ព្យែរ វ៉ារីញ៉ុង

ព្យែរ វ៉ារីញ៉ុង (Pierre Varignon) កើតនៅកាអង់នៅឆ្នាំ១៦៥៤ និងមរណភាពនៅប៉ារីសនៅថ្ងៃទី២៣ ធ្នូ ១៧២២។ គាត់ជាគណិតវិទូ បារាំង។

ជីវប្រវត្តិ

ដោយមានឪពុករបស់លោកជាស្ថាបត្យករ ព្យែរ វ៉ារីញ៉ុងបានក្លាយជាអ្នកធរណីមាត្រដ៏ល្បីនៅសម័យនោះ។ គាត់បានរៀនពីទេវាវិទ្យានិងទស្សនវិជ្ជានៅសាលាមួយនៅកាអង់ រហូតដល់ពេលមួយគាត់បានអានសៀវភៅរបស់អឺគ្លីដនិងរើនេ ដេកាត ទើបគាត់ចាប់ផ្ដើមមានចំនាប់អារម្មណ៍ជាមួយគណិតវិទ្យា។ គាត់បានធ្វើដំនើរទៅប៉ារីសនៅឆ្នាំ១៦៨៦ និងបានក្លាយជាប្រធានគណិតវិទ្យានៅ collège Mazarin។ នៅខែវិច្ឆិកា ១៦៨៨ គាត់បានក្លាយជាសមាជិករបស់ Académie royale des sciences (រាជបណ្ឌិតសភាវិទ្យាសាស្ត្រ)។ គាត់បានជាប់ឆ្នោតទៅបណ្ឌិតសភាប៊ែរឡាំងនៅឆ្នាំ១៧១៣ និងទៅ [Royal Society]នៅឆ្នាំ១៧១៨។ ស្នាដៃរបស់គាត់ភាគច្រើនត្រូវបានបោះផ្សាយនៅប៉ារីសនៅឆ្នាំ១៧២៥ រយៈពេល៣ឆ្នាំក្រោយមរណភាពរបស់គាត់។

វ៉ារីញ៉ុង ជាមិត្តរបស់ ញូតុន ឡែបនីស និង គ្រួសារប៊ែរនុយយី។

ស្នាដៃក្នុងគណិតវិទ្យា

គាត់បានបង្កើតទ្រឹស្ដីបទវ៉ារីញ៉ុង ដែលបង្ហាញថារូបដែលបានពីការភ្ជាប់ចំនុចកណ្ដាលរបស់ជ្រុងចតុកោណមួយជាប្រលេឡូក្រាម។ ទ្រឹស្ដីនេះគ្រាន់តែជាវិបាកនៃទ្រឹស្ដីបទតាលែសប៉ុណ្ណោះ។

ស្នាដៃក្នុងរូបវិទ្យា

នៅឆ្នាំ១៦៨៨ គាត់បានស្រាយបញ្ជាក់ពីវិធានបំបែកកុំប៉ូសង់នៃកំលាំង។

គាត់ជាអ្នកអោយនិយមន័យល្បឿននិងសំទុះ។ នៅថ្ងៃទី៥ កក្កដា ១៦៩៨ គាត់បានផ្ដល់នូវសញ្ញាណល្បឿនខណៈថាជាល្បឿននៅត្រង់ខណៈនីមួយៗ និងបន្ទាង់មកនៅថ្ងៃទី២០ មករា ១៧០០ គាត់បានអោយនិយមន័យសំទុះ ដោយប្រើការគណនាឌីផេរ៉ង់ស្យែលរបស់ឡែបនីស។ គាត់បានស្រាយបញ្ជាក់ថាកេអាចទាញរកសំទុះដោយធ្វើដេរីវេល្បឿនខណៈ។

នៅឆ្នាំ១៦៩៩ គាត់បានអនុវត្តន៍គណិតវិទ្យាវិភាគក្នុងការសិក្សា លំហូរសន្ទនីយ៍និងនាឡិកាទឹក។ នៅឆ្នាំ១៧០២ គាត់បានអនុវត្តគណិតវិទ្យាវិភាគក្នុងការសិក្សនាឡិកាដើរដោយរ៉ឺស័រ។

សៀវភៅ

Theses Mathematicae De Viribus Machinarum បោះពុម្ភឆ្នាំ១៦៨៧
Projet d'une nouvelle mécanique (គំរោងនៃមេកានិចថ្មី) បោះពុម្ភឆ្នាំ១៦៨៧
Nouvelles conjectures sur la pesanteur បោះពុម្ភឆ្នាំ១៦៩០
Éclaircissements sur l'analyse des infiniment petits et sur le calcul exponentiel des Bernouilli បោះពុម្ភឆ្នាំ១៧២៥
Traité du mouvement et de la mesure des eaux coulantes et jaillissantes. Avec un traité préliminaire du Mouvement en général បោះពុម្ភឆ្នាំ១៧២៥
Eléments de mathématiques (ធាតុក្នុងគណិតវិទ្យា) បោះពុម្ភឆ្នាំ១៧៣១