ឡុង បូរេ៉ត
| អត្ថបទ ឬផ្នែកនេះ ត្រូវបានណែនាំឲ្យដាក់បញ្ចូលគ្នាជាមួយ [[::ឡុង បូរ៉េត|ឡុង បូរ៉េត]]. (ពិភាក្សា) |
ឡុង បូរ៉េត ( ខ្មែរ: ឡុង បូរ៉េត , ថ្ងៃទី ៣ មករា ១៩៣៣ ដល់ ១៧ មេសា ១៩៧៥) ជាអ្នកនយោបាយខ្មែរដែលកាន់តំណែងជា នាយករដ្ឋមន្ត្រី ចុងក្រោយនៃ របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ពីថ្ងៃទី ២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៣ ដល់ថ្ងៃទី ១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥។ ដោយមានការគោរពយ៉ាងខ្លាំងចំពោះភាពស្មោះត្រង់របស់គាត់ [១] គាត់បានព្យាយាមតែមិនបានជោគជ័យក្នុងការចរចារកដំណោះស្រាយសន្តិភាពជាមួយ ខ្មែរក្រហម ក្នុងអំឡុង សង្គ្រាមស៊ីវិលកម្ពុជា ។ ក្រោយមកគាត់ត្រូវបានខ្មែរក្រហមចាប់ខ្លួននិងប្រហារជីវិត។ លោកជានាយករដ្ឋមន្ត្រីម្នាក់ក្នុងចំណោមនាយករដ្ឋមន្ត្រីពីររូបដែលត្រូវទទួលមរណភាពក្នុងតំណែងម្នាក់ទៀតគឺ លោក ចាន់ ស៊ី ។
ជីវិតដំបូង
កែប្រែឡុង បូរ៉េត កើតនៅច្បារអំពៅ ក្បែររាជធានីភ្នំពេញ ក្នុង ខេត្តកណ្តាល ប្រទេស កម្ពុជា ជាកូនរបស់ឡុង មាស និងនាង អៀង ប៊ុត។ គាត់បានចូលរៀននៅ វិទ្យាល័យព្រះសុីសុវត្ថិ ដ៏ល្បីល្បាញនៅ ទីក្រុងភ្នំពេញ ពីឆ្នាំ 1946 ដល់ 1952 [២] បានសិក្សានៅ ប្រទេសបារាំង ពីឆ្នាំ 1953 ដល់ឆ្នាំ 1955 បន្ទាប់មកបានត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញដើម្បីធ្វើការនៅក្នុងរាជរតនាគារ។
អាជីពនយោបាយ
កែប្រែនៅឆ្នាំ 1958 លោកត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសជាតំណាងរាស្រ្តមណ្ឌល ខេត្តស្ទឹងត្រែង និងជាសមាជិកសភាក្មេងជាងគេនៅក្នុងសភា។ [៣] លោកបានបម្រើការងាររយៈពេលខ្លីនៅឆ្នាំ 1958 ជាអនុរដ្ឋលេខាធិការទទួលបន្ទុកការងារ និងសកម្មភាពសង្គម ហើយត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសជាតំណាងរាស្រ្តឡើងវិញនៅឆ្នាំ 1962 ។ ក្នុងអំឡុងពេលនេះ លោកបានក្លាយជាអ្នកនិពន្ធរឿងមនោសញ្ចេតនា ដែលរឿងភាគច្រើនបានចុះផ្សាយតាមកាសែត។ [៤] គាត់ត្រូវបានតែងតាំងជារដ្ឋលេខាធិការក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ ប៉ុន្តែគាត់បានជំទាស់ជាសាធារណៈចំពោះសេចក្តីសម្រេចរបស់ ព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ ក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៦៣ ក្នុងការធ្វើជាតូបនីយកម្មធនាគារ និងពាណិជ្ជកម្មបរទេស ហើយត្រូវបានបង្ខំឱ្យលាលែងពីតំណែង។ គាត់បានរក្សាអាសនៈសភារបស់គាត់នៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ 1966 ។ លោកជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មានពីឆ្នាំ ១៩៧១ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧២ និងជា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ពីឆ្នាំ ១៩៧២ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៣។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា
កែប្រែនៅថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៣ លោកបានស្នងតំណែងលោក អ៊ិន តាំ ជា នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ។ នៅថ្ងៃទី ២ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៤ លោកបានក្លាយជាសមាជិកម្នាក់ក្នុងចំនោមសមាជិកទាំងបួននៃក្រុមប្រឹក្សាប្រតិបត្តិដែលមានសមាសភាព បន្ថែមពីលើលោក ឡុង បូរ៉េត របស់ លន់ នល់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ និងឧត្តមសេនីយ Sosthene Fernandez ។
នៅថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ លោកបានព្យាយាមមិនជោគជ័យក្នុងការចរចារកដំណោះស្រាយសន្តិភាពនៅ ទីក្រុងបាងកក ជាមួយតំណាង ខ្មែរក្រហម ។ [៥]
ការចាប់ខ្លួន និងការប្រហារជីវិត
កែប្រែលោក ឡុង បូរ៉េត នៅបន្តកាន់តំណែងរហូតដល់ពួក ខ្មែរក្រហមវាយ យកទីក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី ១៧ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥។ លោក John Gunther Dean ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក បានរំលឹកថា មិនដូចមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលជាច្រើនដែលបានភៀសខ្លួនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញនោះទេ លោក ឡុង បានជ្រើសរើសនៅពីក្រោយ ទោះបីជាស្ថិតក្នុងបញ្ជីមរណៈ ដែលប្រកាសពី ទីក្រុងប៉េកាំង ដោយ ព្រះបាទនរោត្តមសីហនុ ក៏ដោយ៖
ឯកសារយោង
កែប្រែ- ↑ George McTurnan Kahin, Southeast Asia: a Testament, Routledge, 2003, p. 336.
- ↑ Thompson LC. Refugee Workers in the Indochina Exodus, 1975-1982. Jefferson, N.C.: McFarland & Co, 2010, p. 37.
- ↑ LA CONSTRUCTION DU CAMBODGE EN DEBAT (1954-1959)
- ↑ Corfield JJ. The history of Cambodia. Santa Barbara, Calif.: Greenwood Press, 2009, p. 64.
- ↑ "Long Boret" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2016-03-04. Retrieved 2022-05-02.