ធម្មាសោករាជ
| ធម្មាសោករាជ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ព្រះបាទ | |||||
| រជ្ជកាល | គ.ស ១៣៧៣-១៣៨៣ រឺ ១៣៧២-១៤០០ | ||||
| រាជ្យមុន | ព្រះបាទបរមរាមាធិបតី | ||||
| រាជ្យបន្ត | ព្រះបាទស្រីសុរិយោវង្ស រឺ ព្រះចៅឥន្ទរាជា | ||||
| បុត្រ | ព្រះបរមសោករាជ រឺ ពញាកែវ ពញាទ័យ | ||||
| |||||
| សន្តតិវង្ស | ទេវង្សអស្ចារ្យ រឺ អង្គជ័យ | ||||
| បិតា | ព្រះបាទស្រីសុរិយោទ័យទី១ រឺ ព្រះបាទលំពង្សរាជា | ||||
| ប្រសូត | គ.ស ១៣៤៤ មហានគរ | ||||
| សុគត | គ.ស ១៣៨៣ រឺ ១៤០០ មហានគរ | ||||
ព្រះបាទធម្មាសោករាជ (សំស្ក្រឹត:ធម៌ាឝោករាជន៑) (គ.ស ១៣៤៤-១៤០០ រឺ ?-១៣៨៣) រជ្ជកាល (គ.ស ១៣៧៣-១៣៨៣ រឺ ១៣៧២-១៤០០ ) ព្រះធម្មាសោករាជ ជាព្រះរាជបុត្រសម្ដេច ព្រះមហាឧបរាជ សុរិយោទ័យដែល សុគតក្នុងបន្ទាយមហានគរ ក្នុងគ្រាធ្វើសង្គ្រាមនឹងសៀម។ ព្រះអង្គត្រូវជា ព្រះអនុជជីដូនមួយនឹងព្រះបរមរាមា។ ព្រះអង្គឡើងសោយរាជសម្បត្តិ ក្នុងឆ្នាំឆ្លូវ បញ្ចស័ក គ.ស. ១៩១៧-គ.ស. ១៣៧៣-ម.ស.១២៩៥ - ច.ស. ៧៣៥ ទ្រង់ព្រះនាមជាព្រះបាទសម្ដេច ព្រះរាជឱង្ការ ព្រះធម្មាសោករាជ រាជា។ ទ្រង់ធ្វើបុណ្យព្រះបរមសពរួចហើយ ព្រះអង្គគង់ជាសុខរៀងមកបាន៣វស្សា។ បើតាមពង្សាវតារផ្សេងទៀត ព្រះធម្មសោករាជបានទទួលព្រះរាជាភិសេក នៅថ្ងៃ ១១កើត ខែបុស្ស ឆ្នាំជូត ព.ស ១៩១៦ ម.ស១២៩៤ ច.ស ៧៣៤ និងត្រូវជាគ.ស ១៣៧២។ កាលនោះព្រះអង្គបានព្រះជន្ម ២៨ វស្សា។ ព្រះអង្គជាព្រះមហាក្សត្រទី៣១។ ព្រះបរមនាមរបស់ព្រះអង្គ គឺព្រះបាទសម្ដេចព្រះធម្មសោករាជ មហារាជាធិរាជ។ ព្រះអង្គគង់នៅមហានគរដដែល។ សោយរាជសម្បត្តិប្រទេសកម្ពុជាបាន ២៩ ឆ្នាំ ព្រះអង្គទ្រង់មានជំងឺរោគាព្យាធិឈឺជាទម្ងន់។ ត្រូវពេទ្យហ្មដែលមានឈ្មោះល្បីល្បាញពូកែៗ មកពីគ្រប់ទិសទីក្នុងនគរ ខំប្រឹងប្រែងថែទាំដាក់ថ្នាំព្យាបាលរោគគ្រប់វិធីអស់ចំណេះហើយ នៅតែមិនអាចមើលព្រះអង្គឲ្យជាសះស្បើយ។ ព្រះបាទធម្មសោករាជបានចូលទិវង្គតទៅនៅឆ្នាំរោង ក្នុងព្រះជន្ម ៥៦ វស្សា។ បើតាមពង្សាវតារផ្សេង ព្រះស្រីសុរិយោវង្ស ព្រះរាជបុត្រព្រះស្រីសុរិយោទ័យទី១ ព្រះមហាក្សត្រទី២៩ ទេដែលត្រូវបានអស់សព្វមន្ដ្រីតូចធំទាំងឡាយ សុំយាងឲ្យឡើងគ្រប់គ្រងសោយរាជសម្បត្តិជាបន្ដ។
ប្រវត្តិ កែប្រែ
ការរំដោះខេត្តមួយចំនួន កែប្រែ
នៅក្នុងរាជ្យព្រះអង្គ គេអាចចាំបានថា ព្រះអង្គបានរៀបចំលើកកងពលសេនា ចេញទៅវាយប្រហារប្រយុទ្ធរំដោះយកខេត្ដច័ន្ទបូរី និងជលបូរី (គឺខេត្តឈុនបូរី ស្ថិតនៅប្រទេសសៀមសព្វថ្ងៃ) ដែលស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រាសង្កត់សង្កិនរបស់សៀម។ ព្រះអង្គរំដោះខ្មែរបានប្រាំបីពាន់គ្រួសារ។ គ្រានោះស្ដេចសៀមឈ្មោះ ទងល័ន (ស្ដេចសៀមអង្គនេះ ត្រូវជាកូនរបស់ស្ដេចសៀម ព្រះបរមរាជាទី១ ១៣៧០-១៣៨៨ ហើយមានឈ្មោះថា ទងច័ន្ទ្រ) បានលើកទ័ពមកប្រយុទ្ធទប់ទល់នឹងខ្មែរ។ តែកងទ័ពសៀមត្រូវបរាជ័យដកថយវិលត្រលប់ទៅក្រុងស្រីអយុធ្យាវិញ ដោយបានទាំងកេណ្ឌកៀរខ្មែរចំនួនប្រាំបីពាន់គ្រួសារ ដែលរស់នៅក្នុងខេត្ដច័ន្ទបូរី និងជលបូរី យកទៅជាមួយផង។ ឯកសារខ្មែរទាំងឡាយ មិនបានបញ្ជាក់រៀបរាប់អំពីចំបាំងនឹងសៀមនេះឲ្យបានច្បាស់លាស់ទេ។ ព្រះបាទធម្មសោករាជ ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរទី៣១ ព្រះអង្គបានទៅខេត្ដបាទី កសាងវត្តមួយ នៅក្នុងស្រុកកណ្ដាលស្ទឹងសព្វថ្ងៃ ដែលព្រះអង្គដាក់ឈ្មោះថា វត្ដព្រះធាតុ។ គឺដើម្បីរំលឹកឧបការៈគុណ និងអនុស្សាវរីយ៍ ទីកន្លែងនោះ ដែលព្រះអង្គធ្លាប់បានយាងមកសំណាក់រស់នៅ ប្រមែប្រមូលកផ្ដុំទ័ព នាកាលសម័យកងទ័ពសៀមលើកចូលមកវាយប្រហារលុកលុយមហានគរ ហើយដែលព្រះអង្គត្រូវរត់ខ្ចាត់ខ្ចាយ។ ព្រះអង្គមានព្រះរាជបុត្រមួយព្រះអង្គ ព្រះនាមបរមសោករាជ ដែលប្រសូតក្នុងឆ្នាំឆ្លូវ។
ការទន្ទ្រានមហានគរដោយសៀមលើកទីពីរ កែប្រែ
បើតាមឯកសារមហាបុរសខ្មែរ នៅក្រុងទេពបុរី (ប្រទេសសៀម) ព្រះរាមេសូរ សុគតទៅព្រះរាជនត្តោ (ចៅ) សោយរាជ្យតៗមក ទើបចៅសោមពញា បានឡើងសោយរាជ្យ ទ្រង់ព្រះនាមជាព្រះចៅបរមរាជា។ កាលបានឡើងសោយរាជ្យភ្លាម ព្រះរាជាសៀមអង្គនេះ ចង់ឲ្យព្រះនគររបស់ព្រះអង្គ ធំទូលាយឆ្ងាយទៅទៀត ទើបទ្រង់ត្រាស់ឲ្យកេណ្ឌពល ១០០០០ នាក់ មកបង្ហាត់បង្រៀន ហ្វឹកហ្វឺន តាមគ្រឿងចំបាំងគ្រប់ប្រការ។
លុះដល់មកឆ្នាំមមែ ឯកស័ក ព្រះចៅបរមរាជា ត្រាស់ឲ្យព្រះឥន្ទរាជា ជារាជបុត្រធ្វើជាមេទ័ពមុខលើកមកលុកលុយមហានគរ (ស្រុកខ្មែរ)។ ព្រះអង្គឯង ធ្វើជាមេទ័ពហ្លួង លើកទ័ពធំ ព្រមដោយសេនា ពល សេះ ដំរី យាត្រាប្រាបប្រាមស្រុកខ្មែរ តាមរយៈផ្លូវ ចូលមកដល់ក្រុងមហានគរ។ លុះមកដល់មហានគរកម្ពុជាហើយ ព្រះចៅបរមរាជា ក៏បញ្ជាទ័ព ឲ្យចូលចោមវាយបន្ទាយគ្រប់ទិស ឥតបង្អែបង្អង់ឡើយ។ ព្រះបាទធម្មាសោករាជ ព្រះចៅក្រុងកម្ពុជា បានទ្រង់ជ្រាប ថាទ័ពសៀមលើកមកចោម ក្រុងមហានគរគ្រប់ទិសហើយ ទ្រង់ក៏ចាត់ពល ឲ្យឡើងរក្សាទីបន្ទាយ ឲ្យពញាកែវ ជានាយកងទ័ព រក្សាទិសខាងលិច ពញាទ័យ ត្រួតទិសខាងជើង ពញាយ៉ាតត្រួតទិសខាងត្បូង ចៅហ្វាទឡ្ហៈ ត្រួតទិសខាងកើត។ ព្រះបរមរាជវង្សទាំងបីព្រះអង្គ និងសម្ដេចចៅហ្វាទឡ្ហៈ ក៏ចេញយកព្រះទ័យ យកចិត្តទុកដាក់ ត្រួតត្រាតាមនាទីមាំមួន គ្រប់ព្រះអង្គគ្រប់គ្នា ពុំមានធ្វេសប្រហែសឡើយ។ ព្រះចៅបរមរាជា "ស្ដេចសៀម" ឲ្យលើកដីខ្ពស់ស្មើនឹងកំពែងបន្ទាយខ្មែរ ហើយឲ្យអូសកាំភ្លើងធំ ឡើងបាញ់ចូលទៅខាងក្នុងបន្ទាយខ្មែរ។ ទ័ពខ្មែរ ក៏បាញ់ ចេញពីខាងក្នុងបន្ទាយ មកត្រូវរេហ៍ពលសៀម ស្លាប់ជាច្រើនដែរ។ ទ័ពសៀមបាញ់ត្រូវ ទ័ពខ្មែរក៏ស្លាប់ច្រើនដែរ តែពុំបែកបាននគរឡើយ។ ព្រះចៅបរមរាជា ដេញឲ្យទាហានពាន (ពាន = ឡើងពាររំលងលើ) បន្ទាយមកទៀត ទ័ពខ្មែរក៏បាញ់កាប់ចាក់ ពីលើភាគបន្ទាយ និង ចោលដោយ ដុំថ្មទៅលើទ័ពសៀម ស្លុតស្លាប់ជាច្រើន។ សៀមយកព្រះមហានគរពុំបាន។ គិតតាំងពីទ័ពសៀម ចូលចោមព្រះមហានគរ ក្នុងខែមិគសិរ មកដល់ខែជេស្ឋ ត្រូវជា៧ខែ តែយកមហានគរពុំបាន។ ក្រោយនោះមក មានទាហានសៀម ៦នាក់ ឈ្មោះនាយអឿន ១ នាយលាន ១ នាយឆាន់ ១ នាយដេត ១ នាយកៅ ១ នាយឌី ១ គិតកលយល់ឧបាយព្រមគ្នាស្រេច ក៏ចូលក្រាបទូលព្រះបរមរាជាថា:
"ទ័ពសៀម ដែលនិងគិតការវាយយកមហានគរនោះ តាមដោយកម្លាំងយុទ្ធសាស្ត្រ ឃើញថាពុំងាយនឹងយកបានឡើយ។ ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ ទាំង ៦នាក់ សុំយកអាសានឹងទៅស្លង់កាំភ្លើងធំ របស់ មហានគរ ដែលដាក់មុខចាំផ្លូវថ្នល់ទាំងប៉ុន្មាននោះឲ្យបានសិន។ ថាបើស្លង់កាំភ្លើងនោះបានហើយទំនើង (ទំនើង , ធ្វើបានតាមចិត្ត , ស្រេចនូវចិត្តចង់ធ្វើអ្វីក៏ ធ្វើបានឥតទើសទាស់ឡើយ) តែកាំភ្លើងរបស់យើង បាញ់ចូលទៅ សេនាទាហានអាវុធខ្លីរបស់យើង ក៏នឹងចូលពានបន្ទាយខ្មែរលុះបានដោយងាយ។ ព្រះចៅរាមា ស្ដេចសៀមបានទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ហើយ ទ្រង់មានព្រះអំណរណាស់។ ទ្រង់ត្រាស់ថា បើចៅទាំង ៦នាក់ ទទួលអាសាទៅស្លង់កាំភ្លើងបាននោះ សម្រេចការសង្គ្រាមកាលណាយើងនឹងឲ្យរង្វាន់ ដល់ចៅឲ្យពេញចិត្ត, ត្រាស់តែម៉្លោះហើយ ក៏ក្លែងធ្វើជាទ្រង់ព្រះពិរោធណាស់ ហើយមានបន្ទូលថា : ម្សិលមិញអញឲ្យឯង ឡើងវាយបន្ទាយមហានគរ ម្ដេចក៏ឯងនាំពលរេហ៍រត់ថយក្រោយមកវិញ។ កំហុសរបស់ឯងនេះ ត្រូវអញយកទោស ឲ្យពេញច្បាប់។ តមកទើបទ្រង់ត្រាស់ឲ្យចងរ៉ាវ (ចងរ៉ាវ = ឲ្យមនុស្សដែលមានទោសដេកផ្កាប់មុខ រួចចងដៃទាំងពីរ ជើងទាំងពីរ ហើយទាញសន្ធឹងឲ្យតឹងភ្ជាប់នឹងស្នឹងទាំងបួនទិស) វាយខ្នងទាហានទាំង ៦នាក់នោះ ៥០ខ្វាប់ម្នាក់ ហើយឲ្យលាក់ថ្ងាស ជាជើងក្អែក គ្រប់ទាំង ៦នាក់។ ទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់ឲ្យលែងវាចោលទៅ ដើម្បីជាបំរាម ដល់ទាហានទាំងឡាយតទៅ។ លុះដល់ជិតនឹងអាធ្រាត្រ ទាហានទាំង ៦នាក់នោះ ក៏លបលួចរត់ទៅជួបនឹងកងល្បាតខ្មែរ ដែលកំពុងតែល្បាត។ កងល្បាតខ្មែរចាប់ដាក់ក្ដី ហើយយកទៅជូនសម្ដេចចៅហ្វាទឡ្ហៈដែលនៅត្រួតទ្វារកំពែងខាងកើត។ សម្ដេចចៅហ្វាទឡ្ហៈ បានសួរទៅទាហានទាំង ៦នាក់នោះ តាមដំណើរ។ ទាហានទាំង ៦នាក់ ឆ្លើយថា : ខ្លួនជាទាហានសៀម រត់មកសុំចុះចូលនឹងទ័ពខ្មែរ សម្ដេចចៅហ្វាទឡ្ហៈ ឮហើយ ក៏នាំខ្លួនទាំង ៦នាក់ ទៅក្រាបទូលថ្វាយព្រះបរមបពិត្រ សូមស្ដេចទ្រង់ជ្រាបគ្រប់ប្រការ។ ព្រះបរមបពិត្រត្រាស់សួរ ថាហេតុអ្វី បានជាឯងបែកខ្នង បែកថ្ងាស ហើយចូលមកក្រាបយំ យ៉ាងដូច្នេះ។
ទាហានទាំង ៦នាក់នោះ ក្រាបទូលថា៖
"ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ បានយកអាសាព្រះចៅសៀមមកច្រើនគ្រាហើយ តែពុំបានបំណាច់អ្វីសោះ។ លុះដល់ថ្ងៃម្សិលមិញនេះ ទ្រង់ដាក់អាជ្ញាថា ឲ្យទូលព្រះបង្គំទាំង ៦នាក់នេះ វាយបន្ទាយប៉ែកខាងត្បូងឲ្យបែក។ លុះទូលព្រះបង្គំធ្វើការថ្វាយពុំបានដូចព្រះបង្គាប់ ទើបព្រះបរមរាជា ទ្រង់ត្រាស់ឲ្យធ្វើទោសវាយខ្នងសាប់ថ្ងាស់យ៉ាងនេះ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះសោត ទ្រង់មានព្រះតម្រាស់ថា : ព្រឹកនេះ ទ្រង់នឹងឲ្យសម្លាប់ទូលព្រះបង្គំទាំង ៦នាក់នេះទៀត។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយ ទើបបានជាទូលព្រះបង្គំទាំងឡាយភិតភ័យណាស់ ហើយរត់មកសូមជ្រកក្រោមព្រះបារមី នៃ ព្រះបរមបពិត្រ ជាអម្ចាស់"។
កាលទាហានសៀមទាំង ៦នាក់ កំពុងក្រាបបង្គំទូលនោះ មានមន្ត្រីខ្មែរម្នាក់ ចូលមកពីទិសខាងលិច ហើយមកក្រាបបង្គំទូលថា :
ទូលព្រះបង្គំ បានឃើញទាហានសៀម ១៥នាក់ នាំយកភូឃុំ ១៥នាក់មកសម្លាប់នៅទ្វារបន្ទាយខាងលិច។ ទូលព្រះបង្គំសាកសួរទៅ ទាហានទាំងនោះប្រាប់ថា : នាយភូឃុំទាំងនេះ បានឲ្យរួចមនុស្សទាំង ៦នាក់នេះ។
ព្រះបរមបពិត្រ និង សេនាបតី ពិនិត្យសេចក្ដីរបស់មន្ត្រីខ្មែរនេះសព្វគ្រប់ទៅ ឃើញថា ត្រូវនឹងពាក្យទាហានទាំង ៦នាក់នោះមែន, ដូច្នេះ ទ្រង់ក៏ជឿ ចំលើយរបស់ទាហានទាំង ៦នាក់នោះណាស់ ទើបទ្រង់ឲ្យដោះក្ដី ឲ្យនៅមើលជំងឺខ្លួនឲ្យបានសះជា។ បណ្ដាទាហានទាំង ៦នាក់នោះ ទាហានពីរនាក់ស្លាប់ដោយជំងឺបែកខ្នងនោះទៅ នៅសល់តែ ៤ នាក់មិនស្លាប់ទេ។ ទាហានសៀមទាំង ៤នាក់នោះ កាលបើមើលជំងឺខ្លួនបានសះជាហើយ ក៏សំដែងខ្លួនជាអ្នកក្លាហាន ចេញជួយទាហានខ្មែរ ច្បាំងនឹងទាហានសៀមរឿយៗ។ កាលទ្រង់ទតឃើញទាហានទាំង ៤នាក់នោះ មានចិត្តក្លាហានណាស់ ទ្រង់ក៏ប្រទានយសសក្ដិ ប្រាក់រង្វាន់ជារឿយៗ ហើយទុកព្រះទ័យលើទាហានសៀមទាំងនោះរៀងមក។ ទាហានសៀមទាំង ៤នាក់ដែលគិតកលនោះ លុះយល់ថា បានការណ៍ហើយ ក៏សរសេរសំបុត្រចងនឹងព្រួញ បាញ់ចេញទៅទូលថ្វាយ ព្រះចៅបរមរាជា តាមដំណើរដែលខ្លួនបានធ្វើការណ៍មកនោះ។ តមកទាហានទាំង ៤ នាក់នោះ ក៏លបយកដែកគោលទៅស្លង់កាំភ្លើងធំទាំងអស់។
ព្រះចៅបរមរាជា ទ្រង់ជ្រាបតាមសំបុត្រនោះហើយ ក៏លើកទ័ពធំប្រជុំចូលមករោមព្រះមហានគរទាំង ៤ ទិស។ ទាហាន កាលឃើញទ័ពសៀម ចោមព្រះមហានគរគ្រប់ទិសហើយ ក៏អុជកាំភ្លើងធំបាញ់សំដៅទៅទ័ពសៀម តែបាញ់ពុំចេញ ទើបទទួលច្បាំងតែនឹងកាំភ្លើងតូច និងធ្នូ ស្នា សស្ត្រាវុធផ្សេងៗ។ ទ័ពសៀមស្លុតស្លាប់វិនាសពាសពេញសងខាងថ្នល់ទាំង ៤ទិស។ សៀមចូលវាយតាំងអំពីព្រឹក លុះដល់រសៀល ក៏នៅតែវាយទម្លាយព្រះមហានគរពុំបាន ទើបសៀមទាំង ៤នាក់ លាក់ខ្លួនពួនអាត្មា លួចបើកទ្វារបន្ទាយទិសខាងលិច។ មួយរំពេចនោះ ទាហានខ្មែរឃើញហើយ ក៏ស្ទុះទៅកាប់សៀមទាំង ៤នាក់នោះស្លាប់ភ្លាមមួយរំពេច។ ទ័ពសៀមឃើញទ្វារបន្ទាយរបើក ក៏ស្ទុះចូលទៅក្នុងមហានគរ។ លុះបានចំណាប់ហើយ ក៏បោះបាញ់ កាប់ចាក់គ្នា ច្រឡំបល់ក្នុងព្រះនគរ គ្រប់ទិសទាំង៤។ សម្ដេចព្រះធម្មាសោករាជ ជាអម្ចាស់ផែនដី ព្រះអង្គដល់នូវកាលទិវង្គតទៅ ទ័ពខ្មែរក៏បាក់បែកខ្ចាត់ខ្ចាយខ្លះក៏ទទួលសាពិភ័ក្ដិនឹងទ័ពសៀម។ សៀមមានជ័យជំនះ វាយបែកព្រះមហានគរ ក្នុងឆ្នាំ វកទោស័ក ព.ស. ១៩២៤ - គ.ស. ១៣៨០-ម.ស. ១៣០២- ច.ស. ៧២៤។ លុះបានជ័យជំនះហើយ ព្រះបរមរាជា ស្ដេចសៀម ក៏លើកអស់សេនា យោធា ទាហាន ចូលក្នុងនគរចាប់ ពញាកែវ ពញាទ័យ ដែលជាព្រះរាជបុត្រ នៃ ព្រះបាទធម្មាសោករាជ និង មន្ត្រីសេនាទាហានច្រើន។ អស់ប្រជានុរាស្ត្រ រត់រួចបានមួយសួន គេចាប់បាន ៣ សួន។ បន្ទាប់មក ព្រះបរមរាជា ស្ដេចសៀម ទ្រង់ក៏អភិសេក ព្រះឥន្ទរាជា "ពញាក្រែក" ជាព្រះរាជបុត្រ ឲ្យសោយរាជ្យសម្បត្តិ ក្នុងប្រទេស ក្រុងកម្ពុជាធិបតី។ បើតាមពង្សាវតារផ្សេងការឈ្លានពាននេះស្ថិតក្នុងរាជ្យព្រះបាទបរមសោករាជទៅវិញទេ។
បរមសោករាជ និង ធម្មាសោករាជ កែប្រែ
ក្នុងការប្រៀបធៀប រវាងពង្សាវតារផ្សេង គេថាសៀមឈ្លានពានខ្មែរលើកទីពីរគឺស្ថិតនៅក្នុងរាជ្យស្ដេចធម្មាសោករាជទៅវិញ ហើយព្រឹត្តិការណ៍ឈ្លានពានក៏មានភាពស្រដៀងគ្នា តាមការរៀបរាប់ខាងលើដែរ បើសិនយើងផ្អែកទៅលើការផ្ទឹមនេះយើងអាចសន្និដ្ឋានស្ដេច បរមសោករាជ និង ធម្មាសោករាជក៏អាជជាស្ដេចតែមួយអង្គដូចគ្នាដែរ។
ឯកសារយោង កែប្រែ
- ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរភាគរឿងនិទាន ដោយលោកបណ្ឌិតសភាចារ្យ រស់ ចន្ទ្រាបុត្រ
- ឯកសារមហាបុរសខ្មែរ
| គោរម្យងារសំរាប់រាជ្យ | ||
|---|---|---|
| មុនដោយ ព្រះបាទបរមរាមាធិបតី |
ព្រះបាទសម្ដេច ព្រះរាជឱង្ការ ព្រះធម្មាសោករាជ គ.ស ១៣៧៣-១៣៨៣ រឺ ១៣៧២-១៤០០ |
តដោយ ព្រះបាទស្រីសុរិយោវង្ស រឺ ព្រះចៅឥន្ទរាជា |