ហុល្លង់
ប្រទេសហុល្លង់ (ភាសាបារាំង៖ Hollande) ឬអាចហៅបានថា នេដឺរឡង់ (ភាសាហុល្លង់៖ Nederland) គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅតំបន់អឺរ៉ុបខាងលិច និងមានដែនដីក្រៅស្រុកនៅក្នុងតំបន់ការ៉ាអ៊ីប។ វាជាប្រទេសធម្មនុញ្ញធំជាងគេបង្អស់នៅក្នុងចំណោមប្រទេសធម្មនុញ្ញចំនួនបួនក្នុងព្រះរាជាណាចក្រហុល្លង់ (ប្រទេសផ្សេងទៀតរួមមាន អារូបា គូរ៉ាសាវ និងស៊ីនម៉ារតិន)។[១២][១៣][១៤] នៅប៉ែកអឺរ៉ុប ប្រទេសហុល្លង់មានខេត្តចំនួនដប់ពីរ និងមានព្រំប្រទល់ជាប់ជាមួយប្រទេសអាល្លឺម៉ង់នៅភាគខាងកើត បែលហ្ស៊ិកនៅភាគខាងត្បូង និងឆ្នេរខាងជើងនិងលិចជាប់នឹងសមុទ្រខាងជើង។ ដែនដីក្រៅប្រទេសទាំងបីនៅឯសមុទ្រការ៉ាអ៊ីបបានក្លាយជាតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសនៃប្រទេសហុល្លង់នៅក្នុងឆ្នាំ២០១០។ ភាសាផ្លូវការរបស់ប្រទេសនេះគឺភាសាហុល្លង់ ដោយមានភាសាហ្វ្រីសុងខាងលិចជាភាសាផ្លូវការបន្ទាប់បន្សំនៅក្នុងខេត្តហ្វ្រីស្លង់ ហើយចំណែកឯភាសាអង់គ្លេស និងភាសាប៉ាពីអាម៉ិនតូវិញជាភាសាផ្លូវការបន្ទាប់បន្សំនៅក្នុងការ៉ាអ៊ីបហុល្លង់។[១]
| Nederland (ភាសាហុល្លង់) | |
|---|---|
បាវចនា Je maintiendrai "យើងខ្ញុំនឹងថែរក្សា" | |
 (លើ) ទីតាំងប្រទេសហុល្លង់ (ក្រហម) នៅលើទ្វីបអឺរ៉ុប និងទីតាំងទឹកដីក្រៅប្រទេសរបស់ព្រះរាជាណាចក្រហុល្លង់ (ក្រោម) | |
_in_the_Kingdom_of_the_Netherlands.svg) | |
| រាជធានី និង ទីក្រុងធំបំផុត | អាំស្ទែដាំ 52°22′N 4°53′E / 52.367°N 4.883°E |
| អាសនៈរាជរដ្ឋាភិបាល | ទីក្រុងឡាអេ |
| ភាសាផ្លូវការ | ភាសាហុល្លង់ |
ភាសាតំបន់[ស ១] | |
ភាសាទទួលស្គាល់[ស ២] | |
| ក្រុមជនជាតិ (ឆ្នាំ ២០២០)[៣] |
|
| សាសនា (ឆ្នាំ ២០១៩)[៤] |
|
| រដ្ឋអធិបតេយ្យ | ព្រះរាជាណាចក្រហុល្លង់ |
| រដ្ឋាភិបាល | រាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស្រ័យសភាឯកភូត |
| វីល្លីម អាឡិចសាន់ដឺ | |
| ម៉ាក រូហ្វាឡូ | |
| នីតិបញ្ញត្តិ | អគ្គរដ្ឋ |
| ព្រឹទ្ធសភា | |
| សភាតំណាងរាស្ត្រ | |
| ទទួលឯករាជ្យពី | |
- ប្រកាស | ២៦ កក្កដា ១៥៨១ |
| ៣០ មករា ១៦៤៨ | |
- កើតជាព្រះរាជាណាចក្រ | ១៦ មីនា ១៨១៥ |
| ១៥ ធ្នូ ១៩៥៤ | |
| ១០ តុលា ២០១០ | |
| [[ |ក្រឡាផ្ទៃ]] | |
- ផ្ទៃសរុប | ៤១,៨៦៥ គ.ម២ (ទី១៣១) |
- ផ្ទៃទឹក (%) | ១៨.៤១[៥] |
| ប្រជាជន | |
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២២) |  ១៧,៧១០,០០០[៦] (ទី៦៧) |
- ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០១១) | ១៦,៦៥៥,៧៩៩[៧] |
- ដង់ស៊ីតេ | ៤២៣ នាក់/គ.ម២ (ទី១៦) |
| GDP (PPP) | ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១) |
- សរុប |  ១.០៥៥ ទ្រីលានដុល្លារ[៨] (ទី២៧) |
- ក្នុងម្នាក់ | ៦០,៤៦១ ដុល្លារ[៨] (ទី១១) |
| GDP (ចារឹក) | ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១) |
- សរុប | ១.០១២ ទ្រីលានដុល្លារ[៨] (ទី១៧) |
- ក្នុងម្នាក់ | ៥៨,០០៣ ដុល្លារ[៨] (ទី១២) |
| ជីនី (២០២០) |  ២៧.៥[៩]ទាប |
| HDI (២០១៩) | ០.៩៤៤[១០] ខ្ពស់ណាស់ · ទី៨ |
| រូបិយវត្ថុ | អឺរ៉ូ (€) EUR ដុល្លារអាមេរិក ($) (USD)[ស ៣] |
| ល្វែងម៉ោង | |
- រដូវក្តៅ (DST) | |
| ទម្រង់កាលបរិច្ឆេទ | ថ្ងៃ/ខែ/ឆ្នាំ – dd-mm-yyyy |
| ទិសបើកបរ | ស្ដាំ |
| កូដហៅទូរស័ព្ទ | +៣១ |
| កូដ ISO 3166 | NL |
| ដែនកម្រិតខ្ពស់ | .nl, .bq |
ទីក្រុងធំៗ 5 នៅប្រទេសហូឡង់គឺ Amsterdam, Rotterdam, The Hague, Utrecht (បង្កើត Randstad megalopolis) និង Eindhoven (នាំមុខ Brabantse Stedenrij) ។ ទីក្រុងអាំស្ទែដាំគឺជារដ្ឋធានីរបស់ប្រទេស ខណៈទីក្រុងឡាអេកាន់កាប់អាសនៈរដ្ឋសភានិងរដ្ឋាភិបាលហូឡង់។ កំពង់ផែរ៉ូតេដាមជាកំពង់ផែធំបំផុតនៅទ្វីបអឺរ៉ុបនិងជាតំបន់ធំបំផុតនៅលើពិភពលោកនៅក្រៅតំបន់អាស៊ីបូព៌ា។ "ប្រទេសហូឡង់" មានន័យថា "បណ្តាប្រទេសទាបជាង" ដែលមានឥទ្ធិពលដោយដីនិងដីមានជីជាតិរបស់វាដែលមានប្រហែល 50% នៃដីរបស់វាលើសពីមួយម៉ែត្រពីលើនីវ៉ូសមុទ្រ។ [10] ភាគច្រើននៃតំបន់ក្រោមកម្រិតទឹកសមុទ្រគឺជាសិប្បនិម្មិត។ ចាប់តាំងពីចុងសតវត្សទី 16 តំបន់ធំៗ (polders) ត្រូវបានគេយកមកវិញពីសមុទ្រនិងបឹងដែលស្មើនឹងជិត 17% នៃផ្ទៃដីបច្ចុប្បន្នរបស់ប្រទេស។ ជាមួយនឹងដង់ស៊ីតេប្រជាជនចំនួន 412 នាក់ក្នុងមួយគីឡូម៉ែត្រ - 507 ប្រសិនបើទឹកត្រូវបានគេដកចេញ - ប្រទេសហូឡង់ត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាប្រទេសដែលមានប្រជាជនច្រើន។ មានតែប្រទេសបង់ក្លាដេសកូរ៉េខាងត្បូងនិងតៃវ៉ាន់ប៉ុណ្ណោះដែលមានប្រជាជនកាន់តែច្រើននិងមានដង់ស៊ីតេប្រជាជនខ្ពស់។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយប្រទេសហូឡង់គឺជាប្រទេសនាំចេញផលិតផលម្ហូបអាហារនិងកសិផលធំបំផុតទី 2 នៅលើពិភពលោកបន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិច។ នេះគឺដោយសារតែភាពមានកូននៃដីនិងអាកាសធាតុស្រាលក៏ដូចជាកសិកម្មដែលពោរពេញទៅដោយការអភិវឌ្ឍខ្ពស់។ ។ ប្រទេសហូឡង់គឺជាប្រទេសទីបីក្នុងពិភពលោកដែលបានជ្រើសរើសតំណាងដែលគ្រប់គ្រងសកម្មភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល។ វាត្រូវបានគ្រប់គ្រងជាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសភានិងរាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញចាប់តាំងពីឆ្នាំ 1848 ដែលបានរៀបចំជារដ្ឋរួមមួយ។ ប្រទេសហូឡង់មានប្រវត្តិយូរអង្វែងនៃការអត់ធ្មត់សង្គមហើយជាទូទៅត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាប្រទេសសេរីដែលបានធ្វើនីត្យានុកូលីការរំលូតកូនពេស្យាចារនិងភាពក្ស័យធនស្របពេលរក្សាគោលនយោបាយថ្នាំញៀន។ ប្រទេសហូឡង់បានលុបចោលទោសប្រហារជីវិតនៅឆ្នាំ 1870 ហើយបានទទួលសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ស្ត្រីនៅឆ្នាំ 1919 ។ ការទទួលយកសហគមន៍ LGBT បានក្លាយទៅជាប្រទេសដំបូងគេបង្អស់ក្នុងពិភពលោកក្នុងការធ្វើផ្លូវភេទលើភេទដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ 2001 ។
ប្រទេសហូឡង់គឺជាសមាជិកស្ថាបនិកនៃសហភាពអឺរ៉ុបអឺរ៉ូតំបន់ G-10 អង្គការអូតង់អង្គការ OECD និងអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកព្រមទាំងជាផ្នែកមួយនៃតំបន់ Schengen និងសហភាព Benelux ។ ប្រទេសនេះជាម្ចាស់ផ្ទះរបស់អង្គការសម្រាប់ការហាមឃាត់អាវុធគីមីនិងតុលាការអន្ដរជាតិចំនួនប្រាំគឺ: តុលាការអន្តោប្រវេសន៍តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិសម្រាប់អតីតយូហ្គោស្លាវីតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិនិងតុលាការពិសេសសម្រាប់លីបង់។ ទីបួនគឺស្ថិតនៅទីក្រុងឡាអេ។ ទីភ្នាក់ងារចារកម្មព្រហ្មទណ្ឌសហភាពអឺរ៉ុប Europol និងទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការយុត្តិធម៌ Eurojust និងអង្គភាពឃុំឃាំងអ។ ស។ ប។ ប្រទេសនេះក៏ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី 2 នៅក្នុងសន្ទស្សន៍សេរីភាពសារព័ត៌មានពិភពលោកឆ្នាំ 2016 ដែលត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយដោយអ្នកសារព័ត៌មានគ្មានព្រំដែន។ [11] ប្រទេសហូឡង់មានទីផ្សាដែលមានមូលដ្ឋានលើទីផ្សារ សេដ្ឋកិច្ចឈរនៅលំដាប់ទី 17 នៃប្រទេសចំនួន 177 យោងទៅតាមសន្ទស្សន៍សេរីភាពសេដ្ឋកិច្ច។ វាមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់បំផុតមួយក្នុងចំណោមមនុស្ស 13 នាក់នៅលើពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ 2016 យោងទៅតាមមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្ដរជាតិ។ នៅក្នុងឆ្នាំ 2017 របាយការណ៍សុភមង្គលពិភពលោករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានដាក់ប្រទេសហូឡង់ក្លាយជាប្រទេសដែលមានសុភមង្គលបំផុតទី 6 នៅលើពិភពលោកដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីគុណភាពជីវិតខ្ពស់របស់ខ្លួន។ ប្រទេសអង់គ្លេស ក៏មានរដ្ឋសុខុមាលភាពសប្បុរសធម៌ផងដែរដែលផ្តល់ការថែទាំសុខភាពជាទូទៅល្អ។ ការអប់រំសាធារណៈនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនិងអត្ថប្រយោជន៍សង្គមយ៉ាងទូលំទូលាយ។ ប្រព័ន្ធសុខុមាលភាពរួមបញ្ចូលគ្នាជាមួយប្រព័ន្ធពន្ធដារដែលចែកចាយយ៉ាងខ្លាំងក្លាធ្វើឱ្យប្រទេសហូឡង់ក្លាយជាប្រទេសដែលមានសមភាពច្រើនជាងគេនៅទូទាំងពិភពលោក។ វាក៏ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់កំពូលទីបីនៅក្នុងសន្ទស្សន៍អភិវឌ្ឍន៍មនុស្សដែលត្រូវបានកែតម្រូវដោយវិសមភាពរួមជាមួយប្រទេសអូស្ត្រាលី។
កំណត់សម្គាល់
កែប្រែ- ↑ ក្រៅពីភាសាហុល្លង់ ភាសាអង់គ្លេសគឺជាភាសាផ្លូវការនៅក្នុងទីក្រុងពិសេស សាបា និងហ្សង់ អ៊ូស្តាច្ឆ រីឯភាសាប៉ាពីអាម៉ិនទូគឺជាភាសាផ្លូវការនៃតំបន់រដ្ឋបាលពិសេស បូនែរ ហើយភាសាហ្វ្រីសុងខាងលិចវិញគឺជាភាសាផ្លូវការនៃខេត្តហ្វ្រីស្លង់។[១]
- ↑ ដោយបានផ្តល់សច្ចាប័នលើធម្មនុញ្ញអឺរ៉ុបសម្រាប់ភាសាក្នុងតំបន់ ឬភាសាភាគតិចក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦ រដ្ឋាភិបាលហុល្លង់បានទទួលស្គាល់ភាសាមួយចំនួនដូចជា៖ សាសុងក្រោម (ហុល្លង់) លីមបួក ស៊ីនតេស និងភាសាយីឌីស ជាភាសាជនជាតិភាគតិចក្នុងតំបន់ ឬមិនក្នុងដែនដី។[១] នៅថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ភាសាសញ្ញាហុល្លង់ត្រូវបានគេលើកទទួលជាភាសាទទួលស្គាល់របស់ជាតិ។[២]
- ↑ លុយអឺរ៉ូត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនៅលើដែនដីនៃទ្វីបអឺរ៉ុប។ លុយដុល្លារអាមេរិកត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជាទូទៅនៅការ៉ាអ៊ីបហុល្លង់។[១១]
- ↑ CET និង CEST គឺគេប្រើនៅទឹកដីអឺរ៉ុបហុល្លង់ ចំណែកឯ AST វិញគឺគេប្រើប្រាស់នៅតំបន់ការ៉ាអ៊ីប។
ឯកសារយោង
កែប្រែ- ↑ ១,០ ១,១ ១,២ "(ភាសាហុល្លង់) Welke erkende talen heeft Nederland?". Rijksoverheid. 11 January 2016. Retrieved 12 មេសា 2022.
- ↑ (2021)"Besluit van 24 juni 2021 tot vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet erkenning Nederlandse Gebarentaal". Staatsblad van Het Koninkrijk der Nederlanden. ISSN 0920-2064.
- ↑ "CBS Statline". opendata.cbs.nl. Retrieved 12 មេសា 2022.
- ↑ CBS (18 December 2020). "(ភាសាហុល្លង់) Meerderheid Nederlandse bevolking behoort niet tot religieuze groep". www.cbs.nl. Retrieved 12 មេសា 2022.
- ↑ "CIA factbook Netherlands". CIA. Retrieved 13 មេសា 2022.
- ↑ "(ភាសាហុល្លង់) Bevolkingsteller". Statistics Netherlands. Retrieved 13 មេសា 2022.
- ↑ "Dutch Census 2011 Analysis and Methodology" (PDF). Statistics Netherlands. 19 November 2014. p. 9. Retrieved 13 មេសា 2022.
- ↑ ៨,០ ៨,១ ៨,២ ៨,៣ "Netherlands". International Monetary Fund. April 2021.
- ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. Retrieved 13 មេសា 2022.
- ↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene. កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ. 15 December 2020. pp. 343–346. ល.ស.ប.អ. 978-92-1-126442-5. http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf។ បានយកមក 13 មេសា 2022.
- ↑ "Wet geldstelsel BES". Dutch government. 30 September 2010. Retrieved 13 មេសា 2022.
- ↑ "(ភាសាហុល្លង់) Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden". Government of the Netherlands. 17 November 2017. Retrieved 13 មេសា 2022.
- ↑ "What are the different parts of the Kingdom of the Netherlands?". Government of the Netherlands. 16 October 2019. Retrieved 13 មេសា 2022.
- ↑ "Living in the EU". European Union. 12 January 2021. Retrieved 13 មេសា 2022.
 |
អត្ថបទនេះគឺជាអត្ថបទខ្លីមិនពេញលេញ។ លោកអ្នកអាចជួយវីគីភីឌាដោយសរសេរពង្រីកបន្ថែម។ |