវីគីភីឌារបស់នាងខ្ញុំនាងខ្ញុំមានអារម្មណ៏យ៉ាងច្បាស់ថានិងចូលរួមងោយបានសកម្មបំផុតដើម្បីចែករំលែកអ្វីដែលថ្មីៗប្លែកក្នុងការផ្តល់ជាចំណេះដឹងដែលមិនទាន់មានការផ្សព្វផ្សាយនៅលើបណ្តាញ វីគីភីឌាទាំងមូល អោយមានការយល់បានថែមមួយគំរិតទៀតស្វែងរក និងស្រាវជ្រាវព័ត៏មានច្រើនទៀតនូវចំងល់ផ្សេងៗហើយខ្ញុំសង្ឃឹមថាលោកអ្នកនិងចូលរួមជាមួយនាងខ្ញុំដែរ។

រូបភាព ចំការដូងប្រេង ខេត្តកំពង់សោម

អ្នកប្រើនេះគឺជាអ្នកនៅខេត្តព្រះសីហនុ រូបភាព ទឹកជ្រោះដែលស្រោះស្អាតបំផុតពីធម្មជាតិ.

ខេត្តព្រះសីហនុ កែប្រែ

បង្កើតក្រុងព្រះសីហនុ គឺដើម្បីរំលឹក ដល់ស្នាដៃរបស់ព្រះបាទ នរោត្តមសីហនុ។ ឈ្មោះដើម របស់ក្រុងព្រះសីហនុ មុនឆ្នាំ១៩៦៤គឺ ក្រុងកំពង់សោម ។ ក្រុងព្រះសីហនុ ជាទីក្រុងកំពងផែសមុទ្រ ធំបង្អស់ នៅឆ្នេរសមុទ្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រុងព្រះសីហនុ ស្ថិតនៅពាក់កណ្តាល ចន្លោះថៃ និងប្រទេសវៀតណាម ហើយទីក្រុងព្រះសីហនុ ជាទីក្រុងសំខាន់ជាងគេ នៅឈូងសមុទ្រថៃ។ ក្រុងព្រះសីហនុ ជាកន្លែងដែលគួរអោយ ចាប់អារម្មណ៍ណាស់ សំរាប់ទេសចរជាតិ និងទេសចរអន្តរជាតិ ។ យោងតាមឯកសារ ក្រសួងទេសចរណ៍ នៃប្រទេសកម្ពុជា បានអោយដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ២០០៦ មានចំនួនទេសចរអន្តរជាតិ ប្រមាណជាង ៣២០,០០០ នាក់ មកទស្សនា ក្រុង ព្រះសីហនុ។ ខែមករា ឆ្នាំ ២០០៧ ព្រលានយន្តហោះ នៅក្រុង ព្រះសីហនុ ត្រូវបាន បើកសម្ពោធ ដើម្បីការហោះហើរជាសំខាន់ ក្រុងសៀមរាប-ក្រុងព្រះសីហនុ ហើយតាមគំរោង នៃរាជរដ្ឋាភិបាល បានអោយដឹងថា ព្រលានយន្តហោះនៃក្រុងព្រះសីហនុ នឹងក្លាយជា ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ នៅឆ្នាំ២០១០។

ទឹកដែលហូរចុះពីលើភ្នំគឺជា ទឹកស្អាត ដែលសព្វថ្ងៃគេនិយមហៅថា ទឹកបរិសុទ្ធ ពុំមានក្លិន រសជាតិ និងពណ៌ទេ។ ឈ្មោះនៃទឹក ត្រូវបានគេហៅតាមទីកន្លែងរបស់វា មានដូចជា ទឹកបឹង ទឹកទន្លេ ទឹកសមុទ្រ ឬទឹកភ្លៀងជាដើម។។

រូបភាព ផ្លែមង្ខុត

ផ្លែមង្ខុត កែប្រែ

មង្ខុតជាផ្លែឈើមួយប្រភេទសំរាប់ហួបជំនួយដល់សុខភាពក៏បង្អែម សំរាប់ជួយជំនួយដល់សុខភាពប្រចាំថ្ងៃផងដែរ ជាពិសេសបានហូបជួយទ្រទ្រង់រាងកាយបានយ៉ាងល្អប្រសើរ និងអាចធ្វើអាជីវកម្មក្នុងស្រុក ក្រៅស្រុក ។

រូបភាព ផ្លែក្រូច

ផ្លែក្រូច កែប្រែ

រូបភាព ផ្លែក្រូច

ផ្លែក្រូច ជាផ្លែឈើដែលងាយស្វែងរកបាន តម្លៃថោកសមរម្យ ប៉ុន្តែផ្ដល់សារប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើន ដល់រាងកាយមនុស្សយើង ព្រោះវាសម្បូរទៅដោយវីតាមីន A B6 B12 កាល់ស្យូម ផូស្វ័រ ប៉ូតាស្យូម ការបូអ៊ីដ្រាត ថាមពល ព្រមទាំងអាចជួយព្យាបាលជំងឺផ្សេងៗ បានទៀតផង...។

ទន្សោង កែប្រែ

បានតេង (ខ្មែរ៖ ទន្សោង) (ឈ្មោះបច្ចេកទេស Bos Javanicus) ដែលគេអាចហៅថា ទឹមបាឌូ (Tembadau) គឺជាអម្បូរនៃគោព្រៃម៉្យាង ដែលគេប្រទះឃើញនៅ អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ នៅកន្លែងខ្លះនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ គេបានផ្សាំងទន្សោងយកចិញ្ចឹម ហើយមានបានតេងស្រុកប្រហែលជា១.៥លានក្បាល ដែលគេហៅថា គោបាលី (Bali Cattle)។ សត្វនេះត្រូវបានគេប្រើជាកម្លាំងអូសទាញនិងសម្រាប់យកសាច់។ គោបាលីក៏ត្រូវបានគេនាំយកទៅភាគខាងជើងប្រទេសអូស្រ្តាលីផងដែរ ដែលនៅទីនោះវារស់នៅតាមវាល។។ ក្រុងព្រះសីហនុ ជាទីក្រុងកំពងផែសមុទ្រ ធំបង្អស់ នៅឆ្នេរសមុទ្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រុងព្រះសីហនុ ស្ថិតនៅពាក់កណ្តាល ចន្លោះថៃ និងប្រទេសវៀតណាម ហើយទីក្រុងព្រះសីហនុ ជាទីក្រុងសំខាន់ជាងគេ នៅឈូងសមុទ្រថៃ។ ក្រុងព្រះសីហនុ ជាកន្លែងដែលគួរអោយ ចាប់អារម្មណ៍ណាស់ សំរាប់ទេសចរជាតិ និងទេសចរអន្តរជាតិ ។ យោងតាមឯកសារ ក្រសួងទេសចរណ៍ នៃប្រទេសកម្ពុជា បានអោយដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ២០០៦ មានចំនួនទេសចរអន្តរជាតិ ប្រមាណជាង ៣២០,០០០ នាក់ មកទស្សនា ក្រុង ព្រះសីហនុ។ ខែមករា ឆ្នាំ ២០០៧ ព្រលានយន្តហោះ នៅក្រុង ព្រះសីហនុ ត្រូវបាន បើកសម្ពោធ ដើម្បីការហោះហើរជាសំខាន់ ក្រុងសៀមរាប-ក្រុងព្រះសីហនុ ហើយតាមគំរោង នៃរាជរដ្ឋាភិបាល បានអោយដឹងថា ព្រលានយន្តហោះនៃក្រុងព្រះសីហនុ នឹងក្លាយជា ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ នៅឆ្នាំ២០១០។

បំណែងចែក និងអំម្បូរតូច កែប្រែ

មានអម្បូរតូចៗដែលគេទទួលស្គាល់៖ ១. បានតេងជ្វា (B. J. Javanicus )៖ ប្រទះឃើញនៅកោះជ្វា សត្វឈ្មោលមានសម្បុរខ្មៅឯសត្វញីមានមាឌធំ។ ២. បានតេងបរណេអូ (B. J. Lowi)៖ ប្រទះឃើញនៅកោះបរណេអូ មានមាឌតូចជាងបានតេងជ្វា ស្នែងមុតជាង នឹងសត្វឈ្មោលមានសម្បុរដូច សូកូឡា។ ៣. បានតេងភូមា (B.J. Birmanicus) ៖ ប្រទះឃើញនៅ មីយ៉ានម៉ារ, ថៃ, កម្ពុជា, ឡាវ និង វៀតណាម ទាំងញីទាំងឈ្មោលមានមាឌធំ នៅកម្ពុជា សត្វឈ្មោល២០%មានសម្បុរខ្មៅព្រីក រីឯនៅឧបទ្វីបម៉ាឡេនៅថៃ ភាគច្រើននៃសត្វឈ្មោលមានសម្បុរខ្មៅ។ អម្បូរតូចមួយនេះត្រូវបានទទូលស្គាល់ដោយ IUCN ប៉ុន្តែមិនមាននៅក្នុងអម្បូរថនិកសត្វពិភពលោកបោះពុម្ពលើកទី៣ (Mammal Species of the World, 3rd Edition) នោះឡើយ។ ។

រួបរាង កែប្រែ

បានតេងមានទំហំប្រហាក់ប្រហែលនឹងគោស្រុក ដែលមានកម្ពស់ពី១.៥៥ ទៅ១.៦៥ម៉. គិតត្រឹមស្មា ហើយមានទម្ងន់ពី៦០០ ទៅ៨០០គ.ក។ យើងអាចសង្កេតដឹងភេទរបស់វា តាមរយៈពណ៌សម្បុរនិងទំហំ។ ចំពោះបានតេងឈ្មោលពេញកម្លោះ រោមខ្លីៗនៅលើខ្លួនមានពណ៌ខៀវទឹកប៊ិច ឬពណ៌ក្រហមក្រម៉ៅដិត ឯបានតេងញីនិងបានតេងតូចៗវិញមានពណ៌ក្រហមក្រម៉ៅនិងមានឆ្នូតពណ៌ខ្មៅកាត់ទទឹងពោះ។ ទាំងញីទាំងឈ្មោលមានរង្វង់ពណ៌សនៅជើង ហើយមានចំនុចសៗនៅលើភ្នែក។ វាមានមាឌប្រហាក់ប្រែលនឹងគោស្រុក តែមានកនិងក្បាលតូចជាង និងមានបួកស្ទើររាបស្មើនៅលើខ្នង។ សត្វញីមានស្នែងខ្លី ហើយកោងខ្លាំងដែលចុងស្នែងសងខាងចង្អុលរកគ្នា ឯស្នែងសត្វឈ្មោលវិញងរឡើងទៅលើ មានប្រវែងពី៦០ ទៅ៧៥ស.ម៉ និងភ្ជាប់គ្នាដោយសារកន្លែងរលោងមួយនៅលើថ្ងាស។បានតេងរស់នៅក្នុងព្រៃរបោះដែលមានស្មៅ ទំពាំង ផ្លែឈើ ស្លឹកឈើ និងមែកឈើខ្ចីៗសម្រាប់ទុកជាអាហារ។ បានតេងជាសត្វដែលមានសកម្មភាពទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ ប៉ុន្តែនៅកន្លែងដែលសម្បូរមនុស្សវាចូលចិត្តភាពងងឹតវិញ។ ជាទូទៅ បានតេងរស់នៅជាហ្វូងពី២០ ទៅ៣០ក្បាល។ ។

This user is able to contribute with a medium level of English. នាងខ្ញុំTiyas sc Kepចេះនិយាយភាសាអង់គ្លេសមធ្យម

km អ្នកប្រើប្រាស់នេះជាជនជាតិ ខ្មែរ។

បន្ថែមប្រធានបទ