ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ

ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ គឺជាស្ថាប័នកំពូលមួយក្នុងចំណោមស្ថាប័នកំពូលទាំងប្រាំមួយនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (អសប) ហើយស្ថាប័ននេះមានទំនួលខុសត្រូវលើការធានានូវសន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិ ផ្តល់អនុសាសន៍ឱ្យទទួលយកសមាជិកថ្មីនៃ អសប ទៅកាន់មហាសន្និបាត និងអនុម័តបម្លាស់ប្តូរណាមួយចំពោះធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ។ អំណាចរបស់ស្ថាប័ននេះរួមមាន៖ ការបង្កើតប្រតិបត្តិការរក្សាសន្តិភាព ការដាក់ទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិ និងការអនុញ្ញាតសកម្មភាពយោធា។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខគឺជាស្ថាប័នតែមួយគត់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលមានសិទ្ធិអំណាចក្នុងការចេញសេចក្តីសម្រេចដែលមានចំណងលើរដ្ឋជាសមាជិក។

ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ

• អង់គ្លេស៖	United Nations Security Council
  បារាំង៖	Conseil de sécurité des Nations unies
  ចិន៖	联合国安全理事会
  អារ៉ាប់៖	مجلس الأمن للأمم المتحدة
  អេស្ប៉ាញ៖	Consejo de Seguridad de las Naciones Unidas
  រុស្ស៊ី៖	Совет Безопасности Организации Объединённых Наций

ការិយាល័យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិនៅទីក្រុងញូវយ៉ក
អក្សរ​កាត់	UNSC (អង់គ្លេស)
ស្ថាបនា	២៤ តុលា ១៩៤៥
ប្រភេទ	ស្ថាប័នកំពូល
ឋានៈ​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់	សកម្ម
សមាជិកភាព	១៥ ប្រទេស សមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍៖ ចិន បារាំង រុស្ស៊ី សហរាជាណាចក្រ សហរដ្ឋអាមេរិក សមាជិកមិនអចិន្ត្រៃយ៍៖ កាបុង កាណា ជប៉ុន ប្រេស៊ីល ម៉ាល់តា ម៉ូសំប៊ិក ស្វីស អាល់បានី អេក្វាទ័រ អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម
ប្រធាន	អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម
គេហទំព័រ	un.org/securitycouncil/
រដ្ឋអាហ្វ្រិក (៣)      រដ្ឋអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (៣)      រដ្ឋអឺរ៉ុបខាងកើត (២)      រដ្ឋអាមេរិកឡាទីន និងការ៉ាអ៊ីប (២)      រដ្ឋអឺរ៉ុបខាងលិច និងរដ្ឋដទៃទៀត (៥)

ដូចអង្គការសហប្រជាជាតិដែរ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខត្រូវបានបង្កើតឡើងក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ដើម្បីជំនួសឱ្យសង្គមប្រជាជាតិ និងមានមុខងារចម្បងក្នុងការថែរក្សាសន្តិភាពពិភពលោក។ វាបានបើកសម័យប្រជុំលើកដំបូងនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៤៦ ប៉ុន្តែត្រូវបានខកខាននៅក្នុងឆ្នាំបន្តបន្ទាប់ដោយសារតែជម្លោះសង្គ្រាមត្រជាក់រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពសូវៀត (និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់មហាអំណាចទាំងពីរ)។ ទោះយ៉ាងណា អង្គការមួយនេះបានលូកដៃចូលធ្វើអន្តរាគមន៍យោធានៅក្នុងសង្គ្រាមកូរ៉េ និងវិបត្តិកុងហ្គោ និងបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពនៅក្នុងប្រទេសស៊ីប ប៉ាពួនូវែលគីនេខាងលិច និងឧបទ្វីបស៊ីណៃ។ បន្ទាប់ពីការដួលរលំនៃសហភាពសូវៀត កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានកើនឡើងជាលំដាប់ ដោយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខបានចុះធ្វើបេសកកម្មយោធា និងរក្សាសន្តិភាពធំៗនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គុយវ៉ែត ណាមីប៊ី បូស្នី-អ៊ែរសេកូវីន រ្វ៉ាន់ដា សូម៉ាលី ស៊ូដង់ និងសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យកុងហ្គោ។

ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខមានសមាជិកសរុបទាំងអស់ចំនួន ១៥ រដ្ឋដែលក្នុងនោះមានរដ្ឋចំនួន ៥ ជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍គឺ៖ ចិន បារាំង រុស្ស៊ី សហរាជាណាចក្រ និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ បណ្ដារដ្ឋទាំងប្រាំនេះគឺជាមហាអំណាចដែលបានទទួលជ័យជម្នះក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ (ឬរដ្ឋស្នងបន្ត)។ រដ្ឋសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នីមួយៗមានអំណាចវេតូ ដែលអាចបិទបង្ខាំងដំណោះស្រាយ ឬសេចក្ដីសម្រេចណាមួយរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ដោយក្នុងនោះក៏រួមបញ្ចូលទាំងការទទួលស្គាល់រដ្ឋសមាជិកថ្មីទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិ ឬបេក្ខជនឈរឈ្មោះសម្រាប់តំណែងអគ្គលេខាធិការជាដើមផងដែរ។ សិទ្ធិវេតូនេះមិនអាចប៉ះពាល់ដល់មហាសន្និបាត ឬសម័យប្រជុំពិសេសបន្ទាន់នៃមហាសន្និបាតស្ដីពីបញ្ហា ឬការបោះឆ្នោតណាមួយឡើយ។ សមាជិកចំនួនដប់ផ្សេងទៀតត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសទៅតាមតំបន់សម្រាប់រយៈពេលពីរឆ្នាំ។ ប្រធាននៃស្ថាប័ននេះគឺត្រូវឆ្លាស់វិលជុំប្រចាំខែក្នុងចំណោមសមាជិករបស់ខ្លួន។

ដំណោះស្រាយរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាធម្មតាត្រូវបានអនុវត្តដោយកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលមានកងកម្លាំងយោធាស្ម័គ្រចិត្តផ្ដល់ដោយរដ្ឋជាសមាជិក និងទទួលបានមូលនិធិដោយឯករាជ្យផ្ដាច់ចេញពីថវិកាចម្បងរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ គិតត្រឹមខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ បេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពមានចំនួន ១២ ដែលមានបុគ្គលិកយោធាជាង ៨៧,០០០ នាក់មកពីប្រទេសចំនួន ១២១ ជាមួយនឹងថវិកាចំណាយសរុបប្រមាណ ៦.៣ ពាន់លានដុល្លារ។