បើកបញ្ជីមេ
វិគីភីឌា

អ៊ីរ៉ាក់

អ៊ីរ៉ាក់ គឺជាប្រទេសមួយនៅអាស៊ីខាងលិចជាប់ព្រំប្រទល់ដោយទួរគីនៅខាងជើង អ៊ីរ៉ង់ខាងកើត គុយវ៉ែតនៅភាគអាគ្នេយ៍ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតនៅភាគខាងត្បូង ហ្ស៊កដានីនៅភាគនិរតី និងស៊ីរីនៅខាងលិច។ រដ្ឋធានីនិងទីក្រុងធំបំផុតគឺទីក្រុងបាដាដ។ ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់គឺជាប្រទេសប្រមូលផ្ដុំដោយក្រុមជនជាតិភាគតិចរួមទាំង Arabs, Kurds, Assyrians, Turkmen, Shabakis, Yazidis, Armenians, Mandeans, Circassians និង Kawliya ។ អ៊ីរ៉ាក់មានឆ្នេរសមុទ្រប្រវែង ៥៨គីឡូម៉ែត្រ។[៣] ប្រទេសនេះមានទន្លេសំខាន់ចំនួន២គឺ Tigris និង Euphrates ។ ទន្លេទាំងពីនេះផ្ដល់នូវដីល្បាប់ដល់ប្រទេសនេះយ៉ាងច្រើន។

សាធារណរដ្ឋអ៊ីរ៉ាក់
ទង់ វរលញ្ចករ
បាវចនា: الله أكبر (language?)
"Allahu Akbar" (transliteration)
"God is the Greatest"
បទភ្លេង: "Mawtini"
"موطني"
(អង់គ្លេស ៖ "My Homeland")
ធានី
និង ទីក្រុងធំបំផុត		បាដាដ
ភាសា​ផ្លូវការ
សាសនា អ៊ីស្លាម
ប្រជានាម Iraqi
រដ្ឋាភិបាល Federal parliamentary republic
 -  President Barham Salih
 -  Prime Minister Adil Abdul-Mahdi
 -  Speakers of the Council of Representatives Mohamed al-Halbousi
 -  Chief Justice Medhat al-Mahmoud
នីតិបញ្ញត្តិ Council of Representatives
ការបង្កើតឡើង
 -  Ancient Mesopotamia 4000 B.C - 539 B.C 
 -  Abbasid Caliphate 750 AD - 1258 AD 
 -  British Mandate of Mesopotamia 25 April 1920 
 -  Kingdom 3 October 1932 
 -  Republic declared 14 July 1958 
 -  Current constitution 15 October 2005 
ផ្ទៃដី
 -  សរុប 437.072 គ.ម.២ (58th)
169.234 ម៉ាយការ៉េ
 -  ទឹក (%) 1.1
 -  សន្ទភាព 82.7/គម២ (125th)
183.9/ម៉ាយ​ការ៉េ
ផសស (យអទ) ការ​ប៉ាន់​ស្មាន 2019
 -  សរុប $745 billion (32nd)
 -  ក្នុង​ម្នាក់ $18,217 (71st)
ផសស  (មធ្យម) ការ​ប៉ាន់​ស្មាន 2019
 -  សរុប $233 billion (47th)
 -  ក្នុងម្នាក់ $5,709 (88th)
ជីនី (2012)29.5[១]
ទាប
លអម (2017)increase 0.685[២]
មធ្យម · 120th
រូបិយបណ្ណ Iraqi dinar (IQD)
តំបន់​ម៉ោង AST (មសស+3)
បើកបរ​ប្រកាន់ right
ក្រមហៅទូរសព្ទ +964
វថកអន្តរជាល .iq
ក. Constitution of Iraq, Article 4 (1st).

ប្រទេសនេះមាន ១៩ខេត្ត និងតំបន់ស្វ័យតមួយ។ សាសនាសំខាន់ក្នុងប្រទេសគឺអ៊ីស្លាម។ អ៊ីរ៉ាក់គឺសម្បូរណ៍ដោយមរតកវប្បធម៍។ គំនូរ និងចម្លាក់របស់ប្រទេសនេះគឺជារបស់ល្អឥតខ្ចោះមួយ ក្នុងសិល្បៈអារ៉ាប់។


អ៊ីរ៉ាក់សម័យបុរាណកែប្រែ

Cylinder Seal, Old Babylonian Period, c.1800 BC, hematite. The king makes an animal offering to Shamash. This seal was probably made in a workshop at Sippar.[៤]

ប្រវត្តិសាស្ត្រអ៊ីរ៉ាក់អាចចាប់ផ្ដើមពី ៤០០០ ទៅ ៣១០០ មុន គ.ស។

ភូមិសាស្ត្រកែប្រែ

 
Satellite map of Iraq.

អ៊ីរ៉ាក់ គឺជាប្រទេសធំលំដាប់ទី៥៨ នៅក្នុងពិភពលោក។ វាមានទំហំប្រហាក់ប្រហែលនឹងរដ្ឋកាលីហ្វញ៉ា របស់សហរដ្ឋអាមេរិក។

អ៊ីរ៉ាក់គ្របដណ្ដប់ដោយវាលខ្សាច់ ប៉ុន្តែនៅចន្លោះទន្លេ Euphrates និង Tigris គឺជាដីមានជីជាតិ។

អាកាសធាតុកែប្រែ

ភាគច្រើននៃផ្ទៃដីប្រទេសគ្រប់ដណ្ដប់ដោយអាកាសធាតុក្ដៅ។ រដូវរងារអាចមានសីតុណ្ហភាពដល់ ២១អង្សារ។ នៅរដូវក្ដៅគឺកម្រនឹងមានភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំងណាស់។ នៅតំបន់ភ្នំភាគខាងជើងប្រទេស មានអាកាសធាតុត្រជាក់កំឡុងរដូវរងារ និងពេលខ្លះមានព្រិលទៀតផង ហើយនៅពេលខ្លះអាចមានទឹកជំនន់ផង។

រដ្ឋាភិបាល និង នយោបាយកែប្រែ

 
Baghdad Convention Center, the current meeting place of the Council of Representatives of Iraq.

នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ អ៊ីរ៉ាក់ជាប្រទេសលំដាប់ទី១១ ដែលអស្ថេរភាពផ្នែកនយោបាយ។[៥][៦] អំណាចកណ្ដាលគឺគ្រប់គ្រងដោយប្រធានាធិបតី Nouri al-Maliki ។[៧]

 
Pro-independence rally in Iraqi Kurdistan in September 2017

ច្បាប់កែប្រែ

ក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ២០០៥ រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីត្រូវបានអនុម័តដោយមានការគាំទ្រ 78%។[៨] រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីត្រូវគឺគាំទ្រដោយសហគមន៍ Shia និង Kurdish ប៉ុន្តែត្រូវបដិសេធដោយ Arab Sunnis ។

ច្បាប់ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌអ៊ីរ៉ាក់ គឺជាច្បាប់នៃប្រទេស។

យោធាកែប្រែ

ទ័ពអាកាសអ៊ីរ៉ាក់ បច្ចប្បន្នមាន ៣០០០នាក់ ហើយប្រទេសនេះមានគម្រោងបង្កើនអោយដល់ ១៨ ០០០ នាក់។

ទំនាក់ទំនងការបរទេសកែប្រែ

 
US President Donald Trump with Iraqi Prime Minister Haider al-Abadi in 2017.

នៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៩ អ៊ីរ៉ាក់ក្លាយជាសមាជិកផ្លូវការទី១៨៦ ក្នុងអនុសញ្ញាអាវុធគីមី។ [៩]


ទំនាក់ទំនងអ៊ីរ៉ង់ - អ៊ីរ៉ាក់ បានរីកចម្រើនចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2005 ដោយការផ្លាស់ប្តូរទស្សនកិច្ចជាន់ខ្ពស់។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីរ៉ាក់លោក Nouri al-Maliki បានធ្វើទស្សនកិច្ចជាញឹកញាប់ទៅអ៊ីរ៉ង់រួមជាមួយលោក Jalal Talabani ទស្សនកិច្ចជាច្រើនដងដើម្បីជួយជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីលើគ្រប់វិស័យ។ ជម្លោះចាប់ផ្ដើមមានឡើងក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩ នៅពេលអ៊ីរ៉ាក់ចោទប្រកាន់អ៊ីរ៉ង់ថាបានរឹបអូសយកអណ្ដូងប្រេងនៅតាមព្រំដែន។[១០]

ទំនាក់ទំនងរវាងអ៊ីរ៉ាក់និងទួរគីមានការតានតឹងយ៉ាងខ្លាំងដោយសារតែ រដ្ឋាភិបាលតំបន់ឃឺដប៉ះទង្គិចគ្នារវាងតួកគីនិងគណបក្សពលករឃឺដ(PKK)ត។[១១] នៅខែតុលាឆ្នាំ 2011 រដ្ឋសភាតួកគីបានបង្កើតច្បាប់មួយដែលផ្តល់ឱ្យកងកម្លាំងតួកគីនូវលទ្ធភាពបន្តពួកឧទ្ទាមលើព្រំដែននៅអ៊ីរ៉ាក់។"[១២]

សិទ្ធិមនុស្សកែប្រែ

ទំនាក់ទំនងរវាងអ៊ីរ៉ាក់និងប្រជាជនឃឺដរបស់ខ្លួនមានភាពជូរចត់ក្នុងប្រវត្ដិសាស្ដ្រនាពេលថ្មីៗនេះជាពិសេសជាមួយយុទ្ធនាការប្រល័យពូជសាសន៍របស់សាដាមហ៊ូសេននៅឆ្នាំ 1980 ។ បន្ទាប់ពីការងើបបះបោរនៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1990 ជនជាតិឃឺដជាច្រើននាក់បានភៀសខ្លួនចេញពីស្រុកកំណើតរបស់ពួកគេហើយតំបន់ជាច្រើនត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅភាគខាងជើងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ដើម្បីទប់ស្កាត់ជម្លោះបន្ថែមទៀត។ ទោះបីជាមានទំនាក់ទំនងមិនល្អជាប្រវត្តិសាស្ត្រក៏ដោយក៏មានការរីកចម្រើនខ្លះដែរហើយអ៊ីរ៉ាក់បានជ្រើសរើសបេក្ខជនឃើរទីមួយរបស់ខ្លួនគឺលោក Jalal Talabani ក្នុងឆ្នាំ 2005 ។ ម្យ៉ាងទៀតភាសាឃឺឌីគឺជាភាសាផ្លូវការរបស់អ៊ីរ៉ាក់ដែលមានភាសាអារ៉ាបាប់តាមមាត្រាទី 4 នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ។

បំណែងចែករដ្ឋបាលកែប្រែ

 

អ៊ីរ៉ាក់មានខេត្តចំនួន១៩។

សេដ្ឋកិច្ចកែប្រែ

 
Global distribution of Iraqi exports in 2006.


សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ត្រូវបានគ្របដណ្តប់ដោយវិស័យ ប្រេង ដែលជាទូទៅបានផ្តល់ប្រហែល 95% នៃប្រាក់ចំណូលប្តូរប្រាក់បរទេស។ កង្វះនៃការអភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងវិស័យដទៃទៀតបានធ្វើឱ្យអ្នកគ្មានការងារធ្វើពី 18% ទៅ 30% និង GDP របស់មនុស្សម្នាក់ៗមានចំនួន 4.000 ដុល្លារ។[១៣] ការងារវិស័យសាធារណៈមានចំនួនជិត 60% នៃការងារពេញម៉ោងក្នុងឆ្នាំ 2011 ។[១៤] ឧស្សាហកម្មនាំប្រេងចេញដែលគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចអ៊ីរ៉ាក់បង្កើតការងារតិចតួចណាស់។[១៤] Currently only a modest percentage of women (the highest estimate for 2011 was 22%) participate in the labour force.[១៤]


ប្រេង និង ថាមពលកែប្រែ

 
Tankers at the Basra Oil Terminal.


ក្នុងអំឡុងទសវត្សឆ្នាំ 1970 អ៊ីរ៉ាក់ផលិតបានដល់ 3,5 លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃប៉ុន្តែការដាក់ទណ្ឌកម្មប្រឆាំងអ៊ីរ៉ាក់បន្ទាប់ពីការលុកលុយរបស់គុយវែតនៅឆ្នាំ 1990 បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់វិស័យប្រេងរបស់ប្រទេស។ ទណ្ឌកម្មបានហាមប្រាមអ៊ីរ៉ាក់ពីការនាំចេញប្រេងរហូតដល់ឆ្នាំ 1996 ហើយទិន្នផលរបស់អ៊ីរ៉ាក់បានធ្លាក់ចុះ 85% ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំនេះបន្ទាប់ពីសង្គ្រាមឈូងសមុទ្រលើកដំបូង។ ការដាក់ទណ្ឌកម្មត្រូវបានលើកឡើងក្នុងឆ្នាំ 2003 បន្ទាប់ពីការឈ្លានពានដែលដឹកនាំដោយអាមេរិកបានដកចេញពីសាដាមហ៊ូសេនពីអំណាចប៉ុន្តែការអភិវឌ្ឍធនធានប្រេងរបស់ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ត្រូវបានរំខានដោយជម្លោះកំពុងបន្ត។


ទោះបីជាមានប្រាក់ចំណូលល្អនិងប្រាក់ចំណូលរាប់ពាន់លានដុល្លារក៏ដោយក៏ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់នៅតែបង្កើតអគ្គិសនីប្រហែលពាក់កណ្តាលនៃតម្រូវការអគ្គិសនីដែលជាតម្រូវការរបស់អតិថិជនធ្វើឱ្យមានបាតុកម្មក្នុងកំឡុងរដូវក្តៅក្តៅ។[១៥]

អង្គការសហប្រជាជាតិប៉ាន់ប្រមាណថាប្រេងមានចំនួន 99% នៃចំណូលរបស់ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។[១៦]

ការផ្គត់ផ្គង់ទឹក និង អនាម័យកែប្រែ

 
A reservoir in the Samawa desert Southern Iraq


ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកនិងអនាម័យនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់មានគុណភាពអប់ខ្លាំង។ សង្គ្រាមបីទសវត្សរួមជាមួយការយល់ដឹងពីបរិស្ថានតិចតួចបានបំផ្លាញប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងធនធានទឹករបស់អ៊ីរ៉ាក់។[១៧] បរិមាណទឹកច្រើនត្រូវបានខ្ជះខ្ជាយក្នុងកំឡុងពេលផលិតកម្ម។

ប្រជាសាស្ត្រកែប្រែ

ឆ្នាំ អត្រាប្រ. %±
1878 ២,០ —
1947 ៤,៨ 140.0%
1957 ៦,៣ 31.3%
1977 ១២,០ 90.5%
1987 ១៦,៣ 35.8%
1997 ២២,០ 35.0%
2009 ៣១,៦ 43.6%
2016 ៣៧,២ 17.7%
Source: [១៨][១៩][២០]
 
Population pyramid


Ethnic groupsកែប្រែ

មនុស្សប្រហែល 20.000 នាក់រស់នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ភាគខាងត្បូង។[២១]

ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់មានសហគមន៍ជនជាតិ Chechen 2.500 នាក់។[២២] នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់អាហ្វ្រូអ៊ីរ៉ាក់មានសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចអ៊ីរ៉ាក់ដែលជាកេរដំណែលនៃទាសភាពដែលបានអនុវត្តនៅក្នុង Caliphate អ៊ីស្លាមដែលចាប់ផ្តើមពីការបះបោរ Zanj នៃសតវត្សទី 9 និងតួនាទីរបស់បាស៊្រាជាច្រកសំខាន់មួយ។Williams, Timothy (2009-12-02). "In Iraq's African Enclave, Color Is Plainly Seen". The New York Times.</ref> It is the most populous country in the Arabian Plate.[២៣]


សាសនាកែប្រែ

អត្ថបទដើមចំបង: Religion in Iraq និង Islam in Iraq
Religion in Iraq, 2014[២៤]
Shia Islam
  
 64.5%
Sunni Islam
  
 31.5%
Gnosticism/Yazdânism
  
 2.0%
Christianity
  
 1.2%
Other religion
  
 0.8%

វាក៏មានប្រជាជនជនជាតិភាគតិចដែលមានជនជាតិដើមភាគតិចតូចៗនៅទីក្រុង Mandalay, Shabaks, Yarsan និង Yezidis ។ មុនឆ្នាំ 2003 ចំនួនរបស់ពួកគេរួមគ្នាអាចមានចំនួន 2 លាននាក់ភាគច្រើនគឺយ៉ាសានដែលជាសាសនាមិនមែនសាសនាអ៊ីស្លាមដែលមានឫសគល់នៅក្នុងសាសនាមុនអ៊ីស្លាមនិងសាសនាមុនគ្រិស្តសាសនា។ មានរបាយការណ៍នៃការផ្លាស់ប្តូរជាង 100.000 នាក់ទៅ Zoroastrian ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ សហគមន៍ជ្វីហ្វអ៊ីរ៉ាក់ដែលមានចំនួនប្រហែល 150.000 នាក់នៅឆ្នាំ 1941 ស្ទើរតែបានចាកចេញពីប្រទេស។[២៥]


សុខាភិបាលកែប្រែ

នៅក្នុងឆ្នាំ 2010 ការចំណាយលើការថែទាំសុខភាពមានចំនួន 6,84% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ប្រទេស។ ក្នុងឆ្នាំ 2008 មានគ្រូពេទ្យចំនួន 6,96 នាក់និងគិលានុបដ្ឋាយិកា 13,92 ក្នុងប្រជាជន 10,000 នាក់។[២៦] អាយុកាលជាមធ្យមក្នុងឆ្គឺ 68.49 ឆ្នាំ។ ក្នុងឆ្នាំ 2010 គឺ 65.13 ឆ្នាំសំរាប់បុរសនិង 72.01 ឆ្នាំសំរាប់នារី។[២៧] នេះគឺជាការធ្លាក់ចុះពីអាយុកាលខ្ពស់បំផុតដែលមានអាយុកាល 71.31 ឆ្នាំក្នុងឆ្នាំ 1996 ។[២៨] id=14290 |archivedate=2007-07-17 |date=January 8, 2007 |deadurl=yes |df= }}</ref>

ការអប់រំកែប្រែ

មុនពេលដែលប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់បានប្រឈមនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីអង្គការសហប្រជាជាតិវាមានប្រព័ន្ធការអប់រំអារ៉ាប់ប្រកបដោយភាពជោគជ័យនិងជោគជ័យរួចទៅហើយ។[២៩]

កីឡាកែប្រែ

បាល់ទាត់គឺជាកីឡាដ៏មានប្រជាប្រិយបំផុតនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។ បាល់ទាត់គឺជាកត្តារួបរួមគ្នាដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់មួយនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ក្រោយពីសង្គ្រាមនិងភាពចលាចលជាច្រើនឆ្នាំ។ កីឡាបាល់បោះការហែលទឹកហែលទឹកការលើកកម្ពស់ការហាត់ប្រាណការប្រដាល់ជើងឯកប្រដាល់និងកីឡាវាយកូនបាល់ក៏ជាកីឡាដ៏មានប្រជាប្រិយផងដែរ។


Referencesកែប្រែ

  1. ↑ "World Bank GINI index". Data.worldbank.org. Retrieved 2016-08-17.
  2. ↑ "2018 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2015. p. 9. Retrieved December 14, 2015.
  3. ↑ "Declaration of Principles for a Long-Term Relationship of Cooperation and Friendship Between the Republic of Iraq and the United States of America". 2007-11-26.
  4. ↑ Al-Gailani Werr, L., 1988. Studies in the chronology and regional style of Old Babylonian Cylinder Seals. Bibliotheca Mesopotamica, Volume 23.
  5. ↑ "Failed States Index Scores 2018". fundforpeace.org. Archived from the original on 2010-06-28.
  6. ↑ "The Failed States Index 2010". fundforpeace.org.
  7. ↑ "Freedom in the World 2013" (PDF). Freedom House. 2013. p. 21. Retrieved 2016-08-17.
  8. ↑ Wagner, Thomas (2005-10-25). "Iraq's Constitution Adopted by Voters". ABC News. Archived from the original on 2006-02-18. Retrieved 2013-01-25.
  9. ↑ "Iraq Joins the Chemical Weapons Convention". The Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons -Opcw.org. Retrieved 2011-06-19.
  10. ↑ Muhanad Mohammed (December 19, 2012). "Iran, Iraq seek diplomatic end to border dispute". Reuters. Retrieved August 18, 2012.
  11. ↑ "TURKEY:Relations with Iraq become explosive". Ipsnews.net. October 30, 2007.
  12. ↑ "24 soldiers killed in attack in Turkey". CNN. 2011-10-19.
  13. ↑ "Iraq". CIA Factbook.
  14. ↑ ១៤,០ ១៤,១ ១៤,២ "Unemployment Threatens Democracy in Iraq" (PDF). USAID Iraq. January 2011. Archived from the original (PDF) on 2013-05-11.
  15. ↑ "Iraqi Minister Resigns Over Electricity Shortages". 2010-06-22. Retrieved 2010-07-23.
  16. ↑ Calamur, Krishnadev (2018-03-19). "Oil Was Supposed to Rebuild Iraq". The Atlantic. ISSN 1072-7825. Retrieved 2018-03-20.
  17. ↑ UN Iraq Joint Analysis and Policy Unit (March 2013). "Water in Iraq Factsheet" (PDF). Retrieved 2018-02-03.
  18. ↑ Charles Philip Issawi (1988). The Fertile Crescent, 1800–1914: A Documentary Economic History. Oxford University Press. p. 17. ISBN 978-0-19-504951-0. Retrieved 2016-08-17.
  19. ↑ "Population Census". Central Organization for Statistics. Retrieved 2016-08-17.
  20. ↑ "Population Of Iraq For The Years 1977 – 2011 (000)". Central Organization for Statistics. Retrieved 2016-08-17.
  21. ↑ Sharp, Heather (March 3, 2003). "BBC News – Iraq's 'devastated' Marsh Arabs". Retrieved 2008-05-01.
  22. ↑ "Chechens in the Middle East: Between Original and Host Cultures". Belfer Center for Science and International Affairs. 2002-09-18. Archived from the original on 2011-07-22. Retrieved 2010-04-21.
  23. ↑ McCoy, John (2003). Geo-data: the world geographical encyclopedia. p. 281.
  24. ↑ http://gulf2000.columbia.edu/images/maps/Iraq_Religions_2014_lg.png
  25. ↑ Stone, Andrea (2003-07-27). "Embattled Jewish community down to last survivors". Usatoday.com. Retrieved 2011-06-19.
  26. ↑ "Health". SESRIC. Retrieved 2016-08-17.
  27. ↑ "Demography". SESRIC. Retrieved 2016-08-17.
  28. ↑ "Life expectancy at birth, total (Iraq)". SESRIC. Retrieved 2016-08-17.
  29. ↑ de Santisteban, Agustin Velloso (2005). "Sanctions, War, Occupation and the De-Development of Education in Iraq". International Review of Education. 51: 1–13 – via Springer.


Further readingកែប្រែ

External linksកែប្រែ

ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីIraqលើ គម្រោងបងប្អូនរបស់វិគីភីឌា:
  និយមន័យនិងបំណកប្រែពីវិគីនានុក្រម
  រូបភាពនិងមីឌាពី Wikimedia Commons
  ប្រភពរៀនសូត្រពីវិគីសាកលវិទ្យាល័យ
  រឿងរ៉ាវព័ត៌មានពីវិគីព័ត៌មាន
  សម្រង់ពាក្យសម្ដីពីវិគីសម្រង់ពាក្យ
  អត្ថបទប្រភពដើមពីវិគីប្រភព
  សៀវភៅពុម្ពពីវិគីសៀវភៅ

Government

General information

បានពី "https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=អ៊ីរ៉ាក់&oldid=224068"