ទង់ជាតិកម្ពុជា
សូមស្វាគម៏កាមកកាន់វិគីភីឌារបស់ខ្ញុំ
សុខ គឹម

.

ថៃ្ងនេះ ថ្ងៃសុក្រ,​ទី​៣​ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៤
ម៉ោងអន្តរជាតិ ម៉ោង២៣:០៧ វីគីភីឌាជាភាសាខ្មែរ មាន ១០៤៦៦អត្ថបទ។
ប្រាសាទនៅភ្នំគូលេន
រូបចំលាក់ផ្សេងៗនៅភ្នំគូលេន

សូមជំរាបសួរ និងសូមស្វាគមន៏ ការចូលមកកាន់ទំព័រដើមរបស់ខ្ញុំ។

ខ្ញុំបាទឈ្មោះ សុខ គឹម ជាសិស្សដែលរៀននៅសាលាបច្ចេកទេសដុនបូស្កូខេត្តកែប​ ផ្នែកទំនាក់ទំនងសង្គមនិងសារព័ត៍មាន​ ជំនាន់ទី៥
ខ្ញុំស្វាគមន៍ការចូលមកកាន់ទំព័រវីគីភីឌារបស់ខ្ញុំបាទនេះ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាអ្នកទទួលបាននៅការចែករំលែកនូវចំណេះដឹងថ្មីៗ ដែលមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះ​​មិនថានៅកន្លែងណាឡើយ ហើយខ្ញុំនឹងខិតខំស្វែងរក​ និងស្រាវជ្រាវ ព័ត៏មាន ផ្សេងៗ ដើម្បីចែកជូនអ្នកសិក្សា។​ ក្នុងនាមខ្ញុំជាបង្កើតទំព័រវីគីភីឌា(km wikipedia)នេះបានខិតខំធ្វើយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់និងបានប្រើរូបមន្តទាំងប៉ុន្មានដែលខ្ញុំបានរៀនកន្លងមក​។ ខ្ញុំនិងខិតខំប្រឹងប្រែងនិងរិះរកនូវអ្វីថ្មីៗដើម្បីីទុកឲ្យលោកនាក់បានដឹងនិងទទួលបានព័ត៍មាននិងចំនេះដឹងជាច្រើនទៀត-ល-។

ភ្នំគូលេន កែប្រែ

ភ្នំគូលេន ស្ថិតនៅក្នុងស្រុកស្វាយលើ និងស្រុកវ៉ារិន ចំងាយ ៦០គីឡូម៉ែត្រពីក្រុងសៀមរាប និងប្រហែល ២៥គីឡូម៉ែត្រពី​ប្រាសាទបន្ទាយស្រី។ ភ្នំគូលេនមានឈ្មោះដើមថា មហិន្រ្ទព៌ត ជាកន្លែងដែលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ ប្រារព្ធធ្វើពិធីទេវរាជ និងប្រកាសឯករាជ្យពីប្រទេសជ្វាក្នុងឆ្នាំ​៨០២ ដែលជាពេលដែលសម័យអង្គរកើតឡើង។ ភ្នំនេះជាទីក្រុងរបស់ចក្រខ្មែរ (អាណាចក្រខ្មែរ)ដំបូងគេជិតកន្លះសតវត្សមុនពេលប្តូរទៅហិហរាល័យ ដែលឥឡូង​នេះហៅថារលួស។ មានប្រាសាទប្រហែល ២០​ ត្រូវបានរកឃើញនៅលើភ្នំនេះ។

Phnom Kulen
ឯកសារ:​​​ទឹកជ្រោះ នៅ ភ្នំគូលែន
Phnom Kulen appears as a long, continuous silhouette in the background
ចំណុចខ្ពស់ បំផុត
កំពូល៤៨៧ ម (១៥៩៨ ភត)
ភូមិសាស្ត្រ
 <div style="position: absolute; z-index: 2; top: Expression error: Missing operand for *.%; left: -1793%; height: 0; width: 0; margin: 0; padding: 0;">
 
Phnom Kulen
Location of Phnom Kulen in Cambodia
ទីតាំងCambodia
តំបន់KH
ភូគព្ភសាស្ត្រ
ប្រភេទភ្នំsandstone
ឡើង
ផ្លូវងាយស្រួលបំផុតDrive

ភ្នំគូលែន ផងដែរជា ( រាជធានី គូលែន , គូលែន ឬ ភ្នំ គូលែន ) ភ្នំគូលេន គឺជាភ្នំដែលស្ថិតនៅ ខេត្ត សៀមរាប , ប្រទេសកម្ពុជា .

ភូមិសាស្ដ្រ កែប្រែ

គឺជាជួរភ្នំមួយ ភ្នំគូលែនជាឈ្មោះភ្នំស្ថិតដាច់ស្រយាលនៃដ៏ទៃទៀតភ្នំតូចមួយនេះមានកម្ពស់កម្រិតមធ្យមនិងមានទីតាំងស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងនៃ ភ្នំដងរែក។ ជួរភ្នំនេះ លាតសន្ធឹងប្រវែង40 គីឡូម៉ែត្រ ក្នុងមួយ WNW - ទិសដៅ របស់ ESE និងមានទីតាំងស្ថិត នៅភាគខាងជើងដែលមានចំងាយ48 គីឡូម៉ែត្រ ពី ក្រុងសៀមរាប។ ចំណុចខ្ពស់បំផុត របស់វាគឺ 487 ម៉ែត្រនិងកម្ពស់ របស់វាគឺទៀងទាត់ណាស់ជាមធ្យម 400 ម៉ែត្រនៅតាមជួរភ្នំ។ ភូមិសាស្ត្រ ភ្នំគូលែនត្រូវបានបង្កើតឡើងសំរាប់យកថ្មភក់។ វាជាកន្លែងការសំខាន់ដូចជាកន្លែងយកថ្ម នៅក្នុងដង អង្គរ ដែលជា កន្លែងដែលត្រូវបានគេយកថ្មធំៗដែលមានទីតាំងស្ថិតនោះនៅភាគអាគ្នេយ៍នៃប្រជុំភ្នំមុំនេះ។[១]

តំបន់ការពារ កែប្រែ

មានជម្រកនៅក្នុងតំបន់ឧទ្យានជាតិភ្នំគូលែនដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងស្រុកស្វាយ ឡែន និង វ៉ា រិន បាន។ គោលបំណងរបស់វាគឺ កំសាន្ត និងវិទ្យាសាស្រ្ត ក្នុងគោលបំណងដើម្បី អភិរក្ស ធម្មជាតិនៃ ទេសភាពដែលមានលក្ខណៈពិសេស​។ ភ្នំគូលែនមាន​នៅកន្លែងកំសាន្តដូចជា ទឹកជ្រោះ និងកន្លែងល្បីល្បាញមួយចំនួនទៀត។ ឧទ្យាននេះ មានទីតាំងស្ថិតនៅចំងាយប្រមាណ 48 គីឡូម៉ែត្រ ភាគខាងជើងនៃ ខេត្ត នេះ សៀមរាប.

បេតិកភណ្ឌពិភពលោក កែប្រែ

គេហទំព័រនេះ ត្រូវបាន បន្ថែមទៅ ​អង្គការយូណេស្កូ(UNESCO) បេតិកភណ្ឌពិភពលោក បញ្ជីឈ្មោះ បណ្តោះអាសន្ន នៅថ្ងៃទី1 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ1992 នៅក្នុងប្រភេទ វប្បធម៍ នេះ.[២]

អរត្តបទសង្ខេប កែប្រែ

 
រូបភាពទឹកជ្រោះ នៅ ភ្នំគូលែន

ជួរភ្នំភ្នំគូលែនមានទីតាំងស្ថិតនៅ 30 គីឡូម៉ែត្រពីខាងជើងប្រាសាទអង្គរវត្ត។ ឈ្មោះរបស់វាមានន័យថា " ភ្នំគូលែន ឬ​ គូលែន នេះតែម្ដង" ។ .[៣] មានតំបន់លើកំពូលភ្នំមួយដែលពិសិដ្ឋនៅលើកំពូលនៃជួរគឺ។ ភ្នំគូលេនត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាភ្នំបរិសុទ្ធនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានសារៈសំខាន់សាសនាពិសេសដល់សាសនាហិណ្ឌូនិងព្រះពុទ្ធសាសនាដែលបានមកដល់ភ្នំនៅសក្ការៈបូជា។ វាមានសារៈសំខាន់ជានិមិត្តរូបសំខាន់សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជាដែលជាកន្លែងកំណើតនៃអាណាចក្រខ្មែរបុរាណ, សម្រាប់វាគឺនៅភ្នំគូលែនដែលស្ដេចជ័យវរ្ម័នទី២ដែលបានប្រកាសឯករាជ្យពីជ្វាក្នុង 804 គ។ ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២ បានផ្តួចផ្តើការគោរពនៃស្តេច, ការគោរពលិង្គមួយនៅក្នុងអ្វីដែលត្រូវបានចុះកាលបរិច្ឆេទ 804 គនិងជាការប្រកាសឯករាជ្យភាពរបស់ព្រះអង្គពីជ្វាដែលក្នុងនោះខ្មែរត្រូវបានរដ្ឋ vassalage មួយ (ថាតើនេះជាការពិត "កោះជ្វា" ឬ "កម្អែភ្នំភ្លើង" (ឡាវមួយ នគរ) ត្រូវបានពិភាក្សាដូចរឿងព្រេងដែលគាត់ត្រូវបានប្រារព្ធឡើងកាលពីដើមជាតម្លៃលោះនៃនគរនៅកោះជ្វាមួយ។ សូមមើល Higham របស់ដើមបណ្តឹងនៃអង្គរសម្រាប់ការបន្ថែមទៀតអំពីការជជែកពិភាក្សាគ្នា)[៤] ។ ក្នុងអំឡុងសម័យអង្គរការផ្តល់ជំនួយសង្គ្រោះនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា (ភ្នំនៃមហាឥន្ទ្រនេះ) ។[៥]

តំបន់នេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាសម្រាប់ចម្លាក់តំណាងភោគផលនិងទឹកដែលហូរដែលសារសំខាន់ពិសេសដល់សាសនាហិណ្ឌូ។ គ្រាន់តែ 5 សង់ទីម៉ែត្រនៅក្រោមផ្ទៃទឹកចម្លាក់ជាង 1000 ត្រូវបានឆ្លាក់តូចមួយចូលទៅក្នុងបាតទន្លេថ្មភក់នេះ។ ដែនទឹកនេះត្រូវបានចាត់ទុកថាជាបរិសុទ្ធបានផ្ដល់ឱ្យថាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី I២ជ្រើសរើសដើម្បីងូតទឹកក្នុងទន្លេហើយមានទន្លេនេះបានបង្វែរដូច្នេះគ្រែថ្មនេះក៏ត្រូវបានឆ្លាក់ដែរ។ រូបចម្លាក់មានតំណាងដុំថ្មមួយនៃសាសនាហិណ្ឌូដែលព្រះវិស្ណុដាក់នៅលើសត្វពស់របស់លោក អានណាតា ជាមួយប្រពន្ធរបស់គាត់ ឡាក់ស្ម៊ី នៅជើងរបស់គាត់។[៦] ផ្កាឈូកមួយរីកចេញពីផ្ចិតរបស់ខ្លួនដែលមន្តព្រះព្រហ្ម។ ស្ទឹងនេះបញ្ចប់ដោយទឹកជ្រោះនិងអាងមួយ។[ នៅជិតភ្នំទាំងនេះគឺព្រះអង្គកំពង់ធំមួយសតវត្សរ៍ទី 16 គួរឱ្យកត់សម្គាល់សម្រាប់វត្តព្រះពុទ្ធសាសនាព្រះពុទ្ធទម្រយក្សរបស់ប្រទេសនេះធំជាងគេ។[៦] កុលសម្ព័ន្ធសំរែត្រូវបានអតីតរស់នៅគែមនៃភ្នំគូលែននោះនៃថ្មភក់និងការដឹកជញ្ជូនវាទៅកាន់ដែនដីនៃស្ដេច។[៧] ខ្មែរក្រហមបានប្រើទីតាំងនេះថាជាការរឹងមាំចុងក្រោយដែលជារបបរបស់ខ្លួនបានចូលមកដល់ទីបញ្ចប់នៅក្នុងឆ្នាំ 1979​ ។

ទេសភាព កែប្រែ

លិង្គ នេះគឺ នៅតាមដងទន្លេ ខេត្តសៀមរាប និងមានច្រើនន តួលេខនៃយោនីនិងលិង្គបានរីករាលដាលចេញនៅផ្នែកខាងក្រោមនៃទន្លេនេះ។ លាន ស្តេច គុំគឹជាព្រះវិហារ។ លិង្គ នេះគេបានកសាងឡើងអំពពីឥដ្ឋដែលប្រាសាទតូចមួយនោះស្ថិតនៅកណ្តាលនាំខ្លួន។ វាត្រូវបាន គ្របដណ្តប់ដោយកម្អែភ្នំភ្លើងរាប់រយឆ្នាំមកហើយ។ ជប់ព្រះ​គឹជា ខ្សែរទឹកដែលហូរចាក់ទៅក្នុងជ្រលងភ្នំ នៅលើភ្នំគូលេនមា​នទឹកធ្លាក់ចំនួនពីរជាន់ ជាន់ទីមួយមានកំពស់ប្រហែលបួនទៅប្រាំម៉ែត្រ ហើយមានប្រវែងប្រហែល 20​ ទៅ 25 ម៉ែត្រ។ ជាន់ទីពីរមានកំពស់ 15 ទៅ 20 ម៉ែត្រ ហើយមានប្រវែង 10 ទៅ 15 ម៉ែត្រ ប្រវែងនេះអាស្រ័យទៅលើរដូវប្រាំង និង រដូវវស្សា។

អាស្រមព្រះអង្គធំ គឺជាកន្លែងដែលមានរូបបដិមាព្រះពុទ្ធធំជាងគេដែលបានកសាងឡើងនៅក្នុង ស.វ ទី 16 ដែលមានកំពស់ 8 ម៉ែត្រ។ ព្រះអង្គធំគឺជាកន្លែងដ៏ពិសិទ្ឋ និងគោរពបូជាបំផុតនៅលើភ្នំគូលេន។ នៅទីនោះក៏មានដើមចំប៉ាដ៏ធំពីរដើមផងដែរ។ នៅពីក្រោយព្រះអង្គធំមាន ឈូករ័ត្ន គន្លងព្រះបាតជាន់ទុក ពើងឈូក ពើង ឥសូរ និងពើង ឥសី ផងដែរ។

ឯកសារយោង កែប្រែ

គន្ថនិទ្ទេស កែប្រែ

  • Rooney, Dawn F. (2005). ចំណងជើង = អង្គរ: ប្រាសាទបុរាណខ្មែរ អស្ចារ្យ របស់ប្រទេសកម្ពុជា (5th រ.រ.). Odissey. ល.ស.ប.អ. 978-962-217-727-7. 
  • Higham, Charles (2002) (1st រ.រ.). University of California Press. ល.ស.ប.អ. 0-520-23442-1. 

តំណ​ភ្ជាប់​ខាងក្រៅ កែប្រែ



ផ្នែកទំនាក់ទំនងសង្គម កែប្រែ