ម៉ុង ប្លុង

ម៉ុង​ ប្លុង ឬ ម៉ន់តេ ប៊ីអានកូ (ភាសាបារាំង ហើយ ភាសាអ៊ីតាលី, មានន័យថា "ភ្នំពណ៌ស") ជាភ្នំខ្ពស់បំផុតនៅឯជួរភ្នំ អាល់, ភាគខាងលិចអឺរ៉ុប ហើយសហភាពអឺរ៉ុប. វាមានកំពស់ ៤៨១០ម៉ែត ស្ថិតនៅលើនីវ៉ូទឹកសមុទ្រហើយត្រូវ
បានគេផ្តល់ចំណាត់ថ្នាក់ ១១th លើពិភពលោក នៅក្នុងភាពលយចេញនៃឋានលេខា។ ពេលខ្លះវាក៏ត្រូវបានគេស្គាល់ជា "La Dame Blanche" (ក្នុងភាសាបារាំងមានន័យថា "ស្រ្តីមានសម្បុរស").។

ម៉ុង ប្លុង
280px|ម៉ុង ប្លុង
ភ្នំពណ៌ស​មើលពីទិសខាងកើត​ ​
កំពស់	៤ ,៨១០ម៉ែត ឬ ១៥ ៧៨១ហ្វ៊ីត
ទីតាំង
ទីតាំង= បារាំង / អ៊ីតាលី

ភ្នំសលាតសន្ឋឹងចន្លោះតំបន់នៃ ជ្រោះអាអូស្តា អ៊ីតាលី, ហើយ ហ៊ោតេ-សាអូវី ប្រទេសបារាំងមានទីតាំងនៅ
កំពួលភ្នំខ្ពស់នៅក្បែរព្រំប្រទល់បារាំងនិង អ៊ីតាលីប៉ុន្តែបារាំងនិងស្វីសអ្នកសិល្បះខាងផែនទីដែលកំនត់
ទីតាំងវានៅក្រៅព្រំប្រទល់នៅលើផែនទី។ ពេលថ្មីៗនេះ នៅចុងបញ្វប់នៃការសិក្សារបស់គាត់ទៅលើផែនទីខុសៗគ្នា
ជាច្រើននិងជាមួយជំនួយនៃ Istituto Cartografico dell’Esercito, Antonio Napolitano, ជាមេដឹកនាំអ៊ីតាលីនៃបេសកម្មចំរុះបានអះអាងសម្រាប់ជនជាតិអ៊ីតាលីជាម្ចាស់នៃកំពូលភ្នំខ្ពស់បំផុត។

ទីក្រុងពីរដែលមានភាពល្បីល្បាញនៅក្បែរ ម៉ុង ប្លុង មានដូចជា (ខមេយឺ) Courmayeur នៅជ្រោះ អាអូស្តា ប្រទេសអ៊ីតាលី និង (ឆាំមូនិច) Chamonix,នៅ(អៅតេ សាវៀ) Haute-Savoie ប្រទេសបារាំង — ជាតំបន់នៃ កីឡាអូឡាំពិចរដូវរងារលើកដំបូង។ រថយន្តប្រើខ្សែមួយត្រូវបានតោងឡើងកាត់តាមភ្នំពី ឆាំមូនិក ទៅ ខមេយឺ

ការចាប់ផ្តើមក្នុងឆ្នាំ១៩៥៧ហើយចប់នៅឆ្នាំ១៩៦៥ នៅចំងាយ 11.6 km (7¼ mi) ផ្លូវរូងក្នុងដីនៅម៉ុង ប្លុង ឆ្លងកាត់ក្រោយភ្នំរវាងប្រទេសទាំងពីរនេះហើយក៏ជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃរថភ្លើងដឹកអ្នកដំនើរយ៉ាងមមារញឹក។.

ប្រវតិ្ត

Aerial view ភាគនិរតីជាផ្នែកនៃម៉ុង ប្លុងកាលពីដើមខែកញ្ញាថតដោយយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរ

នេះជាលើកដំបូងនៃការបំបែកឯកទក្តកម្មនៃការឡើងកំពូលភ្នំម៉ុង ប្លុង នៅថៃ្ងទី០៨ ខែសីហា ឆ្នាំ១៧៨៦ ដោយ(លោក យ៉េក បាល់ម៉េត) Jacques Balmat និងវិជ្ជបណ្ឌិត(មិកឆេល ផាកាត) Michel Paccard។ ការឡើងលើកដំបូងនេះ
ត្រូវបានគេបញ្ចូលជាសមាជិកថ្មីដោយHorace Béné dictde Saussure ដែលជាអ្នកទទួលរង្វាន់ដោយជោគជ័យក្នុង
ការឡើងកំពូលភ្នំដ៏ខ្ពស់ជាសញ្ញាសំគាល់បែបអ្នកប្រាជ្ញនៃការចាប់ផ្តើមដំបូងភាពពេញនិយមកីឡាឡើងភ្នំ។
ស្រ្តីលើកដំបូងដែលឡើងទៅដល់កំពូលភ្នំខ្ពស់មានឈ្មោះថា ម៉ារៀ ផារ៉ាឌិស Marie Paradis ក្នុងឆ្នាំ 1808។

ឥឡូវនេះកំពូលភ្នំដែលខ្ពស់ត្រូវបានគេឡើងទៅដែលមានអ្នកទេសចរជាមធ្យម 20,000 ក្នុងមួយឆ្នាំៗហើយអាចត្រូវបាន
គេយល់ឃើញថាជាការងាយស្រួលថែមទៀតផង។ ផ្លូវឡើងសំរាប់ម្នាក់ៗដែលធ្វើការហ្វឹកហាត់បានយ៉ាងល្អ
ហើយធ្លាប់ឧព្វេធ។ ការចាប់អារម្មណ៍នេះត្រូវបានគេពង្រឹងដោយការពិតថាAiguille du Midi(ជាកន្លែងដែលរថយន្ត
ប្រើខ្សែឈប់)ម៉ុង ប្លុង​ ហាក់បីដូចជាមានសភាពស្ងៀមស្ងាត់ ការចាប់ផ្តើមត្រង់ព្រំដែនខ្ពស់ជាងគេ។
ខណះដែលខកចិត្តអំឡុងពេលស្ងៀមស្ងាត់ នៅផ្លូវតូច 3 Monts (ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ច្រើនជាបច្ចេកទេស
និងការខិតខំអស់លទ្ឋភាពច្រើនជាងផ្លូវធម្មតាដ៏ទៃទៀត)ផ្លូវឡើងដែលតំរូវអោយមានច្រើននិងការធ្លាក់ចុះមុនពេលការប្រកួត
ផ្តាច់ព្រាត់នៃការឡើងទៅដល់ចុងក្រោយ 1000mឡើងដល់កំពូលដែលត្រូវបានគេព្យាយាម។

ទោះបីជាយ៉ាងជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅម៉ុង ប្លុង Mont Blanc massifមានមនុស្សរងគ្រោះថ្នាក់ជាច្រើនហើយមានមនុស្សឡើង
ដល់កំពូលជារៀងរាល់ចុងសប្តាហ៍(ជាទូទៅក្នុងខែសីហា) ក្រុមអ្នកជួយសង្រ្គោះដោយយន្តហោះបានជួបប្រទះមាន
ករណី១២ដងជាមធ្យមភាគច្រើនមនុស្សដែលមានបញ្ហានោះឆ្ពោះទៅកាន់នៅលើភ្នំមួយដែលពិបាក។ មានកីឡាបាញ់សត្វ
ជាច្រើនដែលតំរូវអោយមានចំនេះដឹងក្នុងការឡើងភ្នំដែលខ្ពស់និងមានអ្នកនាំផ្លូវម្នាក់ (ឬយ៉ាងហោចណាល់មានជើងចាស់
ឡើងភ្នំម្នាក់ដែរ)ហើយក៏ត្រូវមានសំភារះគ្រប់គ្រាន់។ វាត្រូវចំនាយពេលយូរនោះគឺមានន័យថាគួបផ្សំនឹងភាពឈ្លាសវៃរបស់អ្នកធ្វើដំណើរ ហើយគ្រោះថ្នាក់ដែលថ្មបាក់ធ្លាក់បាន។
យ៉ាងហោចណាល់ក៏ត្រូវរកទីជ្រកកោនមួយយប់ផងដែរ ដែលត្រូវគេតំរូវបែបនេះដើម្បីacclimatizeជាឧព្វេធ(កំពូលភ្នំភាគច្រើនគឺ
នៅពីលើនីវ៉ូទឹកសមុទ្រ)មិនអាចនឹងដល់ឧព្វេធមហិមា ហើយអាចនឹងបាត់បង់ជីវិត។.