កោះសូឡូម៉ុន
កោះសូឡូម៉ុន ឬ កោះសូឡូម៉ុង ដែលត្រូវបានគេស្គាល់យ៉ាងសាមញ្ញថាជា សូឡូម៉ុន គឺជាប្រទេសដែលមានកោះធំៗចំនួនប្រាំមួយ និងកោះតូចៗជាង៩០០ នៅតំបន់មេឡាណេស៊ី ដែលជាផ្នែកមួយនៃទ្វីបអូសេអានី នៅភាគឦសាននៃប្រទេសអូស្ត្រាលី។ ប្រទេសនេះជាប់ដោយផ្ទាល់ជាមួយបណ្ដាលប្រទេសដូចជា ប៉ាពួនូវែលគីនេនៅភាគខាងលិច អូស្ត្រាលីនៅភាគនិរតី កាលីដូនៀ និងវ៉ានូអាទូ នៅភាគអាគ្នេយ៍ ហ្វីជី វ៉ាលីសនិងហ្វូធូណា និងទូវ៉ាលូនៅភាគខាងកើត ហើយ ណូរូ និងសហព័ន្ធមីក្រូណេស៊ីនៅភាគខាងជើង។ ដោយមានផ្ទៃដីសរុប ២៨,៨៩៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េ (១១,១៥៧ម៉ាយ៍) និងចំនួនប្រជាជនចំនួនប្រហែល ៧៣៤,៨៨៧នាក់ យោងតាមការប៉ាន់ស្មានជាផ្លូវការសម្រាប់ពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០២៣។ រដ្ឋធានី និងទីក្រុងធំជាងគេគឺ ហូនៀរ៉ា មានទីតាំងនៅលើកោះធំជាងគេគឺ ហ្គោដាល់ខេណាល់។ ប្រទេសនេះយកឈ្មោះរបស់ខ្លួនពីតំបន់ធំទូលាយនៃប្រជុំកោះសូឡូម៉ុន ដែលជាបណ្តុំនៃកោះមេឡាណេស៊ី ដែលរួមបញ្ចូលតំបន់ស្វយ័តបោហ្គេនវីល (បច្ចុប្បន្នជាផ្នែកមួយនៃប៉ាពួនូវែលគីនេ) ប៉ុន្តែមិនរាប់បញ្ចូលកោះសាន់តាគ្រុសទេ។
| Solomon Aelan (Pijin) | |
|---|---|
 ទង់ជាតិ
 វរលញ្ឆករ
| |
បាវចនា "To Lead is to Serve" "ដើម្បីដឹកនាំគឺដើម្បីបម្រើ" | |
.svg) | |
| ធានី | ហូនៀរ៉ា |
| ភាសាផ្លូវការ | |
| ក្រុមជនជាតិ |
|
| សាសនា |
|
| រដ្ឋាភិបាល | ឯកតោភាគីរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ |
- ព្រះមហាក្សត្រ | ឆាលស៍ទី៣ |
| ឯកឧត្តម ដាវីដ វូណាហ្គី | |
| ជេរីម៉ៃ ម៉ាណេលី | |
| នីតិបញ្ញត្តិ | សភាជាតិ |
- ឯករាជ្យពីចក្រភពអង់គ្លេស | ៧ កក្កដា ១៩៧៨ |
| ក្រឡាផ្ទៃ | |
- ផ្ទៃដី | ២៨,៨៩៦[៣] គ.ម២ |
- ផ្ទៃទឹក | ៣.២% គ.ម២ |
| ប្រជាជន | |
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២៣) | ៧៣៤,៨៨៧ នាក់ (ទី១៦៧) |
- ដង់ស៊ីតេ | ២៤.២ នាក់/គ.ម២ |
| GDP (PPP) | ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២៤) |
- សរុប | $២.០៥៦ពាន់លាន[៤] |
- ក្នុងម្នាក់ | $២,៩១២[៤] |
| GDP (ចារឹក) | ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០១៣) |
- សរុប | $២.៧០៧ពាន់លាន[៤] |
- ក្នុងម្នាក់ | $២,២៥២[៤] |
| ជីនី (២០១៣) | ▬ ៣៧.១[៥] មធ្យម |
| HDI (២០១៣) | ០.៥៦២ មធ្យម |
| រូបិយវត្ថុ | ដុល្លារកោះសូឡូម៉ុង |
| ល្វែងម៉ោង | UTC+១១ |
| ទិសបើកបរ | ឆ្វេង |
| កូដហៅទូរស័ព្ទ | +៦៧៧ |
កោះនេះត្រូវបានតាំងលំនៅតាំងពីយ៉ាងហោចណាស់ចន្លោះពី ៣០,០០០ ទៅ ២៨,៨០០មុនគ.ស ជាមួយនឹងរលកនៃជនចំណាកស្រុកនៅពេលក្រោយ ជាពិសេសប្រជាជនឡាពីតា ដែលលាយបញ្ចូលគ្នា និងបង្កើតចំនួនប្រជាជនជនជាតិដើមភាគតិចពួកកោះសូឡូម៉ុន។ នៅឆ្នាំ១៥៦៨ អ្នករុករកជនជាតិអេស្ប៉ាញឈ្មោះ អាល់វ៉ារ៉ូ ដឺ ម៉ែនដាញ៉េ (Álvaro de Mendaña) គឺជាជនជាតិអឺរ៉ុបដំបូងគេដែលបានទៅលេងពួកគេ។ ទោះបីជាមិនត្រូវបានដាក់ឈ្មោះដោយម៉ែនដាញ៉េ (Mendaña) ក៏ដោយ វាត្រូវបានគេជឿថាកោះនេះត្រូវបានគេហៅថាសូឡូម៉ុន "The Solomon" ដោយអ្នកដែលក្រោយមកបានទទួលពាក្យពីការធ្វើដំណើររបស់គាត់ ហើយបានគូសផែនទីការរកឃើញរបស់គាត់។ ម៉ែនដាញ៉េ ត្រលប់មកវិញជាច្រើនទសវត្សរ៍ក្រោយមកនៅឆ្នាំ១៥៩៥ ហើយបេសកកម្មអេស្ប៉ាញមួយផ្សេងទៀតដែលដឹកនាំដោយអ្នករុករកជនជាតិព័រទុយហ្គាល់ ភីដ្រូ ហ្វឺណេនដែស ដឺ ខ្វេរ៉ស់ (Pedro Fernandes de Queirós) បានទៅលេងសាឡូម៉ុននៅឆ្នាំ១៦០៦។
នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ១៨៩៣ អនុសេនីយ៍ឯក ហឺប៊ឺត ហ្គីបសុន នៃនាវាគូរ៉ាកូអា បានប្រកាសកោះសូឡូម៉ុនភាគខាងត្បូងជាអាណាព្យាបាលរបស់អង់គ្លេស។ ក្នុងកំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ យុទ្ធនាការកោះសូឡូម៉ុន (១៩៤២-១៩៤៥) បានឃើញការប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងខ្លាំងក្លារវាងសហរដ្ឋអាមេរិក កងកម្លាំងចក្រពត្តិអង់គ្លេស និងចក្រភពជប៉ុន រួមទាំងសមរភូមិហ្គោដាល់ខាណាល់។
ឈ្មោះផ្លូវការរបស់រដ្ឋបាលអង់គ្លេសនៅពេលនោះត្រូវបានប្តូរពី "អាណាព្យាបាលកោះសាឡូម៉ូនរបស់អង់គ្លេស" ទៅជា "កោះសាឡូម៉ុន" ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ ហើយការគ្រប់គ្រងខ្លួនឯងត្រូវបានសម្រេចនៅឆ្នាំបន្ទាប់។ ឯករាជ្យភាពត្រូវបានទទួល ហើយបានប្តូរឈ្មោះទៅជា "កោះសាឡូម៉ុន" (ដោយគ្មានអត្ថបទច្បាស់លាស់) នៅឆ្នាំ១៩៧៨។ នៅឯករាជ្យ កោះសាឡូម៉ូនបានក្លាយជារាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ព្រះមហាក្សត្រនៃកោះសាឡូម៉ូនគឺ ឆាលស៍ទី ៣ ដែលត្រូវបានតំណាងនៅក្នុងប្រទេសដោយអគ្គទេសាភិបាលដែលត្រូវបានតែងតាំងតាមដំបូន្មានរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី។
ឯកសារយោង
កែប្រែ- ↑ "National Parliament of Solomon Islands Daily Hansard: First Meeting – Eighth Session Tuesday 9th May 2006" (PDF). www.parliament.gov.sb. 2006. p. 12. Archived from the original (PDF) on 30 October 2012. Retrieved 3 January 2019.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help) - ↑ "Religions in Solomon Islands | PEW-GRF". Archived from the original on 23 January 2014. Retrieved 18 មិថុនា 2024.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help) - ↑ "Solomon Islands: Geography". CIA Factbook. Archived from the original on 22 October 2021. Retrieved 25 July 2023.
- ↑ ៤,០ ៤,១ ៤,២ ៤,៣ "World Economic Outlook database (Solomon Islands)". World Economic Outlook, April 2024. International Monetary Fund. April 2024. Archived from the original on 26 April 2024. Retrieved 26 April 2024.
- ↑ "Gini Index coefficient". CIA World Factbook. Archived from the original on 17 July 2021. Retrieved 16 July 2021.