Ratanak SC

បុរេប្រវត្តិសាស្ត្រ និង ប្រវត្តិសាស្ត្រដើមដំបូង

អត្ថបទដើម: បុព្វប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ

​កាលបរិច្ឆេទវិទ្យុកាបូន|ការចុះកាលបរិច្ឆេទកាបូន១៤ នៃរូងភ្នំនៅឯល្អាងស្ពាននៅភាគពាយព្យកម្ពុជា បានសឱ្យឃើញថាឧបករណ៍ធ្វើអំពីថ្មមានចាប់តាំងពី ៦០០០-៧០០០ ឆ្នាំ ម.គ. និងគ្រឿងស្មូនមានចាប់តាំងពី ៤២០០ ឆ្នាំ មគ. មកម៉្លេះ (មុនសម័យធម្មតា)។ ភស្តុតាងខាងបុរាណវត្ថុបន្ថែមទៀតបង្ហាញថាប៉ែកផ្សេងៗនៃតំបន់នេះ សព្វថ្ងៃត្រូវបានគេហៅថា កម្ពុជា ដែលមានមនុស្សរស់នៅចាប់តាំងពីប្រហែល ១០០០-២០០០ ឆ្នាំ មគ. ស្ថិតក្នុងវប្បធម៌សម័យថ្មរំលីង។ លលាដ៍ក្បាល និងឆ្អឹងមនុស្សដែលបានរកឃើញ នៅសំរោងសែនក្នុងខែត្រកំពង់ឆ្នាំងបានចុះកាលបរិច្ឆេទចាប់ពីឆ្នាំ ១៥០០ មគ.។ លោកហេង-សុផាឌី (២០០៧) បានទាញនូវការប្រៀបធៀបរវាងស្ថានីយ៍បន្ទាយគូសំរោងសែន និងស្ថានីយ៍បន្ទាយគូនៅភាគខាងកើតកម្ពុជា។ មនុស្សទាំងនេះទំនងជាបានធ្វើទេសន្តរប្រវេសន៍ពីចិនភាគអាគ្នេយ៍មកកាន់ទៀបកោះឥណ្ឌូចិន។ ពួកអ្នកប្រាជ្ញរកឃើញថាការធ្វើស្រូវ និងសំរិទ្ធិដំបូងគេដែលធ្វើនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍​ត្រូវធ្វើឡើងដោយពួកមនុស្សអស់ទាំងនេះ។នៅសតវត្សទី១ នៃគស. ពួកអ្នកស្រុកបានរីកចំរើនប្រកបដោយចេរភាពខាងទំនាក់ទំនង ដោយបានរៀបចំសង្គម និង និយាយភាសាមួយចំនួន ដែលមានទំនាក់ទំនងនឹងភាសាខ្មែរនៅសម័យបច្ចុប្បន្ននេះយ៉ាងស្អិតល្មួត។

ឯករាជ្យ និង សង្គ្រាមវៀតណាម

កម្ពុជាធ្លាប់កាន់របបរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញក្រោមការដឹកនាំរបស់ព្រះបាទនរោត្តម-សីហនុ។ នៅពេលនោះសហភាពឥណ្ឌូចិនត្រូវបានគេប្រគល់ឯករាជ្យឱ្យ កម្ពុជាខកចិត្តក្នុងការទទួលបានមកវិញនូវការគ្រប់គ្រងលើដីសណ្ដមេគង្គដែលវាត្រូវបានសម្រេចប្រគល់ឱ្យទៅវៀតណាម។ ជាអតីតប៉ែកនៃអធិរាជាណាចក្រខ្មែរ តំបន់នេះត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយពួកយួនតាំងពីឆ្នាំ ១៦៩៨ ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី២បានអនុញ្ញាតឱ្យយួនតាំងទីលំនៅក្នុងតំបន់នោះរាប់ទសវត្សមុន​យូរមកហើយ។

ស្រុកកំពង់ត្រាច

ស្រុកកំពង់ត្រាច​ គឺជាស្រុកមួយក្នុងចំណោមស្រុកទាំង៨នៃខេត្តកំពតដែលមានសក្ដានុពលខាងសេដ្ឋកិច្ចជាងស្រុកដ៏ទៃទៀត។​ ហើយស្រុកនេះមានមូលដ្ឋាននៅភាគខាងកើតនិងមានព្រុំប្រទល់ជាប់ជាមួយប្រទេសវៀតណាមភាគខាងកើត,ជាប់ជាមួយស្រុកបន្ទាយមាសភាគខាងជើង, ជាប់និងខេត្តកែបភាគខាងលិចនិងជាប់ឈូងសមុទ្រថៃភាគខាងត្បូង។ ស្រុកកំពង់ត្រាចមានប្រជាជនចំនួន ៨៥៧៧៦ នាក់​ ដែលជាចំនួនស្ថិតិនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ ។
ស្រុកកំពង់ត្រាចមានឃុំចំនួន១៤៖

1. ឃុំកំពង់ត្រាចខាងកើត
2. ឃុំកំពង់ត្រាចខាងលិច
3. ឃុំបឹងសាលាខាងជើង
4. ឃុំបឹងសាលាខាងត្បូង
5. ឃុំដំណាក់កន្ទួតខាងត្បូង
6. ឃុំដំណាក់កន្ទួតខាងជើង
7. ឃុំប្រាសាទភ្នុំខ្យង់
8. ឃុំភ្នំប្រាសាទ
9. ឃុំអង្គសុរភី
10. ឃុំព្រែកក្រឹះ
11. ឃុំឬស្សីស្រុកខាងលិច
12. ឃុំឬស្សីស្រុកខាងកើត
13. ឃុំស្វាយទងខាងជើង
14. ឃុំស្វាយទងខាងត្បូង

សាសនា

ប្រជាជនដែលរស់នៅស្រុកកំពង់ត្រាចជាអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា។

ព្រះពុទ្ធសាសនា

គឺជាពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់។ បើយោងតាមអត្ថន័យនៃពាក្យថា ព្រះពុទ្ធសាសនាបែបភាសាអង់គ្លេស[Buddhism] ដែលបានក្តោបយកន័យគ្របដណ្តប់ទាំងព្រះពុទ្ធជាសាសនា ព្រះធម៌មានធម៌វិន័យជាពាក្យប្រៀនប្រដៅ និងព្រះសង្ឃជាអង្គសាវ័ក រួមហៅថាព្រះរតនត្រ័យគឺកែវទាំង៣នេះឯង។

ម៉ាស៊ីនថតរូប (កាមេរ៉ា)

ម៉ាស៊ីនថតរូប (កាមេរ៉ា)គឺជាឧបករណ៍អុបទិកសម្រាប់ថតឬការចាប់យករូបភាពដែលអាចត្រូវបានរក្សាទុកជាមូលដ្ឋានហើយបានបញ្ជូនទៅទីតាំងមួយផ្សេងទៀត។

ប្រវត្តិម៉ាស៊ីនថតរូប (កាមេរ៉ា)

ជនជាតិក្រិកបុរាណនិង ប្រទេសចិនបានប្រើឧបករណ៍អុបទិកដែលគេហៅថា " អប់ស្កូ កាមេរ៉ា ដើម្បីគម្រោងរូបភាពមួយនៅលើអេក្រង់។ ការបង្កើតនេះបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍនម៉ាស៊ីនថតនិងការថតរូបនេះ ។​ ទោះបីជាការរចនាម៉ូដកើតមានមុននេះវាមិនមែនរហូតដល់ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៨៨០ ដែលត្រូវបានបង្កើតកាមេរ៉ាអនុវត្តជាក់ស្តែង ។ កាមេរ៉ា " ក្រុមហ៊ុន កូដាក ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយលោក ជីអចអិសមែន និងចេញលក់ក្នុងឆ្នាំ ១៨៨៨ ត្រួសត្រាយការប្រើនៃខ្សែភាពយន្តរូបថតនេះ។

វាជាប្រអប់សាមញ្ញជាមួយនឹងកាមេរ៉ាល្បឿនតែមួយនិងកែវថតផ្តោតអារម្មណ៍ថេរ ។ នៅជុំវិញឆ្នាំ ១៩៩៣ ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ដែលមានឈ្មោះថា វិស្វករ អុបទិក បានធ្វើការជាមួយ អូស្កា បាណាក់ កាមេរ៉ាបង្រួមគំរូដើមដែលបានប្រើ ៣៥ ខ្សែភាពយន្ត ។ ឈ្មោះ លីសៀ, វាត្រូវបានគេដាក់ចូលទៅក្នុងការផលិតនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩២៥ បន្ទាប់ពីមានការអភិវឌ្ឍបន្ថែមទៀត ។ កាមេរ៉ាបានក្លាយជាឧបករណ៍ពេញនិយមនៅក្នុងទសវត្សឆ្នាំ ១៩២០ និងឆ្នាំ ១៩៣០ ។ ម៉ាស៊ីនថត Polaroid បានវាយលុកទីផ្សារនៅឆ្នាំ ១៩៤៨ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកថតរូបបង្កើតរូបភាពបានភ្លាម ។ ដំណើរការគីមីមួយយ៉ាងពិសេសត្រូវបានប្រើដើម្បីបោះពុម្ពពអវិជ្ជមាននៅក្រោមមួយនាទី។បច្ចេកវិទ្យារូបភាពដែលទទួលបានជោគជ័យដំបូងដោយការប្រើឧបករណ៍ ឌីជីថល ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ ១៩៦៩ ដោយ វីលាត លោក ប៊យលី និង ជីអច​​ ស្មីត ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ពួកគេត្រូវបានទទួលរង្វាន់ណូបែលផ្នែករូបវិទ្យាសំរាប់ការួមចំណែករបស់ពួកគេដែលបា ត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការថតរូប ឌីជីថល។

ការប្រើប្រាស់

.

រតនៈ
រូបភាព លោក រតនៈ
ភូ​ រតនៈ
ជើងមេឃនៃរតនៈ
ត្រា
រហស្សនាម: លោក រតនៈ
រតនៈ ទីតាំងនៅកម្ពុជា
កូអរដោនេ: 11°33′N 104°55′E
ប្រទេស	កម្ពុជា
បានកកើត	១៣៧២
បានក្លាយជារាជធានី	១៨៦៥
បំណែងចែករង	១២ ខណ្ឌ
រដ្ឋាភិបាល
• ប្រភេទ	ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី
• អភិបាលរាជធានី	ប៉ា-សុជាតិវង្ស (គបក)
• អភិបាលរងរាជធានី	ថាន់-ស៊ីណា ម៉ប់-សារិន សេង-តុង
ផ្ទៃក្រឡា
• សរុប	៦៧៨.៤៦ គម2 (២៦១.៩៥ ម៉ាយ ការ)
ចំណាត់ថ្នាក់ផ្ទៃក្រឡា	ជាប់លេខ២៣
រយៈកំពស់	១១.៨៩ m (៣៩.០១ ft)
ប្រជាជន (២០១២)
• សរុប	២៣០១៧២៥
• ចំណាត់ថ្នាក់	លេខ១
• សន្ទភាព	៣៤០០/km2 (៨៨០០/sq mi)
• ចំណាត់ថ្នាក់សន្ទភាព	លេខ១
ប្រជានាម	អ្នកភ្នំពេញ
ល.អ.ម.
• ល.អ.ម.	០,៩៣៦ (ខ្ពស់ខ្លាំង)
ល្វែងម៉ោង	កម្ពុជា (ម.ស.ស.+៧)
ក្រមផ្ទៃដាល	+៨៨៥ (០២៣)
គេហទំព័រ	ស្ថានីយ៍បណ្ដាញភ្នំពេញ​​