ជនជាតិថៃ

ជនជាតិថៃ (ភាសាថៃ៖ ชาวไทย), ជនជាតិថៃកណ្តាល/ជនជាតិថៃភាគខាងត្បូង (ភាសាថៃ៖ คนภาคกลาง, คนใต้}}, ប្រែ: ជនជាតិកណ្ដាល, ជនជាតិខាងត្បូង, ជនជាតិថៃដើមកំណើតចិន) ឬ ជនជាតិសៀម/ស្យាម​ (ភាសាថៃ៖ ชาวสยาม, ប្រើក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ និងក្នុងស្រុក) ក្នុងន័យចង្អៀត គឺជា​ក្រុម​ជនជាតិ​តៃ​ដែលរស់នៅ​ភាគ​កណ្តាល និង​ភាគ​ខាង​ត្បូង​នៃ​ប្រទេស​ថៃ (សៀមក្រោម)។ ពួកគេជាផ្នែកមួយនៃក្រុមភាសានិងជាតិពន្ធុតៃធំជាងគេដែលមានដើមកំណើតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក៏ដូចជានៅចិនភាគខាងត្បូង និងភាគឦសាននៃប្រទេសឥណ្ឌា​ ជនជាតិថៃនិយាយភាសាថៃកណ្តាល​ ដែលត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាផ្នែកមួយក្នុងគ្រួសារភាសាក្រៈដៃ ជនជាតិថៃភាគច្រើនជាអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ។

ជនជាតិថៃ

ไทย, ไทยสยาม ថៃ​, ថៃសៀម
ជនជាតិថៃនៅក្នុងពិធីបូជាសពនៅវត្តចេតិយហ្លួងក្នុងខេត្តឈៀងម៉ៃ.
ចំនួនប្រជាជនសរុប
ប្រ. ៥២–៥៩ លាន
តំបន់ដែលមានចំនួនប្រជាជនសំខាន់ៗ
Thailand ប្រ. ៥១–៥៧.៨ លាន
ជនភៀសខ្លួន	ប្រ. ១.១ លាន
សហរដ្ឋអាមេរិក	៣១៩,៧៩៤ (២០១៧)
កូរ៉េខាងត្បូង	១៨៥,៣៨៩ (2018)
អូស្ត្រាលី	៨១,៨៥០ (២០១៩)
តៃវ៉ាន់	៦៤,៩២២ (២០១៨)
អាល្លឺម៉ង់	៥៩,១២៥ (២០១៩)
ម៉ាឡេស៊ី	៥១,០០០–៧០,០០០ (២០១២)
ជប៉ុន	៥០,១៧៩ (២០១៧)
សិង្ហបុរី	៤៧,៧០០ (២០១២)
សហរាជាណាចក្រ	៤៥,០០០ (2018)
ស៊ុយអែត	៤៤,៣៣៩ (២០១៩)
ទំព័រគំរូ:ទិន្នន័យប្រទេស បារា៕ង	៣០,០០០ (២០១៩)
អ៊ីស្រាអែល	២៨,០០០ (២០១១)
លីប៊ី	២៤,៦០០ (២០១១)
ន័រវែស	២២,១៩៤ (២០២០)
ហុល្លង់	២០,១០៦ (២០១៧)
កាណាដា	១៩,០១០ (2016)
ឡាវ	១៥,៤៩៧ (២០១៥)
អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម	១៤,២៣២ (២០១២)
រុស្ស៊ី	១៤,០៨៧ (២០១៥)
ហ្វាំងឡង់	១៣,៦៨៧ (២០១៩)
ដាណឺម៉ាក	១២,៩៤៧ (2020)
ហុងកុង	១១,៤៩៣ (២០១៦)
អារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត	១១,២៤០ (២០១២)
នូវែលសេឡង់	១០,២៥១ (កំណើត), ប្រ. ៥០,០០០ (តាមពូជពង្ស) (២០១៨)
ស្វីស	៩,០៥៨ (2015)
ចិន	៨,៦១៨ (២០១២)
អ៊ីតាលី	៥,៧៦៦ (២០១៦)
ប្រ៊ុយណេ	៥,៤៦៦ (២០១២)
បែលហ្ស៊ិក	៣,៨១១ (២០១២)
អូទ្រីស	៣,៧៧៣ (២០១២)
ឥណ្ឌា	៣,៧១៥ (២០១២)
អាហ្វ្រិកខាងត្បូង	៣,៥០០ (2012)
កាតា	២,៥០០ (២០១២)
បារ៉ែន	២,៤២៤ (២០១២)
គុយវ៉ែត	២,៣៧៨ (២០១២)
អេហ្ស៊ីប	២,៣៣១ (២០១២)
ជុំវិញពិភពលោក	រ. ៤៧,០០០
ភាសា
ថៃ
សាសនា
ភាគច្រើន៖ ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ និងសាសនាប្រជាប្រិយតៃ ជនជាតិភាគតិច៖ គ្រិស្តសាសនា, ឥស្លាមសាសនា,
ក្រុមជនជាតិដែលពាក់ព័ន្ធ
ផ្សេងទៀត: ជនជាតិតៃ (ជនជាតិឡាវ, ជនជាតិសាន, ជនជាតិដៃ, ជនជាតិអាហូម) ជនជាតិថៃដើមកំណើតចិន, ជនជាតិថៃម៉ាឡេស៊ី

វប្បធម៌ថៃត្រូវបានទទួលឥទ្ធិពលពីបណ្តាលប្រទេសជិតខាងជាច្រើន រួមទាំងប្រទេសចិន ឥណ្ឌា និងជាពិសេសកម្ពុជា ហើយសង្គមថៃត្រូវបានគេស្គាល់ដោយសារការបញ្ចូលគ្នារវាងប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់។ សាសនាដែលលេចធ្លោនៅក្នុងប្រទេសថៃគឺ ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ ដែលបានផ្លាស់ប្តូរទិដ្ឋភាពជាច្រើននៃជីវិតសង្គមជាតិរបស់ថៃ រួមទាំងសិល្បៈ ស្ថាបត្យកម្ម អក្សរសិល្ប៍ និងទំនៀមទម្លាប់។ ជាលទ្ធផលនៃគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៣០ និងឆ្នាំ១៩៤០ បានបង្រួមជនជាតិទាំងឡាយដែលវត្តមាននៅលើទឹកដីថៃឱ្យចេះនិយាយភាសាថៃនិងប្រកាន់វប្បធម៌ថៃ។ ពាក្យថា ជនជាតិថៃ គឺសម្ដៅទៅដល់ប្រជាជនទូទៅដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសថៃ។ ក្នុងនោះក៏រួមមានទាំងក្រុមផ្សេងៗរបស់ក្រុមជាតិពន្ធុ-ភាសាតៃ ដូចជាជនជាតិយួន និងជនជាតិឥសាន ក៏ដូចជាមានក្រុមមិនមែនជនជាតិតៃដែលធំជាងគេគឺជនជាតិចិន។

ប្រវត្តិសាស្ត្រ

កំណត់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រដំបូងបំផុតរបស់ជនជាតិសៀមមានអាយុកាលតាំងពីសតវត្សទី៦នៃគ.ស ។នៅសតវត្សទី៧ និងទី៨ ជនជាតិសៀមបានបង្កើតរដ្ឋមួយឈ្មោះថាណាមជីវ ដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលស្ថិតក្នុងខេត្តយូណាន ប្រទេសចិនបច្ចុប្បន្ន ។ ពួកគេចុះមកទីតាំងភាគកណ្តាលទន្លេមេណាម(ទន្លេចៅព្រះយា) ចន្លោះរដ្ឋទ្វារវតីនិងហិរបុញ្ជ័យ។ នៅដើមសតវត្សរ៍ទី១២ ពួកសៀមបានរំកិលខ្លួនពីតំបន់យូណានចុះមកទិសខាងត្បូងបន្តិចម្តងៗ ការធ្វើអន្តោប្រវេសន៍នៃជនជាតិសៀមបណ្ដាលមកពីចម្បាំងរវាងពួកម៉ុងកូលនិងចិនភាគខាងជើង ពួកសៀមបានចេញពីប្រទេសដើរមកតាំងទីលំនៅក្នុងអាណាចក្រខ្មែរត្រង់សុខោទ័យ ហើយធ្វើការបះបោរប្រឆាំងនិងខ្មែរ នាសតវត្សទី១៣ ជនជាតិសៀមបានចាប់ផ្តើមលេចចេញជាវប្បធម៌ និង​នយោបាយ​ដាច់​ដោយ​ឡែកពីខ្មែរ។ ពួកគេបានបង្កើតអាណាចក្រសុខោទ័យ ដែលល្បីល្បាញខាងសិល្បៈ និងស្ថាបត្យកម្មពិសេស ក៏ដូចជាការសង្កត់ធ្ងន់លើការអប់រំ និងអក្សរសាស្រ្តផងដែរ។ រាជាណាចក្រសុខោទ័យត្រូវបានស្នងបន្តដោយនគរអយុធ្យា ដែលបានក្លាយជានគរដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតមួយនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ រាជាណាចក្រអយុធ្យាត្រូវបានគេស្គាល់ខាងពាណិជ្ជកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម ហើយវាបានបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយនគរ និងអាណាចក្រជាច្រើនទៀតនៅក្នុងតំបន់។ សតវត្ស​ទី​១៨ អាណាចក្រ​អយុធ្យា​ត្រូវ​បាន​វាយ​លុក​ដោយពួកភូមា។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ប្រជាជនសៀមអាចប្រមូលផ្តុំ និងបង្កើតនគរធនបុរីឡើងវិញ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ព្រះបាទតាកស៊ីន។ ព្រះបាទតាកស៊ីនត្រូវបានស្នងរាជ្យបន្តដោយព្រះបាទរាមាទី១ ដែលបង្កើតរាជវង្សចក្រី ដែលនៅតែគ្រប់គ្រងប្រទេសថៃរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។ កំឡុងសតវត្សទី១៩ និងដើមសតវត្សទី២០ ប្រទេសថៃបានធ្វើទំនើបកម្ម និងភាវូបនីយកម្មយ៉ាងសំខាន់ក្រោមការដឹកនាំរបស់ស្តេចរាមាទី៥។ សម័យនោះឃើញមានការដាក់បញ្ចូលនូវស្ថាប័នវប្បធម៌ និងនយោបាយលោកខាងលិចជាច្រើន ក៏ដូចជាការបង្កើតរបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ប្រទេសថៃបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ ហើយត្រូវបានកាន់កាប់ដោយជនជាតិជប៉ុនពីឆ្នាំ១៩៤១ ដល់ឆ្នាំ១៩៤៥។ បន្ទាប់ពីសង្រ្គាម ប្រទេសថៃបានលេចចេញជាតួអង្គសំខាន់នៅក្នុងតំបន់ ហើយបានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបង្កើតសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍។

ភូមិសាស្ត្រ និងប្រជាសាស្រ្ត

ភូមិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសថៃមានភាពចម្រុះ ដោយតំបន់ភ្នំនៅភាគខាងជើង និងភាគឦសាន វាលទំនាបកណ្តាលដែលជាជម្រកនៃទន្លេសំខាន់ៗរបស់ប្រទេស និងកោះត្រូពិច និងឆ្នេរនៅតាមឆ្នេរសមុទ្រភាគខាងត្បូង។ កំពូលភ្នំខ្ពស់បំផុតរបស់ប្រទេសគឺ ដូយ អ៊ិនថាណន ដែលមានកម្ពស់២៥៦៥ ម៉ែត្រ ។ មានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេសភូមា នៅខាងជើងនិងខាងលិច ប្រទេសឡាវ នៅភាគឦសាន ប្រទេសកម្ពុជា នៅភាគអាគ្នេយ៍ និងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី នៅភាគខាងត្បូង។ ប្រទេសនេះមានផ្ទៃដីសរុបប្រហែល ៥១៣ ០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ។ ប្រទេស​ថៃ​មាន​ប្រជាជន​ប្រមាណ​៦៩​លាន​នាក់ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រទេស​នេះ​ជាប់​ចំណាត់ថ្នាក់​ទី​២០​ក្នុង​ពិភពលោក។ ប្រជាជនភាគច្រើនជាជនជាតិភាគតិចថៃ ដែលមានចំនួនប្រជាជនតិចនៃជនជាតិចិន ម៉ាឡេ ខ្មែរ និងក្រុមជនជាតិដទៃទៀត។ ភាសាផ្លូវការគឺភាសាថៃ ហើយប្រជាជនភាគច្រើនកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ។ ប្រទេស​នេះ​មាន​ប្រជាជន​វ័យ​ក្មេង​ដែល​មាន​អាយុ​ជា​មធ្យម ៣៨,៦ ឆ្នាំ។ ប្រទេសថៃ ត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ដោយធនាគារពិភពលោក។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វិសមភាពប្រាក់ចំណូលនៅតែជាបញ្ហាសំខាន់ ដោយមនុស្សជាច្រើននៅតែរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ ជាពិសេសនៅតំបន់ជនបទ។