ខេត្តសុរិន្ទ
Coordinates: 8°41′35″N 106°36′34″E / 8.69306°N 106.60944°E
ខេត្តសុរិន្ទ ឬ ខេត្តសុរិន្ទ្រ៍ គឺជាអតីតខេត្តខ្មែរមុនកាលដែលចំណុះអោយសៀមក្នុងអំឡុងសតវត្សទី១៦ ដល់សតវត្សទី១៩។
ខេត្តនេះស្ថិតនៅភាគឦសាននៃប្រទេសថៃផ្នែកខាងក្រោមដែលហៅម្យ៉ាងទៀតថា ឦសាន ហើយមានព្រំប្រទល់ជាប់នឹងខេត្តបុរីរម្យ នៅខាងលិច ខេត្តសិរីសាកេតនៅខាងកើត ខេត្តមហាសារគាម និង ខេត្តរយឯត នៅខាងជើង និងខាងត្បូងជាប់នឹងខេត្តឧត្តរមានជ័យនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ខេត្តសុរិន្ទ្រ៍ គ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដីសរុប ៨ ១២៤ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា (៣ ១៣៧ ម៉ែត្រការ៉េ) ពីទន្លេមូលនៅភាគខាងជើងដល់ភ្នំដងរែកនៅភាគខាងត្បូង។ ទីរួមខេត្តសុរិន្ទ្រ៍ ស្ថិតក្នុងខេត្តភាគកណ្តាលគៀគភាគខាងលិច មានចម្ងាយ ៤៣៤ គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុងបាងកក។ តំបន់សុរិន្ទបច្ចុប្បន្នមានប្រវត្តិតាំងទីលំនៅរបស់មនុស្សជាយូរមកហើយដែលមានតាំងពីសម័យបុរេប្រវត្តិ។ តាមប្រវត្តិសាស្ត្រ តំបន់នេះត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយអាណាចក្រមានអំណាចមុនដំបូងគេគឺ អាណាចក្រខ្មែរនាសម័យអង្គរ ។ ៥០% នៃប្រជាជននៅខេត្តសុរិន្ទ្រ៍ជាជនជាតិខ្មែរ។ អ្នកដែលនៅសេសសល់គឺជាអ្នកនិយាយភាសាឡាវ និងក្រុមកុលសម្ព័ន្ធតូចៗដូចជា កួយជាដើម។ ខេត្តភាគឦសានមានប្រពៃណីឯកោ ទាំងរូបវន្ត និងវប្បធម៌ ពីប្រទេសថៃ និងសុរិន្ទ គឺមិនមានករណីលើកលែងនោះទេ។ ខេត្តភាគច្រើនជាជនបទ និងមានជីវភាពក្រីក្រ។ មានការអភិវឌ្ឈន៍ឧស្សាហកម្មតិចតួច ដោយការធ្វើស្រែចំការគឺជាឧស្សាហកម្មចម្បង។ កសិករធ្វើស្រែបន្ថែមប្រាក់ចំណូលរបស់ពួកគេដោយការកាប់អំពៅ ជាកម្មករសំណង់ ឬធ្វើការក្នុងជំនួញតម្បាញសូត្រក្នុងស្រុក។ ការចាប់ដំរី និងបណ្តុះបណ្តាលក៏ជាឧស្សាហកម្មដ៏សំខាន់មួយក្នុងខេត្តសុរិន្ទ។ ប្រហែល ២៥% នៃដំរីទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសថៃត្រូវបានចិញ្ចឹមនៅឯខេត្តសុរិន្ទ្រ៍ ដែលភាគច្រើនលើសលុបដោយពួកកួយ។ ទេសចរណ៍ក៏សំខាន់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចខេត្តសុរិន្ទ្រ៍ដែរ។ សត្វដំរី និងទេសភាពនៃប្រាសាទត្រូវបានមើលឃើញកាន់តែច្រើនឡើងថាជាសក្តានុពលរកកម្រៃដោយរដ្ឋាភិបាលខេត្ត ដែលបានព្យាយាមធ្វើឱ្យសុរិន្ទ្រ៍ក្លាយជាគោលដៅពេញនិយមសម្រាប់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិអន្តរជាតិ។ ក្នុងស្រុកសុរិន្ទ មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះសម្រាប់គ្រឿងតុបតែងលម្អធ្វើពីសូត្រ និងប្រាក់ដ៏ប្រណិតរបស់ខ្លួន ដែលផលិតនៅក្នុងភូមិដែលផ្តោតលើភ្ញៀវទេសចរ ដូចជាភូមិសិប្បកម្មខោវស៊ីណារិនជាដើម។ ពាណិជ្ជករក្នុងស្រុកក៏ធ្វើពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែនជាមួយប្រជាជនកម្ពុជាតាមរយៈច្រកព្រំដែននៅចោងចោម ចម្ងាយ ៧០ គីឡូម៉ែត្រខាងត្បូងទីរួមខេត្តសុរិន្ទ្រ៍។
បច្ចុប្បន្នប្រទេសថៃ(សៀម) បានប្ដូរឈ្មោះទៅជា ខេត្តសូរិន្ទ ដែលបញ្ចូល ខេត្តសុរិន្ទ និងខេត្តសង្គឹត(ខេត្តសិង្គារ) ក្លាយជាខេត្តសូរិន្ទនេះ។
ខេត្តសុរិន្ទ កាលដើមឡើយជាដែនដីនៃ អាណាចក្រខ្មែរ ហើយខេត្តនេះជាខេត្តដែលសំបូរទៅដោយសត្វដំរី។ គ្រាដែលមានអ្នកទ្រមាក់ដំរី ខ្មែរ គួយ លាវ ថាតំបន់នេះសំបូរដំរីណាស់ ដំណឹងនេះក៏បានដឹងលឺដល់ព្រះរាជា ទ្រង់ក៏ចាត់ មេទ័ពខ្មែរឈ្មោះ សុរិន្ទភក្ដី ចេញទៅទាក់ដំរីនៅឯខេត្តសុរិន្ទនេះក៏បានជួបប្រទះនឹងសត្វដំរីស។ រួចក៏បានស្ទាក់ចាប់មកថ្វាយព្រះរាជា ព្រះរាជាក៏ចាត់តាំង អោយមេទ័ពសុរិន្ទភក្ដី កាន់កាប់ និងគ្រប់គ្រងខេត្តសុរិន្ទនេះតរៀងមករហូតដល់ពេលថៃមកឈ្លានពានខ្មែរ យកដែនដីសុរិន្ទ។
នៅឆ្នាំ ១៨៨៤ ដែលខេត្តសុរិន្ទ ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយសៀមហើយ ចៅហ្វាយខេត្តនេះ នៅតែមានងារថា ៖ ពញាសុរិន្ទភក្ដីធីននគរបន្ទាយសេមា ។ យោបល់នេះ ក៏បញ្ជាក់ថែមទៀតថា ពួកអ្នកស្រុកសុរិន្ទ មានដើមកំណើតពីស្រុកបន្ទាយឆ្មារនេះមែន។
រដ្ឋបាល
កែប្រែខេត្តសុរិន្ទ (អង់គ្លេស: Sorin Province) ជាដែនរដ្ឋបាលស្ថិតនៅ ប្រទេសកម្ពុជា សម័យចតុមុខ ខេត្តនេះមាន ស្រុក ឃុំ និង ភូមិ÷
ខេត្តសុរិន្ទ | |||
---|---|---|---|
លេខរៀង | ឈ្មោះស្រុកជាអក្សរខ្មែរ | ឈ្មោះស្រុកជាអក្សរឡាតាំង | ឈ្មោះស្រុកបច្ចុប្បន្ន |
១ | ស្រុកសុរិន្ទ | Sorin | Surin |
២ | ស្រុកភ្នំដងរែក | Phnom Dangrek | Phanom Dong Rak |
៣ | ស្រុកសង្គៈ | Sa Ngk | Sangkha |
៤ | ស្រុកប្រាសាទ | Prasat | Prasat |
៥ | ស្រុកគោកខ័ណ្ឌ | Koukhan | |
៦ | ស្រុកឈូក | Chhouk | |
៧ | ស្រុកសំរោងទាប | Samrong Teab | Samrong Thap |
៨ | ស្រុកកំចាយចាន | Kamchay Chan | |
៩ | ស្រុករតនបុរី | Ratanak Bori | Rattanaburi |
១០ | ស្រុកកំពង់ស្វាយ | Kampong Svay | Tha Tum |
១១ | ស្រុកកាប់ជើង | Kap Choeng | Kap Choeng |
១២ | ស្រុករំដួល | Romdoul | Lamduan |
១៣ | ស្រុកចមព្រះ | Chom Preah | Chom Phra |
១៤ | ស្រុកជម្ពូរបុរី | Chompu Borey | Chumphon Buri |
១៥ | ស្រុកបសេដ្ឋ | Basedh | Buachet |
(នៅមានស្រុកច្រើនទៀត ដែលបាត់ដានប្រវត្តិសាស្ត្រនៃស្រុកខ្លះ)
ព្រំប្រទល់នៃខេត្តសុរិន្ទ
ខេត្តសុរិន្ទ | ទិស | |||
---|---|---|---|---|
ខាងកើត (E) | ខាងលិច (W) | ខាងត្បូង (S) | ខាងជើង (N) | |
ប្រាសាទ
កែប្រែ- ប្រាសាទជាងប៉ី (Prasat Chang Bei) អតីតកាលស្ថិតនៅ ខេត្តសុរិន្ទ អាណាចក្រខ្មែរ មុនសម័យលង្វែក។ បច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅ ខេត្តសូរិន ប្រទេសថៃ(សៀម)។
- ប្រាសាទក្រពុំ (Prasat Kropom) អតីតកាលស្ថិតនៅ ខេត្តសុរិន្ទ អាណាចក្រខ្មែរ មុនសម័យលង្វែក។ បច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅ ខេត្តសូរិន ប្រទេសថៃ(សៀម)។
- ប្រាសាទតាក្របី (Prasat Ta Krbei) ដែលស្ថិតតាមដងភ្នំដងរែក ពីអតីតកាលប្រាសាទនេះ ស្តិតនៅ ស្រុកភ្នំដងរែក ខេត្តសុរិន្ទ។
បុណ្យប្រពៃណីជាតិ
កែប្រែអ្នកសិល្បៈ
កែប្រែតារាចម្រៀង
កែប្រែលោក ខុង ខុយ ជាអ្នកចម្រៀងសុរិន្ទគោកខ័ណ្ឌ មានសមាជិក ៧០នាក់។
វត្ត
កែប្រែ- វត្តព្រះពុទ្ធបាទភ្នំដី ស្ថិតនៅលើភ្នំដី
- វត្តភ្នំដែក ស្ថិតនៅលើភ្នំដែក