អូម៉ង់

ប្រទេសអូម៉ង់ (អារ៉ាប់៖ عُمَان) ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា រដ្ឋស៊ុលតង់អូម៉ង់ ឬអាចហៅបានថា ស៊ុលតង់ចក្រអូម៉ង់ (អារ៉ាប់៖ سلْطنةُ عُمان) គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅប៉ែកអាគ្នេយ៍នៃឧបទ្វីបអារ៉ាប់នៃតំបន់អាស៊ីខាងលិច។ ប្រទេសអូម៉ង់មានព្រំដែនគោកជាប់នឹងប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម និងប្រទេសយេម៉ែន ហើយមានព្រំដែនទឹកជាប់សមុទ្រអារ៉ាប់នៅភាគអាគ្នេយ៍ និងឈូងសសមុទ្រអូម៉ង់នៅភាគឦសាន​។ ទីក្រុងមូស្កាតគឺជារាជធានី និងជាទីក្រុងធំបំផុតនៅក្នុងប្រទេស។ អូម៉ង់មានចំនួនប្រជាជនប្រហែល ៥.២៨ លាននាក់បើគិតត្រឹមឆ្នាំ២០២៤ ដែលជាកំណើនឡើង ៤.៦០% បើប្រៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០២៣។ ដែនដីរបស់អូម៉ង់ចំនួនពីរគឺ ម៉ាដហា និងមូសាន់ដាំមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ដែលនាំឱ្យទឹកដីអូម៉ង់មួយភាគតូចមានព្រំដែនទឺកជាប់ច្រកសមុទ្រអ័រមូស។

រដ្ឋស៊ុលតង់អូម៉ង់

سلطنة عُمان (ភាសាអារ៉ាប់)
ទង់ជាតិ វរលញ្ឆករ
ភ្លេងជាតិ نشيد السلام السلطاني (អារ៉ាប់) ("វន្ទនាការព្រះស៊ុលតង់") ]
ទីតាំងប្រទេសអូម៉ង់ (ក្រហម) នៅលើភូគោល
រាជធានី និង ទីក្រុងធំបំផុត	មូស្កាត 23°35′20″N 58°24′30″E
ភាសាផ្លូវការ	អារ៉ាប់
សាសនា (ឆ្នាំ ២០២៤)	៨៨.៩% ឥស្លាមសាសនា (ផ្លូវការ) ៧០% អ៊ីបាឌី ២៥.៥% ស៊ុននី ៥.៥% ស៊ីអ៊ីត ៥.៥% ហិណ្ឌូសាសនា ៣.៦% គ្រិស្តសាសនា ២.០% សាសនាផ្សេងៗទៀត
រដ្ឋាភិបាល	ឯកត្តរដ្ឋនិយមឥស្លាមអាស្រ័យរាជាធិបតេយ្យផ្ដាច់ការ
- ព្រះស៊ុលតង់	ហៃថាម ប៊ីន​ តារីគ
- ព្រះរជ្ជទាយាទ	ឌីយ៉ាស៊ីន ប៊ីន ហៃថាម
នីតិបញ្ញត្តិ	ក្រុមប្រឹក្សាអូម៉ង់
- សភាជាន់ខ្ពស់	ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ
- សភាជាន់ទាប	សភាប្រឹក្សា
និម្មិតកម្ម
- ទេសន្តរប្រវេសន៍របស់ក្រុមកុលសម្ព័ន្ធអាហ្សដ៍	១៣០
- នគរអ៊ីម៉ាម៉ាត់	៧៥១
- រាជវង្សណាបានី	១១៥៤
- ធ្លាក់ក្រោមរដ្ឋអំណាចព័រទុយហ្កាល់	១៥០៧–១៦៥៦
- រាជវង្សយ៉ារូប៊ី	១៦២៤
- រាជវង្សអាល់សាអ៊ីត	១៧៤៤
- រដ្ឋមូស្កាត និងអូម៉ង់	៨​ មករា ១៨៥៦
- រដ្ឋស៊ុលតង់អូម៉ង់	៩ សីហា ១៩៧០
ក្រឡាផ្ទៃ
- ផ្ទៃសរុប	៣០៩,៥០០ គ.ម២   (ទី៧០)
- ផ្ទៃទឹក (%)	គ្មានទិន្នន័យ
ប្រជាជន
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២១)	៤,៥២០,៤៧១ (ទី១២៥)
- ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០១០)	២,៧៧៣,៤៧៩
- ដង់ស៊ីតេ	​​១៥ នាក់/គ.ម២   (ទី១១៧)
GDP (PPP)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២៣)
- សរុប	២០០.២៩៥ ពាន់លានដុល្លារ (ទី៧៨)
- ក្នុងម្នាក់	៣៩,៣៣៦ ដុល្លារ (ទី៧១)
GDP (ចារឹក)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២៣)
- សរុប	១០៨.២៨២ ពាន់លានដុល្លារ (ទី៦៦)
- ក្នុងម្នាក់	២១,២៦៥ ដុល្លារ (​ ទី៥៥)
ជីនី (២០១៨)	៣០.៧៥ មធ្យម
HDI (២០២២)	០.៨១៩ ខ្ពស់ណាស់ · ទី៥៩
រូបិយវត្ថុ	រៀលអូម៉ង់ (OMR)
ល្វែងម៉ោង	UTC+៤ (GST)
ទិសបើកបរ	ស្ដាំ
កូដហៅទូរស័ព្ទ	+៩៦៨
កូដ ISO 3166	OM
ដែនកម្រិតខ្ពស់	.om

ចាប់ផ្ដើមពីសតវត្សរ៍ទី១៧ ស៊ុលតង់ចក្រអូម៉ង់គឺជាអាណាចក្រតំបន់មួយ ប្រកួតប្រជែងជាមួយមហាអំណាចពិភពលោកដូចជា ចក្រភពព័រទុយហ្កាល់ និងអង់គ្លេសដើម្បីអំណាចឥទ្ធិពលនៅឈូងសមុទ្រពែរ្ស និងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា។ នៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី១៩ វិសាលភាពទឹកដីនៃចក្រភពអូម៉ង់បានឈានដល់ចំណុចកំពូល ពោលគឺបានលាតសន្ធឹងកាត់ច្រកសមុទ្រអ័រមូសរហូតដល់ដែនដីមួយផ្នែកនៃប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ និងប៉ាគីស្ថាន និងអូសបន្លាយទៅភាគខាងត្បូងរហូតដល់ហ្សង់ហ្ស៊ីបា។​ មកដល់សតវត្សរ៍ទី២០ ស៊ុលតង់ចក្រអូម៉ង់ក៏បានធ្លាក់ក្រោមឥទ្ធិពលចក្រភពអង់គ្លេស ហើយអស់រយៈពេលជាង ៣០០ ឆ្នាំមកនេះ ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរគឺសុទ្ធតែផ្អែកលើផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក។ ចក្រភពអង់គ្លេសបានទទួលស្គាល់សារៈសំខាន់នៃទីតាំងភូមិសាស្ត្ររបស់អូម៉ង់ដោយចាត់ទុកវាជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មបង្កើតផ្លូវជំនួញឱ្យអង់គ្លេសនៅឈូងសមុទ្រពែរ្ស និងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា និងជាផ្លូវការពារសារៈប្រយោជន៍របស់ក្រុងឡុងដ៍នៅអនុទ្វីបឥណ្ឌា។ អូម៉ង់គឺជាប្រទេសកាន់របបរាជាធិបតេយ្យផ្តាច់ការដែលអំណាចទាំងអស់ត្រូវស្ថិតនៅក្នុងដៃរបស់ព្រះស៊ុលតង់។ ព្រះកាប៊ូស​ ប៊ីន សាអ៊ីដគឺជាព្រះស៊ុលតង់នៃប្រទេសអូម៉ង់ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧០ រហូតដល់ទ្រង់សោយព្រះទិវង្គតនៅថ្ងៃទី១០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០។ ព្រះកាប៊ូសគ្មានបុត្រស្នងតំណែងដូចតាមទំនៀមទម្លាប់ស្នងរាជ្យបល្ល័ង្ករបស់អូម៉ង់ឡើយ ដោយដូច្នេះ ព្រះអង្គក៏បានសរសេរសំបុត្រតែងតាំងប្អូនជីដូនមួយរបស់ទ្រង់ព្រះនាមហៃថាម ប៊ីន​ តារីគជាអ្នកស្នងព្រះរាជតំណែងបន្ត ហើយក្រុមរាជវង្សអូម៉ង់ក៏បានប្រកាសតារីគជាព្រះស៊ុលតង់ថ្មីនៃប្រទេសអូម៉ង់រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។

ក្នុងនាមជាអតីតចក្រភពដែនសមុទ្រមួយ អូម៉ង់គឺជារដ្ឋឯករាជ្យដ៏ចំណាស់បំផុតមួយនៅក្នុងពិភពអារ៉ាប់។ បច្ចុប្បន្ន អូម៉ង់ជារដ្ឋសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ សម្ព័ន្ធអារ៉ាប់ ក្រុមប្រឹក្សាសហប្រតិបត្តិការឈូងសមុទ្រ ចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ និងអង្គការសហប្រតិបត្តិការឥស្លាម។ អូម៉ង់មានធនធានរ៉ែប្រេងកាតបម្រុងច្រើនជាងគេទី២២ នៅទូទាំងពិភពលោក។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១០ កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិបានចាត់ប្រទេសអូម៉ង់ជាប្រទេសមួយដែលមានការអភិវឌ្ឍន៍ច្រើនបំផុតលើពិភពលោកតាមរបាយការណ៍អភិវឌ្ឍន៍ក្នុងរយៈពេល ៤០ ឆ្នាំកន្លងមក។ សេដ្ឋកិច្ចអូម៉ង់មួយភាគធំគឺពឹងផ្អែកទៅលើវិស័យទេសចរណ៍ និងនេសាទត្រី ជំនួញផ្លែលម៉ើ និងផលិតផលកសិកម្មផ្សេងៗ។ ធនាគារពិភពលោកបានចាត់ទុកអូម៉ង់ជាប្រទេសដែលមានចំណូលសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ ហើយគិតមកត្រឹមឆ្នាំ២០២៣ អូម៉ង់ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ជាប្រទេសដែលមានសន្តិភាពបំផុតទី៤៨ នៅលើពិភពលោក បើយោងតាមសន្ទស្សន៍សន្តិភាពសកល។